Ademhalingsklachten tijdens sport: stel jij de juiste diagnose?

Ademhalingsklachten bij het sporten komen relatief vaak voor bij jongeren en jong volwassenen. Als hierbij sprake is van een piepende ademhaling denkt men al snel aan astma. Aan een Inspanningsgeïnduceerde Laryngeale Obstructie (in het Engels: Exercise Induced Laryngeal Obstruction, ofwel ‘EILO’ genoemd) wordt vaak niet gedacht. Terwijl EILO maar liefst bij 5% van de jongeren en jong volwassen sporters voorkomt. In dit artikel leggen we uit wat EILO is, en hoe je de juiste diagnose stelt bij ademklachten en benauwdheid tijdens het sporten.

Wat is EILO?

EILO is een verzamelnaam voor vernauwingen die tijdens inspanning ontstaan vlak boven of ter hoogte van de stembanden. Deze stembanden bevinden zich diep achter in de keel; het strottenhoofd (de larynx) genoemd. EILO is nog erg onbekend en daarom overwegen artsen deze diagnose vaak niet. Tegen de tijd dat de diagnose wel wordt gesteld, zijn er vaak al meerdere jaren met klachten voorbij en vele specialisten bezocht. Dat is natuurlijk zonde.

Benauwdheid en een piepend geluid

Typisch voor deze aandoening is dat je geluid maakt tijdens het sporten: vaak hoor je een piepend geluid als je inademt. Dit ontstaat doordat de ademhaling tijdens inspanning toeneemt om in de toegenomen behoefte aan zuurstof te voorzien. Je ademhaling wordt dieper, maar ook sneller. Hierdoor neemt de luchtstroom toe, wat een aanzuigende werking op de luchtpijp heeft. Door deze aanzuiging neemt de vernauwing toe en kun je last krijgen van benauwdheid en een piepend geluid. Uiteindelijk lukt het niet meer om je ademhaling verder te versnellen en kun je de inspanning niet meer volhouden. Vaak is EILO aangeboren maar de vernauwing kan ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld een operatie diep in de keel.

In bovenstaande afbeeldingen zie je dat er teveel weefsel als een gordijn voor de opening van de luchtpijp hangt. Dat weefsel wordt tijdens het sporten steeds meer voor de opening van de luchtpijp gezogen door de toenemende ademhaling. Dit weefsel is zacht en wordt door de snelle ademhaling aangezogen, waardoor de doorgang nog nauwer wordt en er dus benauwdheidsklachten kunnen ontstaan.

Verwarring met inspanningsastma

EILO wordt vaak aangezien voor inspanningsastma. De medicijnen (vaak pufjes) die daarvoor worden voorgeschreven helpen niet tegen EILO. Een sporter met klachten van EILO blijft hierdoor benauwd bij inspanning. Er kan natuurlijk ook sprake zijn van een zowel inspanningsastma als een EILO. De medicijnen voor astma helpen dan wel een beetje maar vaak niet voldoende om naar hartenlust te kunnen sporten.

Hoe stel je de juiste diagnose?

Bij de verdenking op een EILO kan in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort een speciale inspanningstest worden verricht om EILO aan te tonen. Hierbij werken de afdelingen Keel-, Neus-, Oorheelkunde (KNO) en Sportgeneeskunde samen. De test wordt uitgevoerd bij de Sportgeneeskunde en bestaat uit een fietstest waarbij je een gezichtsmasker op krijgt en zo de ademgassen (zuurstofopname en koolstofdioxine afgifte) worden geanalyseerd. Tijdens deze fietstest verricht de KNO-arts een kijkonderzoek van de keel via een klein slangetje door de neus (flexibele laryngoscopie), waarbij wordt gekeken of sprake is van een vernauwing ter hoogte van het strottenhoofd.

Wanneer de KNO-arts door middel van het kijkonderzoek vaststelt dat er geen sprake is van een EILO, kan de sportarts aan de hand van de inspanningstest en de gegevens van de ademgasanalyse nog kijken of er een andere verklaring voor de benauwdheidsklachten kan worden aangewezen (bijvoorbeeld een inspanningsastma of een verkeerd ademhalingspatroon).

Onderzoek naar EILO

Momenteel loopt er ook een onderzoeksproject waarbij de bevindingen van het kijkonderzoek worden vergeleken met de uitkomst van de ademgasanalyse tijdens de fietstest. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is dat men in de toekomst EILO eerder zal herkennen wanneer alleen een fietstest met ademgasanalyse wordt afgenomen bij patiënten met benauwdheid bij inspanning.

Contact opnemen

Herken je de klachten zoals we in dit artikel beschrijven? Neem dan contact op met jouw huisarts. Die kan je verwijzen naar het Meander Medisch Centrum via de poli van de KNO (033-8505050).