Beweegparcours meet motorische vaardigheid binnen één minuut

In de gymles pikken leraren de beste en slechtste bewegers er zo uit. Maar hoe presteert de middenmoot? Sanne de Vries, lector Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving aan de Haagse Hogeschool, ontwikkelde samen met docenten LO en andere experts een beweegparcours om objectief en periodiek het motorisch niveau van kinderen te meten.

Er zijn steeds meer kinderen met een motorische achterstand. Althans, dat denken gymleraren met het blote oog te zien. Harde cijfers zijn er nauwelijks, maar ze maken zich er zorgen om. “Vanuit het bewegingsonderwijs was er vraag naar een nieuwe test om inzicht te krijgen in het motorisch niveau van leerlingen”, zegt Sanne de Vries, lector Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving aan De Haagse Hogeschool. Uit onderzoek blijkt dat ‘het oog van de meester’ niet genoeg is om de vijf categorieën van motorische vaardigheden in te schatten; alleen de beste en slechtste bewegers worden eruit gehaald. “Wij willen dat leraren LO álle kinderen op maat kunnen helpen bewegen. Binnen het lectoraat is promovendus Joris Hoeboer gestart met onderzoek naar het ontwikkelen van een motoriektest.”

Een goede motorische basis ontwikkelen

De literatuur beschrijft een aantal motoriektests, maar die zijn volgens De Vries niet haalbaar in de gymles. “Er zitten tests bij die een half uur per kind kosten. Andere sluiten niet aan bij ons gedachtegoed over hoe motorische ontwikkeling plaats moet vinden.” Hoog tijd dus voor een alternatief. Samen met docenten LO, de Vrije Universiteit en ASM BV ontwikkelde het lectoraat een beweegparcours gebaseerd op het Athletic Skills Model, een concept dat ervan uitgaat dat kinderen op basisschoolleeftijd fundamentele motorische vaardigheden opdoen en tegelijkertijd een gevarieerd aanbod krijgen, met als basis de ‘coordinative abilities’ zoals oriëntatie, balans en koppelingsvermogen. “Het is belangrijk om voor je negende een goede motorische basis te ontwikkelen, zodat je op latere leeftijd meer mogelijkheden hebt bij het kiezen van een sport en het behouden van een actieve leefstijl.”

Het beweegparcours is een soort hindernisbaan van materialen en toestellen die in elk gymlokaal in Nederland aanwezig zijn. Kinderen doen verschillende bewegingen achter elkaar, zoals balanceren, hinkelen en rollen. Op basis van de tijd die nodig is om het parcours af te leggen, wordt een leerling ingedeeld in één van de vijf niveaus van motorische vaardigheid. Afgelopen schooljaar is het beweegparcours onder 10.000 kinderen in de regio Den Haag afgenomen. Meer dan honderd studenten van vijf verschillende opleidingen werkten mee aan het onderzoek. En de docenten LO? Die zijn tevreden. Met de test krijgen zij binnen één minuut inzicht in de motorische vaardigheid van leerlingen tussen de vier en twaalf jaar.

Gymlessen aanpassen aan motorische niveaus

Gymleraren wisten al dat leerlingen op verschillend niveau bewegen. Met het beweegparcours hebben ze nu een objectief meetinstrument in handen om de kinderen in te delen, hun vorderingen bij te houden en groepen of scholen te vergelijken. Het instrument is zo goed als klaar. Een applicatie om tijden in te voeren in een leerlingvolgsysteem, is nog in de maak. “We staan op het punt om het beweegparcours in de regio Den Haag verder uit te rollen”, aldus De Vries. Uiteindelijk is het de bedoeling dat docenten de testresultaten gebruiken om gymlessen beter aan te passen aan de verschillende motorische niveaus. “We zijn momenteel in gesprek met vakleerkrachten en sportverenigingen hoe ze kinderen beter op maat kunnen leren bewegen.” De aandacht ligt vooral op het helpen van de op één na onderste groep, die lastig met het blote oog te identificeren is. En waarvan de de kinderen vaak uitvallen bij sportverenigingen. De Vries: “We willen alle kinderen aan het bewegen krijgen en houden.”

Andere onderzoeksprojecten binnen het lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving:

Healthy by design: Met subsidie van ZonMw wordt binnen het project ‘Healthy by Design’ door en voor mbo-studenten een omgeving ontwikkeld gericht op het stimuleren van gezonde voeding en een actieve levensstijl.
BalanSAR: Met subsidie van de Sportinnovator wordt binnen de Gymzaal van de Toekomst de ‘BalanSAR’ ontwikkeld, een prototype van een nieuwe balanceeropstelling waarbij videoprojectie wordt ingezet om kinderen beter en met meer plezier te leren balanceren.

Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikelen met lectoren die deel uitmaken van het Lectorenplatform Sport & Bewegen. Lees ook de andere artikelen uit deze reeks.

Lectorenplatform

Alles over praktijkgericht onderzoek vind je op het lectorenplatform: Sportenbeweegonderzoek.nl.

Contactgegevens lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving

De Haagse Hogeschool
Johanna Westerdijkplein 75, 2521 EN Den Haag
Email
Website