Bij de Zandvoortse peuterspeelzaal Dribbel is omdenken de weg naar buiten

Buitenspelen is voor kinderen een van de leukste activiteiten – en cruciaal voor de gezondheid en ontwikkeling. Marja Spierieus, eigenaresse van peuterspeelzaal Dribbel in Zandvoort, onderschrijft dit belang al jaren. Buitenspelen staat hoog op de agenda van deze eenpitter. De peuterspeelzaal beschikt over een eigen speelplein dat te allen tijde beschikbaar is. We mochten een kijkje nemen in Zandvoort om inspiratie op te doen voor andere kinderopvangorganisaties.

Als we peuterspeelzaal Dribbel begin 2024 bezoeken, is het speelplein helemaal wit. Midden op het plein staat een sneeuwpop, minstens zo groot als de kinderen in de groep van Marja Spierieus. “Hebben de kinderen vanmorgen vroeg gemaakt”, zegt Marja. Ondanks de sneeuw is te zien dat er veel tijd en zorg aan het plein wordt besteed. Het heeft een zandbak, speelhuis, glijbaan, verkeersplein, moestuin, vijver en verschillende klim- en klauter-elementen. De kinderen hebben beschikking over een grote hoeveelheid (loop)fietsjes en ander los speelmateriaal. Een grote ‘modderkeuken’ maakt het plein helemaal af. “Altijd succes, die modderkeuken bij deze leeftijd”, zegt Marja.

Een eigen speelplein

Marja is een buitenmens en vindt het fijn om in de natuur te zijn. Ze vindt het belangrijk dit over te brengen op de kinderen in haar groep. Toen zij ruim 20 jaar geleden in de voetsporen van haar moeder trad en binnen de Oranje Nassausschool een lokaaltje met acht peuters opstartte, had zij nog geen eigen plein. De groep kon toen alleen beperkt gebruikmaken van het kleuterspeelplein.

“Hier achter ons was toen nog gewoon duin. We hebben een groot feest georganiseerd waarmee we geld hebben opgehaald. Toen konden we een start maken met het ontwikkelen en aanleggen van ons eigen plein. We hebben het in de loop van de tijd steeds iets kunnen uitbreiden. Het geeft ontzettend veel vrijheid en mogelijkheden om zo’n plein helemaal voor jezelf te hebben. We gaan dan ook zo veel en vaak als mogelijk naar buiten. Alleen als het écht koud is, zijn we voorzichtig met naar buiten gaan. Niet alle kleintjes kunnen zich voldoende warm houden.”

Elke dag naar buiten

Peuterspeelzaal Dribbel heeft een vast schema en onderdeel daarvan is elke dag buitenspelen. “We spelen sowieso elke ochtend van 11.00 tot 11.45 uur buiten. Als het regent sturen we ’s ochtends vroeg een berichtje in de Whatsappgroep, zodat ouders niet vergeten om hun kinderen jasjes en laarsjes aan te trekken. Of zoals vandaag: mutsen en handschoenen.”

Bij goed weer staan de deuren open. Kinderen kunnen dan zelf bepalen of ze binnen of buiten willen spelen. Spelletjes en activiteiten die normaal binnen plaatsvinden, worden naar buiten verplaatst. Bijzondere situaties bieden extra kansen voor buitenspelen: “Zoals vandaag, dan zeg ik tegen de leidsters: ‘Niet meteen naar binnen, jassen aanhouden en de sneeuw in.’ Als we nog een uur hadden gewacht, dan was het al weggeweest. Dat zou een gemiste kans zijn. Hoe vaak hebben we nou sneeuw hier?”

Vrij spel

Volgens Marja kun je kinderen op deze leeftijd het best hun eigen gang laten gaan. Het is belangrijk dat ze ruimte krijgen om vrij te spelen – want spelen is ontdekken. Het helpt om voldoende (eenvoudige) materialen te hebben, zoals schepjes, bakjes en ballen. “Wij hebben nooit het idee dat we kinderen moeten vermaken. Je hoeft kinderen op deze leeftijd echt niet van alles aan te bieden of te sturen. Vaak bedenken ze zelf iets en vinden ze het leuk als je erbij komt zitten en meespeelt.”

Risicovol spelen is een belangrijk onderdeel van vrij spelen. Het peuterplein biedt mogelijkheden voor alle vormen van risicovol spelen. Lekker klimmen en klauteren op boomstammetjes of autobanden, racen met fietsjes, het duin op en af hollen en nieuwe (verstop)plekjes op het plein ontdekken – het zijn slechts enkele voorbeelden. En dat altijd onder toezicht en afgeschermd van verkeer.

Weerstand

Marja ervaart bij Dribbel weinig weerstand als het op buitenspelen aankomt. “We nemen onze visie op buitenspelen altijd mee in het startgesprek met de ouders. En ouders weten het vaak al bij aanmelding, onze website laat duidelijk zien hoe belangrijk wij buitenspelen vinden.”

Wel snapt ze dat buitenspelen bij andere organisaties een struikelblok kan zijn. Bijvoorbeeld door beperkte tijd en personeelstekort. Dit geldt zeker als het slecht weer is. “Het is dan een heel gedoe om zestien kinderen in een regenpak te hijsen voor een kwartiertje buitenspelen.” De belangrijkste tip die ze mee kan geven om medewerkers en management te motiveren meer te doen met buitenspelen: zie wat het doet met de kinderen. “Zie het plezier dat ze hebben en hoe blij ze worden. En bedenken ook wat het met je zelf doet. We worden allemaal blij van buiten zijn.”

Weinig buitenruimte?

Niet alle kinderdagopvangorganisaties hebben de luxe van een eigen speelplein. Toch ziet Marja voldoende mogelijkheden. “Het buitenspelen zal mogelijk iets meer in spelvorm zijn. Maar wat je binnen kunt doen, kun je vaak ook buiten doen. Je kunt bijvoorbeeld buiten een kring maken in plaats van binnen. Of buiten een dansje doen in plaats van binnen. En zorg voor voldoende materiaal: zand, water, bakjes, teiltjes, emmertjes. De meest eenvoudige materialen geven al heel veel plezier. Beperkte financiële middelen? Kijk eens op Marktplaats of bij kringloopwinkels. Of vraag ouders of ze nog materiaal over hebben.” Voor inspiratie verwijst ze ook naar internet en de socials. “Als je ziet hoeveel tips er overal voorbij komen. Daar halen wij ook heel veel vandaan.”

Omdenken

Marja besluit met een tip aan andere organisaties meegeven: ‘Omdenken – een heel mooi woord. Denk verder, denk in mogelijkheden. En pak die kansen. De sneeuw vandaag is een prachtig voorbeeld.’

Wil je meer met buitenspelen bij jouw kinderopvangorganisatie doen? Bekijk dan de Toolkit buitenspelen op de kinderopvang. De toolkit geeft inzicht in het belang van buitenspelen, praktische tips en ideeën om buitenspelen te stimuleren.