Dopingpreventie in de fitnessbranche
Dopinggebruik komt helaas voor in alle takken van sport, ook bij fitness. NL Actief – de brancheorganisatie voor fitnessondernemers – zet zich in voor dopingpreventie binnen de fitnessbranche. Vanuit het programma Samen voor een Schone Sport hopen diverse bonden elkaar te inspireren om doping aan te pakken. Dit artikel zet de activiteiten en resultaten van NL Actief op een rij.
Doping wordt niet alleen gebruikt om sportprestaties te verbeteren, maar ook om een cosmetisch doel na te streven – zoals een gespierder lichaam. Deze groep sporters is voornamelijk binnen de fitness te vinden en hun profiel wijkt af van de sporters die doping gebruiken in de georganiseerde sport. Fitness professionals zijn de vraagbaak voor consumenten. Hoe meer kennis zij hebben, hoe beter zij consumenten kunnen informeren. “Wij vinden het belangrijk dat fitness professionals en fitnesscentra kennis hebben over doping. Daarmee kunnen zij potentiële gebruikers informeren over de bijwerkingen van doping. Ook helpt deze kennis hen om dopinggebruikers te herkennen’’, aldus Ronald Wouters, directeur van NL Actief.
(On)bewust dopinggebruik in de fitness
Uit onderzoek van TNO uit 2009 blijkt dat 8,2% van de Nederlandse fitnessbeoefenaars (en bodybuilders) tussen de 15 en 65 jaar gebruik maakt van doping. Niet elke dopinggebruiker is zich ervan bewust dat hij doping gebruikt. Er kunnen namelijk ook zogenoemde ‘dopinggeduide stoffen’ in voedingssupplementen zitten. Naast kans op onbewust dopinggebruik is er ook weinig bekend over de gezondheidsrisico’s van doping. Des te meer reden om consumenten goed in te lichten over de eventuele gevaren.
Sterke kennisbehoefte doping(preventie)
De doelgroep van de dopingpreventie activiteiten van NL Actief zijn voornamelijk de fitness professionals en fitness professionals in opleiding. Uit onderzoek onder 163 fitness professionals en 82 fitnessondernemers bleek dat fitness professionals regelmatig vragen krijgen over voedingssupplementen en dat zo’n 40% wel eens een vraag van een klant had gekregen over doping. Daarbij gaf meer dan 60% van de fitness professionals aan dat zij meer willen weten over het herkennen van een doping gebruiker en over de bijwerkingen en risico’s van verschillende soorten dopingmiddelen. Om voldoende kennis te hebben, gaf de meerderheid van de fitness professionals (>80%) aan het belangrijk te vinden om zowel tijdens de opleiding, als in de vorm van bijscholing, meer informatie te krijgen over doping(preventie).
Activiteiten
Het dopingpreventie programma van NL Actief omvat meerdere activiteiten om kennis over doping en supplementen via professionals te verspreiden naar het publiek. Deze kennis wordt onder andere ontsloten via de opleidingen voor fitness trainers en via seminars die fitness professionals praktische tools aanreiken om mensen beter te begeleiden op het gebied van training, voeding, voedingssupplementen en leefstijl.
De belangrijkste doelen aan de start van het programma waren:
- Het realiseren van structurele (bij)scholing van fitnessinstructeurs omtrent dopingpreventie.
- Het zorgdragen voor een meer verantwoord gebruik van voedingssupplementen door sporters in fitnesscentra.
- Het verbeteren van het Keurmerk Fitness omtrent dopingpreventie.
Aandacht voor doping in opleiding en bijscholing
In verschillende regio’s zijn seminars georganiseerd. Deze seminars gaven fitness professionals meer informatie over doping, en daarnaast ook over verantwoord afslanken, een goede trainingsopbouw en goede voeding. Aan de hand van praktijkvoorbeelden die werden behandeld door experts op verschillende thema’s, kregen fitness professionals praktische tools aangereikt om sporters nog beter te begeleiden.
Voor zowel de fitnesstrainer A- en B-opleiding is een hoofdstuk opgenomen over dopingpreventie. Daarnaast wordt het thema doping nu ook behandeld in de examens, om toekomstige fitness professionals kennis mee te geven over dopingpreventie.
Audit voor een keurmerk
De audit door stichting Keurmerk Fitness is een voorwaarde voor lidmaatschap van NL Actief. Dit keurmerk is aangescherpt met onderdelen over dopingpreventie.
App voor supplementen
In het kader van het programma ‘Samen voor een schone sport’ heeft de Dopingautoriteit de Supplementenwijzer app ontwikkeld waarmee sporters de ingrediënten van supplementen kunnen checken op het bewezen nut en de risico’s van het supplement. Dit geeft gebruikers van supplementen meer zicht op de veiligheid en de effecten van supplementen.
De grootste winst van het project zit volgens NL Actief in de verkregen aandacht voor anti-doping. Ronald Wouters: ‘We hebben informatie, wens en behoefte kunnen ophalen en dit vertaald naar kennisoverdracht richting onze achterban en professionals’. Daarnaast benadrukken ze dat de samenwerking met verschillende partijen zoals NOC*NSF, de Dopingautoriteit en Kenniscentrum Sport waardevol was, om als krachtig consortium een maatschappelijk vraagstuk als dopingpreventie op te pakken.
Onderzoek RIVM
Het RIVM onderzoekt in 2017 – in opdracht van VWS – het gebruik van prestatieverhogende middelen in de breedtesport en de mogelijke effecten hiervan op de gezondheid. Naast dopinggeduide middelen is hierbij ook aandacht voor het gebruik van prestatiebevorderende voedingssupplementen die stoffen van de dopinglijst kunnen bevatten. Gebruik van deze supplementen kan ook tot gezondheidsrisico’s leiden. Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de Dopingautoriteit en de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Ook is er een begeleidingscommissie van experts uit het veld ingesteld om input te geven gedurende het onderzoek.
Meer informatie over doping in de sport
Het anti-dopingproject Samen voor een Schone Sport komt voort uit het in 2015 afgeronde wielerproject Koersen voor een schone sport. Samen voor een schone sport richt zich op meer sporten en is een initiatief van de Atletiekunie, de KNVB, biljartbond KNBB, NL Actief (brancheorganisatie voor fitnessondernemers), de Dopingautoriteit en NOC*NSF. Deze laatste is coördinator van het actieplan. Samen met de Dopingautoriteit is NOC*NSF de uitvoerende partij van de sportbrede activiteiten. De bijbehorende producten en diensten worden zo veel mogelijk sporttak-overstijgend aangeboden, zodat ook andere bonden er gebruik van kunnen maken.