Etalagebenen: met looptraining mobiliteit terugwinnen
Mensen met een ernstige vorm van etalagebenen krijgen sinds januari 2017 fysiotherapie vergoed. Zij gaan dus herstellen met behulp van beweging in plaats van een operatie. Verona Moerkens (39) uit Nijmegen hoorde bijna tien jaar geleden dat ze deze ernstige vaatziekte had en kon nauwelijks meer lopen. Ze ging onder begeleiding van een Sport Medisch Centrum heel intensief aan de slag, onder andere met looptraining. Het kostte haar veel pijn, energie, postzegels en nieuwe wandelschoenen, maar uiteindelijk vond ze een manier om haar klachten binnen de perken te houden en weer de dingen te kunnen doen waar ze gelukkig van wordt.
Diagnose: etalagebenen
In 2007 kreeg Verona steeds meer last kreeg van haar linkerbeen als ze een stuk gelopen had. Omdat ze niet gauw bij de pakken neer zit en streng is voor zichzelf probeerde ze door de pijn heen te lopen en zich niet te laten beperken door de klachten. Maar geleidelijk aan werden de klachten erger. Lopen werd een hele uitdaging en daarnaast beïnvloedden de klachten het sociale leven van Verona. Naar bandjes luisteren, winkelen in Arnhem, samen op vakantie gaan, het kostte haar steeds meer pijn en moeite om mee te gaan. En dat terwijl die sociale uitstapjes nu juist de dingen zijn waar Verona blij van wordt en energie van krijgt.
Na flink aandringen bij de huisarts start Verona met een serie onderzoeken waaruit blijkt dat ze aan de aandoening claudicatio intermittens, ook wel genaamd etalagebenen, lijdt.
Vol inzetten op verbetering
In haar linkerbeen is de slagader verkalkt en vernauwd, waardoor met name het onderbeen en de voet niet genoeg doorbloed worden. Het betekende een keerpunt en ze had weinig andere keus dan vol in te zetten op het verbeteren van haar gezondheid. Verona kon instromen in een speciaal op haar afgestemd programma van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Het programma bestond in aanvang uit twee tot drie keer per week fysiotherapie. Daarnaast bezocht ze een diëtiste. Ze ging aan de slag met looptraining, een dieet en het aanleren van een gezonde leefstijl. De fysiotherapeute hielp Verona twee keer per week om op de loopband haar grenzen te verleggen, door de pijn heen te lopen en steeds net een stapje verder te gaan.
Het basispakket van zorgverzekeraars wordt met ingang van 1 januari 2017 uitgebreid met fysiotherapie voor mensen met etalagebenen in de 2e fase (pijn door vernauwde bloedvaten in de benen). Het Zorginstituut Nederland (ZIN) concludeerde in maart dat oefentherapie onder begeleiding (voldoende) effectief is in die 2e fase en in de meeste gevallen de voorkeur heeft boven vaatchirurgie. Voor deze groep patiënten bestaat vanaf 2017 aanspraak op 37 behandelingen verspreid over een jaar, daarbij worden dan ook de eerste 20 behandelingen vergoed. Hiermee verschuift zorg die in het ziekenhuis wordt verleend naar de fysiotherapie.
Dagelijks patroon
Naast het trainen met de fysiotherapeute, zocht Verona thuis naar manieren om het lopen te integreren in haar dagelijkse patroon. Dat begon met doelen stellen. Haar eerste doel was van haar huis naar de brievenbus een straat verderop lopen en terug. Voor haar een hele onderneming. Om de wandelingen naar de brievenbus leuker te maken is ze begonnen met ‘postcrossing‘. Je schrijft je in via de site, je krijgt een adres van iemand toe gemaild en je stuurt diegene een kaart. Vervolgens stuurt iemand jou ook een kaart terug en krijg je weer nieuwe contactgegevens toegestuurd van iemand anders die graag kaarten ontvangt. Verona vertelt: ‘Het posten van brieven gaf me een doel om in beweging te blijven. Daarnaast was het ook erg leuk om post terug te krijgen van verschillende personen’.
“Het posten van brieven gaf me een doel om te bewegen”
Wat lopen opleverde
Stapje voor stapje, werd de afstand die ze kon lopen groter en kon ze haar doel verleggen naar een brievenbus verderop. Steun kreeg ze niet alleen van haar fysiotherapeute, maar ook van haar vriend Bas en haar broer Joran. Die liepen wekelijks een rondje met haar mee. Een jaar later had ze alle brievenbussen in het centrum van Nijmegen gezien, liep Verona een uur per dag en waren de fysio-trainingen afgebouwd. Ze merkte ook wat het vele lopen haar opleverde; ze had meer energie, voelde zich lekkerder in haar vel omdat ze enorm was afgevallen en sliep beter. Omdat haar conditie en haar fitheid zo verbeterd waren, kon Verona ook steeds meer dan alleen wandelen. Ze kon weer achter de kinderen van haar vrienden aanrennen, een festival bezoeken en een fietstocht maken. Iets waarvan ze 2 jaar geleden dacht dat het niet meer kon.
Bewegen als vast onderdeel
Inmiddels (2016) is Verona 9 jaar en ‘circa 700 brieven verstuurd en ontvangen’ verder en is bewegen een vast onderdeel van haar leven geworden, waar ze niet meer zonder zou willen. Ze sport twee keer per week met vriendinnen bij de sportschool, gaat iedere ochtend en avond met de hond wandelen, heeft de avondvierdaagse meegelopen en post nog steeds trouw de brieven van postcrossing.