Feit of fabel: met gezonde genen heb je geen gezonde leefstijl nodig

De lijfarts van Donald Trump zegt dat “ongelooflijk goede genen” ervoor zorgen dat de Amerikaanse president “mentaal en fysiek topfit” is, ondanks zijn vrij ongezonde leefstijl. Trump beweegt weinig, eet meer junkfood dan goed voor hem is en slaapt maar vier tot vijf uur per nacht. De lijfarts beweert zelfs dat Trump wel 200 had kunnen worden als hij gezonder had geleefd.

Bestaan gezonde genen?

Je genen hebben zeker effect op je gezondheid. Genetische eigenschappen hebben effect op vrijwel alle processen in het lichaam. Maar je genetisch pakket compenseert niet voor een ongezonde leefstijl.

Je kunt wel een genetische aanleg hebben die ervoor zorgt dat je beter geschikt bent voor een bepaalde sport. Daar wordt ook wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Daaruit blijkt dat wat je meekrijgt van je ouders zeker belangrijk is: zowel je genen als hoe je begeleid en getraind wordt. Je motivatie en je karakter spelen daarbij een grote rol. Dus zowel nurture als nature, zo staat ook in een uitgebreide review van British Journal of Sports Medicine. En president van Amerika zijn is natuurlijk een vorm van topsport.

Kun je 200 jaar worden?

Nee. De vraag is ook: wil je dat überhaupt? De lijfarts van Trump haalt zijn beroepsgroep naar beneden door uitspraken als ‘I assume’ en ‘I don’t know’ en ‘great and incredible genes’. Je mag verwachten van een arts dat hij niet speculeert. Ook de uitspraak dat je met een gezonde leefstijl wel 200 kunt worden, is pure fictie. De Nederlandse hoogleraar interne geneeskunde Andrea Maier verwacht dat we in de toekomst wel 130 jaar kunnen worden. De oudste mens tot nu toe werd 122. Trump is 71, volgens de statistieken is de gemiddelde levensverwachting in Amerika nu 79,8 voor kinderen die geboren zijn in 2015. Dus nog 130 jaar erbij is eveneens een fabel.

Trump’s leefstijl maakt zijn levensverwachting juist lager, gezien zijn BMI van 30,3, wat gewoon obees is. Obesitas is namelijk een van de belangrijkste oorzaken van leefstijlgerelateerde ziekten als kanker, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Hij rookt en drinkt niet en dat is dan weer positief voor zijn levensverwachting. Hij slaapt weer te weinig en dat kan een negatief effect hebben op zijn prestaties, cognitie en gezondheid, zo is ook te lezen in het factsheet ‘Slaap’ dat ons Topsport Topics-team voor (top)sporters heeft samengesteld.

Feit of fabel?

Genen hebben wel invloed op processen in het lichaam – zowel positief als negatief -, maar zijn volgens de huidige kennis van de wetenschap niet doorslaggevend. Genoeg bewegen, gezond eten en voldoende slaap leggen de basis voor mentale en fysieke fitheid. We kwalificeren de stelling dus als grotendeels fictie.

Het goede nieuws voor Donald Trump: het heeft altijd zin om te beginnen met een gezondere leefstijl, daar ben je nooit te oud voor. Volgens zijn lijfarts gaat Trump daar binnenkort mee aan de slag. En terecht, zo blijkt uit een recent onderzoek van de American Heart Association. Een groep inactieve 50-plussers die twee jaar een trainingsprogramma heeft gevolgd, heeft een duidelijk betere hartfunctie gekregen dan de controlegroep.

Meer bewegen en minder zitten: dat is ook de kern van de nieuwe beweegrichtlijnen, gebaseerd op wereldwijd wetenschappelijk onderzoek. Dat kan ook president Trump ter harte nemen. En als het moeilijk is het vol te houden: hier zijn onze acht tips voor een langdurig succes; fit worden, en blijven!