Gemeenten en sportevenementen: dilemma’s en goede voorbeelden

In Nederland worden wekelijks vele breedtesportevenementen georganiseerd. Samenwerking tussen evenementenorganisaties en gemeenten toont zowel dilemma’s als goede voorbeelden die maatschappelijke impact genereren. In dit artikel delen we 3 dilemma’s en 2 goede voorbeelden.

Hoe voorkom je tweedeling grote en kleine evenementen?

Uit de ervaringen van gemeenten komen enkele dilemma’s naar voren. Allereerst is er de trend van de zich terugtrekkende overheid. Met grotere evenementen worden door gemeenten (vaak meerjarige) afspraken gemaakt. Kleinere evenementen lijken echter niet meer zo gemakkelijk een ingang te vinden bij de gemeente.

Bovendien is het de vraag of de grotere evenementen, die veelal commercieel geëxploiteerd worden, voldoende oog hebben voor het creëren van maatschappelijke impact. Zij lijken vooral gedreven te worden door het creëren van massa en het verdienen van geld. Het dilemma is dus enerzijds of de terugtrekkende overheid niet tot gevolg heeft dat er een tweedeling ontstaat tussen grote en kleine evenementen, waarbij de laatsten op termijn mogelijk definitief het onderspit delven. En anderzijds dat evenementen mogelijk minder maatschappelijke impact als doel hebben.

Hoe verzamel je kennis over deelnemers?

Een tweede dilemma betreft de vraag wat je als gemeente en evenementenorganisatie gezamenlijk kunt doen om meer kennis over deelnemers te vergaren. De marketingsector weet alles van (potentiële) klanten, waarom lukt dit in het publieke domein minder tot niet? En wat mag op dit gebied nu nog wel en wat niet in het kader van de nieuwe Europese privacywetgeving (AVG)?

Hoe meet je impact?

Een derde dilemma, of misschien eerder een vraagstuk dat in een recente werkgroep van Vereniging Sport en Gemeenten en Kenniscentrum Sport naar boven kwam, is de vraag of – net als bij topsportevenementen – ook bij breedtesportevenementen (meer) impactmetingen plaats moeten vinden?

Chantal Hazelaar, adviseur sportstimulering bij de gemeente Amsterdam, stadsdeel Nieuw-West: “Als ik vanuit mijn functie bij de gemeente kijk, denk ik dat kleine lokale evenementen zoals toernooien en sportmarkten meer bijdragen richting sportstimulering zoals structurele sportbeoefening dan de grotere evenementen. Maar dat is meer een gevoel dan dat ik het kan onderbouwen met cijfers. Dit geldt in ieder geval voor de bewoners van stadsdeel Nieuw-West. Dat heeft wellicht ook te maken met de lage sociaal-economische status van de meeste bewoners in Nieuw-West. Terwijl dat in andere gemeenten, of delen van Amsterdam, weer heel anders kan zijn. Als er een groot evenement is in het stadsdeel of de gemeente, dan wordt daar ook door de gemeente vaak veel tijd in geïnvesteerd, met veel toeters en bellen. Ik ben wel benieuwd wat dat oplevert? Dus de optie om de impact van breedtesportevenementen te onderzoeken net als bij topsportevenementen, wellicht met aangepaste WESP-richtlijnen, vind ik wel interessant.”

Creëren maatschappelijke impact

Er zijn wel degelijk goede voorbeelden van gemeenten en evenementorganisatoren die in samenwerking maatschappelijke impact genereren. Onderstaand volgen er twee.

Venloop: meer dan een hardloopevenement

Een interessant voorbeeld van een gemeente en een evenement die goed met elkaar samenwerken, zijn de gemeente Venlo en de Venloop. Via JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) werkt de gemeente Venlo samen met de Venloop in diverse trajecten, waaronder de VenloopKids. “De gemeente ziet de samenwerking met evenementorganisatoren als een kans om ‘verbeterde volksgezondheid’ en ‘duurzame en zelfstandige evenementenorganisatie’ te combineren”, zo geeft Marc Denessen, sportconsulent en JOGG-regisseur bij de Gemeente Venlo aan. Hij vervolgt: “De gemeente neemt een aanjaagfunctie en benut de JOGG beweging om aansluiting te vinden bij de evenementen. Eerst werkt de gemeente mee met het leggen van contacten met private partners en met het organiseren van evenementen. Daarbij wordt de nadruk gelegd op het stimuleren van een gezonde leefstijl en het ontmoedigen van ongezonde gewoontes. Vervolgens kunnen de organisatoren met extra deelnemers duurzaam en zelfstandig gebruik maken van de ontstane structuren, met het idee dat evenementen en de gezondheidseffecten ervan blijvend van aard zijn.”

Ter illustratie heeft de gemeente Venlo het Daily Mile initiatief omarmd. De JOGG werknemers en de combinatiefunctionaris zorgen in dit initiatief voor werving van deelnemers bij scholen en de Venloop faciliteert de aanleg van parcoursen rondom de scholen, aangegeven met VenloopKids stickers. De organisatie van de Venloop is maatschappelijk verantwoord en profiteert van de kennismaking met de deelnemers van de toekomst.

Een tip die Denessen geeft: “Draag als gemeente bij aan de eerste aanzet door te zoeken naar een gemeenschappelijk belang. Ga vervolgens niet zelf de evenementenorganisatie op je nemen. Zorg dat het evenement blijvend wordt georganiseerd, ook zonder tussenkomst van de gemeente.” Een belemmering die Denessen voor gemeenten ziet om dit principe over te nemen is de financiering vanuit de gemeente. Hij betoogt: “Er is gekozen om menskracht en geld in te zetten in dit initiatief om het commitment in de samenwerking te versterken. Dit is een voorwaarde voor het succes.”

Naar de toekomst kijkend beoogt Marc Denessen een competitie tussen scholen op te zetten, om zo nog meer mensen te activeren. Naast dit initiatief is de gemeente Venlo betrokken bij diverse trajecten om gezondheid en duurzame organisatie te stimuleren. Voorbeelden zijn het ‘Nijntje beweegdiploma’ in samenwerking met de KNGU, de avond wandelvierdaagse met de Venloop en de hindernissenloop met VenloStormt.

Werken aan integratie van vluchtelingen met inzet van een evenement

Evenementen organisatie More2Win werkt samen met gemeenten door doelgericht maatschappelijke problemen op te lossen via sportevenementen. Een pareltje is het Refugee Team, dat vluchtelingen aan het werk zet met de inzet van sportevenementen.

More2Win kijkt naar de lokale problematiek en zoekt met de inzet van gezamenlijke evenementen naar mogelijke oplossingen. Het evenement is hierin geen doel op zich, maar het startpunt.

Binnen het project Refugee Team speelt More2Win in op het tekort aan vrijwilligers bij sportevenementen door samenwerkingen met statushouders aan te gaan. Zo leren de teamleden nuttige vaardigheden in bijvoorbeeld logistiek, catering en beveiliging. Daarbij komen de leden van het Refugee Team in contact met nieuwe mensen en maken ze kennis met de Nederlandse werkmentaliteit. Hiertoe wordt samengewerkt met de gemeenten, over het algemeen met het hoofd statushouders. Als maatschappelijke onderneming haalt More2Win verdiensten uit een fee van gemeenten. Tegenover het bijdragen aan integratie en werkgelegenheid staat een beloning: per statushouder die een baan krijgt en ontvangt More2Win een vergoeding. Op deze manier betaalt de gemeente alleen bij daadwerkelijke impact.

Een tip die Martijn Berghman, projectmanager bij More2Win, geeft: “Focus je niet alleen op zoveel mogelijk mensen aan het sporten krijgen, maar ook op de plaatselijke problematiek en achterliggend maatschappelijk doel. Formuleer daarbij een specifiek doel als antwoord op de vraag ‘welk probleem lossen we op?” Berghman heeft ook een tip voor het overheidsbeleid: “Het ontbreekt te vaak aan maatschappelijke impact bij evenementen. Waar het ministerie van VWS via het verstrekken van subsidies maatschappelijke doelen probeert te behalen, zijn veel organisatoren erg gefocust op deelnemersaantallen. Dit zorgt ervoor dat subsidies worden benut als middel voor financiële doelen. Er is meer aandacht nodig voor het creëren van maatschappelijke impact.”

De aanpak van More2Win blijkt te werken: 70% van de teamleden stroomt binnen één jaar door naar een stage, opleiding of baan. In 2018 werkt het Refugee Team in vijf steden bij circa 20 evenementen met 150 vluchtelingen. Lees hier een uitgebreider artikel over More2Win.

Lees ook het artikel: gemeenten en breedtesportevenementen, twee zielen één gedachte?