GoldenSports: beweeginterventie voor ouderen
Op ruim 60 locaties in Nederland nemen wekelijks meer dan 1.500 ouderen deel aan GoldenSports. In deze erkende interventie bewegen 65-plussers samen, leren buurtgenoten elkaar kennen en blijven ze daarbij fysiek en mentaal fit. In 2021 en 2022 is een pilot GoldenSports voor 75-plussers uitgevoerd en in 2022 deed het Mulier Instituut voor de derde keer een onderzoek onder de nieuw gestarte locaties. In dit artikel vind je de nieuwste resultaten van de sport- en beweeginterventie GoldenSports.
Wat is GoldenSports?
GoldenSports is een interventie met wekelijkse trainingen in de buitenlucht onder leiding van een professionele trainer. Vaste onderdelen zijn bijvoorbeeld kracht, balans, coördinatie, lenigheid en uithoudingsvermogen. De prijs per training is laag en vaak krijgen deelnemers met een minimuminkomen korting. Iedereen kan meedoen aan deze laagdrempelige beweegactiviteit.
Rol van vrijwilligers
Vrijwilligers zijn een onmisbare schakel bij het verbinden van deelnemers. Zij ontvangen de deelnemers, innen entreegelden, schrijven nieuwe deelnemers in, begeleiden soms de training en bevorderen het onderlinge contact. De vrijwilligers en de deelnemers zelf zetten zich in voor de voortgang en de werving van nieuwe leden.
Erkende sport- en beweeginterventie
De sport- en beweeginterventie GoldenSports is als goed onderbouwde interventie opgenomen in de landelijke database sport- en beweeginterventies van Kenniscentrum Sport & Bewegen en in de databank sociale interventies van Movisie. GoldenSports is een kant-en-klaarconcept dat gebruikt kan worden door uitvoerders. Stichting GoldenSports helpt nieuwe locaties met advies, training, communicatiemiddelen en het zoeken naar financiering bij bijvoorbeeld fondsen en gemeenten. Elke twee jaar wordt bij de nieuwe locaties effect onderzoek gedaan door het Mulier Instituut.
Sociale en fysieke impact
Voor gezond oud worden zijn twee zaken belangrijk: sociale contacten en fysieke fitheid. Het laatste onderzoek van Mulier Instituut focust op de sociale en fysieke impact onder deelnemers van GoldenSports-locaties en is uitgevoerd onder 450 nieuwe deelnemers (235 respondenten) bij 20 nieuwe locaties in de periode januari 2020 – januari 2022. De belangrijkste uitkomsten:
- Een groot deel van de deelnemers geeft aan dat hun conditie, balans en spierkracht zijn toegenomen (respectievelijk 62%, 60% en 50%) en dat zij zich fitter voelen (73%);
- 87% geeft aan dat het door GoldenSports beter lukt om wekelijks te sporten doordat ze samen sporten;
- 64% geeft aan nieuwe buurtgenoten te hebben ontmoet;
- 71% voelt zich energieker;
- Voor 18% waren de coronamaatregelen de reden om mee te gaan doen met de trainingen van GoldenSports, vooral het buiten sporten vond deze groep belangrijk.
Hoogstwaarschijnlijk hebben de lockdown en de coronamaatregelen (1,5 meter afstand, geen sport en spel en geen koffie achteraf) invloed gehad op het ontmoeten van nieuwe buurtgenoten. Dit percentage daalde van 79% in 2019 naar 64% in 2022. Bekijk de factsheet over het onderzoek.
GoldenSports ook voor 75-plussers
Als onderdeel van het actieprogramma Een tegen eenzaamheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zijn in Velsen en Renkum twee pilots GoldenSports uitgevoerd. Hierin is onderzocht of GoldenSports ook geschikt is voor de doelgroep 75-plussers. Daarbij is ook gekeken wat er nodig is om deze doelgroep beter te betrekken. Met een procesevaluatie zijn de ervaringen van de deelnemers, uitvoerders en vrijwilligers onderzocht.
De waardering van de trainingsonderdelen door deelnemers was hoog. De begeleiding werd het hoogst gewaardeerd: 83% van de deelnemers gaf de hoogste score (zeer tevreden). Verdere resultaten:
- 100% geeft aan dat het beter lukt om wekelijks te bewegen, omdat het samen met anderen is;
- 96% heeft een betere balans;
- 83% is na de training in een betere stemming;
- 75% maakt wel eens een praatje als ze buurtgenoten tegenkomen;
- 71% voelt zich energieker;
- 70% heeft meer plezier in bewegen;
- 50% heeft nieuwe buurtgenoten leren kennen.
Succesfactoren en aandachtspunten
Belangrijke succesfactoren waren het buiten bewegen (veilig, op afstand van elkaar), een goed lokaal netwerk rondom de doelgroep 75-plussers en ervaren en gemotiveerde trainers. Een aandachtspunt blijft het werven van nieuwe deelnemers. Door de hogere leeftijd vallen de deelnemers iets vaker uit. Aan de andere kant is het niet verkeerd als de groep deelnemers niet te groot is, omdat de wat meer kwetsbare deelnemers meer aandacht vragen. Ook voor 75-plussers is het goed mogelijk om buiten te bewegen. Om te voorkomen dat mensen het koud krijgen, is het nodig om constant in beweging te blijven.
Betrek deelnemers bij werving
Het is belangrijk om vanaf het begin de doelgroep te betrekken bij de opzet en de werving van deelnemers. Dit is in eerste instantie geprobeerd via ouderenbonden, maar de samenwerking hiermee verliep stroef. Via welzijn en zorgorganisaties, waar de doelgroep veel komt, is het beter gelukt om de doelgroep te bereiken en deelnemers te werven. De 75-plussers zijn tevreden over GoldenSports. Ze ontmoeten anderen uit de buurt en voelen zich fitter. De trainers en vrijwilligers ervaren geen knelpunten. De trainingen kunnen goed worden aangepast aan de doelgroep.
Ook aan de slag met GoldenSports?
Wil jij als sport- en beweegprofessional ook starten met GoldenSports of heb je nog aanvullende vragen? Neem dan contact op met Leonie Everts van GoldenSports via 06-14283490.