Het belang van goed werkgeverschap voor duurzame inzet buurtsportcoaches

SportSupport Kennemerland is voor zes gemeenten de werkgever van zo’n 50 buurtsportcoaches. Manager Peter van der Aart heeft een duidelijke visie op goed werkgeverschap en duurzame inzet van buurtsportcoaches. In dit interview vertelt hij hoe hij de buurtsportcoaches – als echte verbinders – weet te binden en behouden. “De wisselende verantwoordelijkheden maken continue communicatie en ondersteuning essentieel.”

Peter van der Aart is sinds 2022 werkzaam voor SportSupport Kennemerland, als manager sport en bewegen van de buurtsportcoaches in Haarlem. “Inmiddels hebben we van alle zes gemeenten een meerjarige opdracht voor wat betreft de inzet van de buurtsportcoach. En doordat gemeenten zich structureel verbinden aan de regeling, kunnen wij de buurtsportcoaches vaste contracten aanbieden. De nadruk ligt nog steeds op het stimuleren van sporten en bewegen, en de meeste functionarissen hebben een sport- en beweegachtergrond. We zien echter wel veel veranderingen de laatste jaren. Die zitten in de verbreding van het werkgebied naar het sociale domein. Hierdoor wordt er meer van de buurtsportcoach verwacht dan voorheen, wat ook de benodigde competenties verandert.”

Competenties van de buurtsportcoaches

De belangrijkste competentie die de buurtsportcoaches bij SportSupport hebben, is het vermogen om te verbinden. Net als het kunnen motiveren en enthousiasmeren van zowel partners als deelnemers. Met de komst van nieuwe programma’s, zoals het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), zijn deze competenties nog belangrijker geworden. Daarnaast brengt het nauwer samenwerken met welzijns- en zorginstanties nieuwe eisen met zich mee.

Peter haalt het voorbeeld aan van de nauwe samenwerking met Buurts, een grote welzijnsorganisatie in Haarlem. “SportSupport organiseert in opdracht van Buurts het project ‘Sport in de wijk’, een samenwerking die al geruime tijd bestaat. De intensivering van de samenwerking met de jongerenwerkpartner brengt daarbij ook nieuwe verwachtingen mee voor onze buurtsportcoaches. Zo dienen ze nu over meer pedagogische kennis te beschikken. Buurtsportcoaches moeten voortdurend nieuwe competenties verwerven en zich aanpassen om effectief in te spelen op de veranderende context.”

Van uitvoerder tot senior buurtsportcoach

Sportsupport Kennemerland werkt met teams van buurtsportcoaches. Er zijn vier teams in de gemeenten Velsen, Heemstede, Bloemendaal, Hillegom en Lisse én vier teams in de stadsdelen van Haarlem. Deze teams worden aangestuurd door teamleiders, ofwel senior buurtsportcoaches. De senior buurtsportcoach is behalve teamleider degene die het meest betrokken is bij de planvorming en afstemming met de gemeente. Daarnaast zijn er senior projectcoördinatoren die zelfstandig werken vanuit een eigen taak, maar geen leidinggevende functie hebben. Vervolgens zijn er de uitvoerende buurtsportcoaches, die bijvoorbeeld bij activiteiten op pleintjes zijn. Met deze profielen geeft SportSupport Kennemerland op eigen wijze vorm aan het carrièrepad van de buurtsportcoach.

Peter benadrukt het belang van doorgroeimogelijkheden voor buurtsportcoaches, vaak jonge en ambitieuze professionals die streven naar carrièreperspectieven. “De bewuste keuze voor subteams en specifieke profielen is gemaakt, maar aandacht en focus is nodig om versnippering te voorkomen. Het is positief dat buurtsportcoaches kunnen groeien, maar niet iedereen kan senior buurtsportcoach worden. We moeten het ook kunnen blijven financieren. Gelijktijdig is het cruciaal voldoende uitvoerende buurtsportcoaches aan te nemen en te behouden. Hoewel dit een voortdurende uitdaging blijft, biedt de versnippering aan de andere kant een voordeel. Neem bijvoorbeeld een recent afgestudeerde student van de ALO, die zich nog niet volledig wil toeleggen op het lesgeven. Voor deze jonge professionals is een functie als buurtsportcoach ideaal vanwege de variëteit aan taken die het biedt.”

Opleiding en ontwikkeling

Maar goed werkgeverschap houdt meer in. “Zowel landelijk als lokaal en regionaal vind ik het mijn taak om het werk van buurtsportcoaches en hun toegevoegde waarde onder de aandacht te brengen bij partners en overheden. Mijn doel is alle 20 buurtsportcoaches in Haarlem zo goed mogelijk te faciliteren bij het werk dat ze doen. Dit doen we door te investeren in opleiding en ontwikkeling. Deels door een opleidingsbudget beschikbaar te stellen en een eigen scholingsprogramma te ontwikkelen. Maar ook door uitwisseling en teambuilding te organiseren. De kruisbestuiving en leren van elkaar is zo waardevol.”

Ook vindt Peter het ook belangrijk dat de teamleiders niet alleen op inhoudelijk vlak met de buurtsportcoaches spreken, maar ook aandacht besteden aan hun welzijn en persoonlijke situatie. “We ontvangen steeds meer vragen, wat kan leiden tot versnippering van de functie. Veel opdrachten zijn beperkt in uren, wat het complex maakt. Daarom is het cruciaal om regelmatig aan onze buurtsportcoaches te vragen: ‘Hoe gaat het met jou? Overzie je het nog met vijf werkplekken en het schakelen tussen de vele projecten?’ Ook de wisselende verantwoordelijkheden binnen projecten, variërend van uitvoerend tot coördinerend, maken continue communicatie en ondersteuning essentieel.”

Duidelijke opdracht en focus

De laatste jaren is er veel veranderd voor de buurtsportcoaches bij SportSupport. Met nieuwe regelingen zoals GALA, de verrijkte schooldag en clubkadercoaches. Peter benadrukt het belang van het afbakenen van taken en het aanbrengen van focus. “Elk team heeft elke twee weken overleg om de focus te behouden, en eens in de twee maanden wordt er met de hele groep gesproken over overkoepelende zaken. Een bijkomend voordeel van de brede vraag en dus de verscheidenheid is dat het onze organisatie de kans geeft om te groeien. Ik verwacht dat er een punt zal komen waarop ons volume aanzienlijk genoeg is toegenomen om meer met specialisten te gaan werken. Op die manier kunnen we onze focus ook versterken. Momenteel hebben voornamelijk generalisten in dienst. Voor specifieke doelgroepen, zoals aangepast sporten, hebben we wel al specialisten in huis. Daarnaast zijn er buurtsportcoaches die zich zowel op senioren als op jeugd, en zelfs op evenementen richten. Het vraagstuk valpreventie illustreert een situatie waarin we gedwongen worden om een specialist in te schakelen. Soms zouden we dat voor meer groepen willen doen, maar op dit moment zijn de uren gewoonweg niet beschikbaar.”

Draagvlak en financiering

Wat wel onverminderd belangrijk blijft, is dat buurtsportcoaches laten zien wat het effect is van hun activiteiten en de verbindingen die ze leggen. Dit doen ze door enquêtes af te nemen waarin ze bij activiteiten uitvragen of ze nog steeds de goede dingen doen. Dat resulteert in rapportages die per kwartaal met de gemeenten worden gedeeld. Peter is blij met het feit dat continuering van de regeling niet ter discussie staat bij de gemeenten. “Dit hebben we voor elkaar gekregen door in gesprek te blijven en onszelf en onze werkzaamheden goed onder de aandacht te brengen bij zowel gemeenten als partners.”

Tips voor goed werkgeverschap buurtsportcoaches

Zorg voor een heldere opdracht en functieomschrijving, die idealiter is vastgesteld in overleg met de buurtsportcoach(es) zelf, gemeente en samenwerkingspartners.
Geef buurtsportcoaches vrijheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen in de uitvoering.
Blijf in contact met de buurtsportcoach(es), zodat je weet wat er speelt, wat goed gaat, waar knelpunten zitten en waar eventueel ondersteuning of bijstelling van de plannen nodig is.
Stel een opleidingsbudget beschikbaar, zodat de buurtsportcoach zich kan bijscholen en ontwikkelen op basis van eigen behoefte en behoeften van klanten en partners.
Stimuleer en/of faciliteer uitwisseling tussen buurtsportcoaches.
Werk gezamenlijk met het team van buurtsportcoaches aan draagvlak en zichtbaarheid op alle niveaus: van inwoners tot samenwerkingspartners, van beleidsmedewerkers tot wethouders.
Creëer doorgroeimogelijkheden en carrièreperspectief passend bij het steeds veranderende werkveld.