Qwiek laat bewoners van verzorgingshuizen meer bewegen
Qwiek bedacht drie producten die ervoor zorgen dat bewoners van verzorgingshuizen meer bewegen en hun zintuigen meer laten prikkelen. Paul Voncken vertelt over de Qwiek.play, Qwiek.melody en Qwiek.up.
Veel bewoners van verzorgingshuizen zitten het grootste deel van de dag. Vrijwel alles wordt vóór hen gedaan. Paul Voncken bedacht met twee collega-ontwerpers zorgrobots die ervoor zorgen dat ze meer bewegen en meer hun zintuigen laten prikkelen.
Ruim twee jaar geleden bracht de jonge ontwerper Paul Voncken een bezoek aan een verzorgingshuis in de buurt. Hij was uitgenodigd om mee te denken over de ontwikkeling van een ‘zorgrobot’, een apparaat dat de zorg voor bewoners zou kunnen verbeteren. Voncken ging een paar keer terug naar het verzorgingshuis en constateerde dat die bewoners nauwelijks aan beweging bleken toe te komen. Ze leken zelden gestimuleerd te worden om zelf dingen te ondernemen, voor zover dat binnen hun mogelijkheden lag. “Eigenlijk kwam het erop neer dat veel cliënten het grootste deel van de dag zaten, verzorgd werden en dat vrijwel alles vóór hen gedaan werd. De zorgverleners bevestigden dat beeld”, vertelt Voncken.
Aansluiten bij bewegingstherapie
Deze kennismaking met de zorgsector was het begin van Qwiek: een bedrijf dat producten maakt die minder mobiele mensen moeten prikkelen om in beweging te zijn en te blijven. “Die bezoeken aan dat verzorgingshuis zijn voor ons een trigger geweest”, zegt Voncken, die met twee compagnons aan de slag ging. Het drietal ontwikkelde de Qwiek.play, Qwiek.melody en de Qwiek.up. Qwiek.play is een interactief scherm dat bediend kan worden door te bewegen en daardoor aansluit op allerlei bewegingstherapieën. Het zijn leuke activiteiten waarbij ouderen in een verzorgingshuis in beweging komen. De Qwiek.melody, ook wel zingend zebrapad genoemd, is een interactieve muziekvloer die reageert op beweging. Qwiek.up kan beelden projecteren, bijvoorbeeld op plafonds, en geluid afspelen en zo de zintuigen prikkelen van dementerende en bedlegerige cliënten.
Eenvoudig te bedienen door de zorgverlener
Voncken en zijn collega’s zijn opgeleid als industrieel ontwerpers en werken samen met diverse zorginstellingen. In Limburg werken ze samen koepels als MeanderGroep, Envida en Sevragram; in Brabant onder andere met Lunet Zorg en Vitalis. De zorgprofessionals die daar werken hebben volgens Voncken bijgedragen aan het succes van hun producten. Zij moeten de bewoners immers dagelijks met deze apparaten laten werken en weten wat werkt en wat niet. Gebruiksgemak staat volgens hem voorop; technologie mag geen drempel zijn. Voncken: “Een zorgverlener is in de eerste plaats met zorg bezig Dat is ook het belangrijkst. Je mag niet van een zorgverlener verwachten dat hij of zij helemaal up-to-date is met de nieuwste technologie. Daarom is het belangrijk dat onze producten en modules eenvoudig te bedienen zijn. Een handleiding zou eigenlijk niet nodig hoeven zijn.”
Blij met multifunctioneel apparaat
Paul Prevos is manager Zorgverlening bij verpleeghuis Lückerheide in Kerkrade. Dat is onderdeel van MeanderGroep, dat al langer bezig was met het stimuleren van meer beweging. “Wij werken graag met jonge ondernemers en gaven hen de kans om hun producten onder de aandacht te brengen”, zegt Prevos. De reacties van personeel en cliënten waren erg positief over de Qwiek.up. “Met name het flexibele en multifunctionele karakter van het apparaat is prettig om mee te werken. Je kunt het overal neerzetten en door de verschillende modules kun je het ook op diverse manieren gebruiken.”
Meeklappen met André Rieu
Aan enkele van de modules heeft violist en orkestleider André Rieu zijn naam verbonden. Hierdoor kunnen bewoners van verzorgingshuizen bij het gebruik van Qwiek.up genieten van Rieus shows in Maastricht en Wenen, maar ook van zijn kerstspecial Home For Christmas. Iedereen zou wel willen samenwerken met een mondiale ster zoals André Rieu, erkent Voncken. Hoe hebben ze hem dan overgehaald? “Ik denk dat het vooral heeft gelegen aan het feit dat André weet dat hij met deze belevingsmodules talloze senioren in zorghuizen een stukje vreugde kan brengen. Want het is ongelofelijk om te zien dat iedereen alle melodieën van André kan mee neuriën of klappen.”
Voncken zag nog iets moois, vertelt hij. “Twee ouderen die elkaar niet goed kenden gingen samen een spel op het scherm spelen, en werden uiteindelijk goede vrienden van elkaar. Dat is geweldig om te zien en eigenlijk ook een doel van onze innovaties: mensen prikkelen om iets te ondernemen, om actiever te worden en om in contact te treden met anderen. Op die manier gaan we de vereenzaming tegen, die zich vaak voordoet als mensen ouder worden.”
Toekomst: beweegproducten thuis gebruiken
Voncken en zijn partners werken inmiddels drie jaar voor de zorgwereld. Ze zeggen veel respect te hebben voor de mensen die dagelijks mensen verzorgen en activeren. Daarom willen ze zelf ook dienstbaar zijn aan hetgeen de zorgverleners nodig hebben. Door de regelgeving uit Den Haag zullen mensen die zorg nodig hebben in de nabije toekomst steeds langer thuis blijven wonen en minder snel naar een verzorgingshuis kunnen verhuizen. “Dat is een grote verandering”, weet Voncken. “Daar zullen we op moeten inspelen. Als de zorg straks meer thuis plaatsvindt, betekent dit dat we ook producten moeten ontwikkelen die mensen thuis kunnen gebruiken. Dat heeft als gevolg dat we dergelijke producten betaalbaar moeten houden en ervoor moeten blijven zorgen dat mensen ze gemakkelijk kunnen toepassen. De driehoek cliënt-mantelzorger-professioneel zorgverlener is in deze ontwikkelingen cruciaal.”