Boks het voor elkaar; Kampioen van je eigen leven

Vechtsport als middel om te werken aan weerbaarheid, zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen van jongeren. Dat is waar het om gaat bij de stichting ‘Boks het voor Elkaar’ in Amsterdam. Risicojongeren krijgen meer perspectief, werken aan hun levensritme, discipline en mentaliteit en leren omgaan met agressie. Wat is de kracht van dit succes van zevenvoudig wereldkampioen kickboksen Nourdin El Otmani en Roemer van Oordt, de twee initiatiefnemers? In dit artikel nemen we een kijkje in de keuken van dit succesvolle initiatief.

Boks het voor Elkaar

‘Boks het voor Elkaar’ is gevestigd in het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West. El Otmani, manager, hoofdtrainer en sportcoördinator, geeft samen met Van Oordt leiding aan de stichting. Van Oordt richt zich op het geven van advies, de communicatie, de subsidieaanvragen en de coördinatie van educatieve en aan werk gerelateerde activiteiten. Hoewel er nog volop wordt verbouwd aan het voormalige KAV Autoverhuur-pand en de lessen pas sinds september 2015 in dit nieuwe pand zijn hervat, kent de stichting al bijna 400 leden. Het succes? Mond-tot-mondreclame van leden die vertrouwen hebben in de club. En dat vertrouwen is, evenals de factoren laagdrempeligheid, respect, discipline, doorzettingsvermogen en veiligheid, een term die volgens Van Oordt en El Otmani goed omschrijft waar de kracht van hun succes ligt.

“‘Boks het voor Elkaar’ is niet alleen in staat om jongeren van de straat en aan het sporten te krijgen – op zich al goed – maar ook om hun leven in beeld te krijgen en adviezen te geven over studie, werk en schulden.”

R.J. Mauer, lid dagelijks bestuur (wethouder), Stadsdeel Amsterdam Nieuw-West

Meer dan sport alleen

“Alle jongeren komen in eerste instantie bij de club om te sporten”, legt El Otmani uit. De leden registreren zich met een vingerscan om binnen te komen en krijgen tegelijkertijd veel persoonlijke aandacht. Ze worden gestimuleerd om deel te nemen aan andere activiteiten op educatief en sociaal-juridisch gebied die de stichting samen met partners uit de wijk oppakt. Denk aan huiswerkbegeleiding, sollicitatietrainingen, voorlichtingsbijeenkomsten en debatten die worden verzorgd door daarin gespecialiseerde krachten.

Het netwerk van ‘Boks het voor Elkaar’ is groot en bestaat uit goede contacten met onder andere het ziekenhuis AMC, woningbouwverenigingen, sportclubs, migrantenorganisaties en moskeeën. Er zijn goede contacten met partijen als andere kickboksinitiatieven, scholen voor het primair, voortgezet en beroepsonderwijs en het jongerenwerk. Naast kickboksen is het mogelijk om in hetzelfde pand deel te nemen aan zaalvoetbal, fitness en binnenkort dans.

‘Boks het voor Elkaar’ is succesvol bij risicojongeren

Volksgezondheidenzorg.info beschrijft op haar website dat van de Nederlandse jongeren in de leeftijd van 11 tot 18 jaar de meerderheid een ruime voldoende (7) voor de kwaliteit van hun leven geeft. Toch zijn er veel jongeren die te maken krijgen met problemen (Postma, 2008). In deze levensfase krijgen ze immers te maken met grote lichamelijke en psychosociale veranderingen in de groei naar volwassenheid. ‘Boks het voor Elkaar’ is ook bij de begeleiding van deze jongeren succesvol!

El Otmani legt uit dat de jongeren die naar de sportschool komen in drie groepen te verdelen zijn: de groep succesvolle jongeren die een opleiding volgen, een baan hebben of afgestudeerd zijn; de tussengroep die zo nu en dan hulp kan gebruiken; en de jongeren met echte problemen. Zij hebben vaak geen diploma, zijn gestopt met school en werkloos. Sommige jongeren hebben problemen met justitie en politie of kampen met hoge schulden. Daar waar de problemen van jongens vaak externaliserend zijn, zijn die van meiden vaker internaliserend.

Psychosociale problemen

Uit de literatuur blijkt dat onder psychosociale problemen internaliserende, externaliserende en sociale problemen worden verstaan. Bij jongeren blijken de eerste twee de belangrijkste te zijn.

• Bij internaliserende problemen gaat het bijvoorbeeld om angst, teruggetrokkenheid, depressieve gevoelens en psychosomatische klachten. De term ‘internaliserend’ verwijst naar problemen die naar binnen gericht zijn en daardoor voornamelijk storend zijn voor het kind of de jongere zelf. De gevolgen kunnen overigens wel groot zijn: denk aan zichzelf verwonden of eetstoornissen.
• Bij externaliserende problemen gaat het bijvoorbeeld om agressief gedrag, onrustig gedrag en delinquent gedrag, zoals stelen, brandstichten of vandalisme. Externaliserend gedrag is naar buiten gericht, zowel op objecten als op andere mensen, is zichtbaar en hoorbaar en wordt vooral door de omgeving als storend ervaren.
• Bij sociale problemen gaat het om problemen die het kind heeft in het maken en onderhouden van het contact met anderen.

Of een jongere zich daadwerkelijk ontpopt tot problematische puber ligt aan verschillende factoren. Het kan liggen aan de jongere zelf (genen of persoonlijkheid) of aan zijn/haar sociale omgeving (opvoeding van ouders en gedrag van vrienden). Het is, volgens promovendus Miranda Sentse, belangrijk om te kijken naar de wisselwerking tussen persoon en omgeving. De sociale omgeving is zo van invloed op het wel of niet ontwikkelen van probleemgedrag. Een gefrustreerde jongere heeft bijvoorbeeld meer kans om probleemgedrag te ontwikkelen, maar dit risico wordt aanzienlijk verkleind wanneer degene veel warmte en steun ontvangt van de ouders. Als de ouders echter kil en afwijzend naar de jongere toe zijn, wordt het risico op gedragsproblemen juist groter. ‘Boks het voor Elkaar’ creëert een gunstige sociale omgeving voor risicojongeren!

‘Boks het voor Elkaar’ zorgt voor een gunstige sociale omgeving!

Het is een omgeving waar El Otmani en Van Oordt uitstralen hoeveel warmte en steun de jongeren bij hen ontvangen. Ze beschouwen het als een uitdaging om jongeren die vatbaar zijn voor (sociaal) ongewenst gedrag te ondersteunen bij hun zoektocht naar een betere toekomst. Zo stelt El Otmani: “Ik wil de jongeren niet kampioen in de ring maken, ik wil dat ze sterk in hun schoenen staan. Dat ze kampioen worden van hun eigen leven. Een jongere met hoge schulden komt bijvoorbeeld sneller in de verleiding om verkeerde keuzes te maken om snel aan geld te komen en om met verkeerde types om te gaan. Ik vind het mijn taak om hem daarvoor te behoeden. Ook vind ik het belangrijk dat de jongeren geen slachtofferrol aannemen. Ze moeten niet opgeven en hun eigen verantwoordelijkheid nemen in het oplossen van hun probleem. Wanneer ik zie dat het niet goed gaat met een jongere, dan stap ik op hem of haar af. Maar vaak komen ze ook zelf op me af, omdat ze ergens mee zitten.” Dat getuigt van het veilige en vertrouwde gevoel dat jongeren bij de club hebben. ‘Boks het voor Elkaar’ heeft zich in de afgelopen jaren keihard voor deze jongeren ingezet.

Het zit in de sport, maar ook daarbuiten

El Otmani vertelt dat werken aan aspecten als doorzettingsvermogen, zelfvertrouwen, respect en discipline al van oorsprong in het kickboksen zit. Elementen waar ook waarde aan wordt gehecht tijdens de lessen zijn bijvoorbeeld het niet opgeven, op tijd komen, een juiste houding aannemen en op een gepaste toon praten. Er wordt direct aandacht besteed aan het reguleren van agressie. De directe en indirecte effecten van de kickbokslessen vormen daarmee de basis van de aanpak (middel).

Maar er is meer… De begeleiding, warmte en steun die jongeren ontvangen, beperken zich niet alleen tot de trainingsuren. Na de les is er altijd ruimte voor een gesprek waarin oprecht wordt geïnformeerd hoe het met de jongeren gaat. Jongeren ontvangen ook buiten de les om complimenten, mogen El Otmani te allen tijde bellen en kunnen ook door hem op straat aangesproken worden op ‘verkeerd uitziend’ gedrag. En indien nodig worden gesprekken met ouders of familieleden gevoerd. Daarmee, als ook met de georganiseerde nevenactiviteiten, maken ze één op één het verschil.

El Otmani vertelt over een Turks meisje dat graag advocaat wilde worden, maar havo deed en twijfelde aan de stappen die ze verder wilde zetten: “Ik voerde veel gesprekken met haar waarin ik haar steeds duidelijk maakte dat als ze een doel heeft, ze dat niet los moet laten. Ook in de training geef ik de jongeren deze boodschap mee. Ze vertelde me onlangs dat ze tijdens haar tentamens bij haar studie Rechten mij nog regelmatig hoorde zeggen: ‘doorgaan, niet opgeven’, terwijl ze haar pen al had neergelegd. Vandaag de dag heeft ze een eigen advocatenkantoor en geeft ze les bij ons.”

De kracht van het initiatief

Het totaalpakket van ‘Boks het voor Elkaar’ maakt het initiatief zo succesvol en kenmerkt zich verder door de volgende vier aspecten:

1. El Otmani zelf:
   • als zevenvoudig wereldkampioen kickboksen (rolmodel);
   • als trainer: de kwaliteit van zijn lessen en de toenemende populariteit van deze tak van sport;
   • is opgegroeid in de buurt, kent mensen uit de buurt en de taal van de straat en staat hierdoor dichter bij de jongeren;
   • spreekt de jongeren aan op hun gedrag op een respectvolle manier en verdient daardoor ook hun respect en aanzien.
2. De samenwerking en chemie tussen El Otmani en Van Oordt. De twee hebben elkaar leren kennen toen Van Oordt een training aan moskeebestuurders gaf. El Otmani was één van de deelnemers en de ‘klik’ was onmiddellijk aanwezig toen hij het gesprek met Van Oordt aanging. Beiden hebben een eigen netwerk en vullen elkaar aan in competenties. El Otmani is in het bezit van een MBO-SPW- en HBO-CMV-diploma, van alle relevante certificaten voor kickbokstrainer en de AALO Fitness (A en B) en Personal Trainer. Daar waar El Otmani de lessen verzorgt en veel gezinnen in de buurt kent, richt Van Oordt zich op het uitbreiden van de contacten en het regelen van subsidies en fondsen. Daar waar het netwerk van El Otmani zich met name in de buurt en het stadsdeel bevindt, strekt dat van Van Oordt zich uit tot stedelijk en landelijk niveau. De achtergrond van Van Oordt is daarbij van belang. Hij specialiseerde zich als politicoloog in Midden-Oostenstudies en bezocht de regio veelvuldig. Kennis over zowel de politiek-economische als de religieuze en culturele achtergronden is essentieel voor de samenwerking die Van Oordt de afgelopen twintig jaar heeft kunnen opbouwen met initiatieven van mensen met hun roots elders.
3. Het netwerk: El Otmani en Van Oordt hebben een enorm sterk en groot netwerk samen. Ze weten partijen aan zich te binden en met partners samenwerkingen op te zetten. Om jongeren te helpen is er een breed aanbod van specifieke begeleidingstrajecten, variërend van huiswerkbegeleiding en sociale vaardigheidstrainingen tot sociaal-juridische hulpverlening, gecoördineerd door Van Oordt en uitgevoerd door deskundigen. Jongeren doorverwijzen naar relevante partnerorganisaties (zoals schuldhulpverleningstrajecten) gebeurt zorgvuldig en stapsgewijs.
4. Ouders betrekken: In veel gevallen brengen de ouders hun kinderen (zeker de jongste groep) naar de sportles. Niet alleen maken ze daar onderling een praatje, maar er is ook intensief contact met de vrijwilligers en trainers. Daarbij komen vaak problemen van ouders naar boven, bijvoorbeeld richting school of met de ontwikkeling van hun kinderen. Uit die ‘brede’ gesprekken volgt regelmatig een persoonlijk gesprek, doorverwijzing of begeleidingstraject. Soms wordt besloten een voorlichtingsbijeenkomst of debat over dat specifieke probleem of die vaak gestelde vraag te organiseren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan onderwijsvoorlichting en schoolkeuzes, discriminatie of gezondheid.

Hier voorziet ‘Boks het voor Elkaar’ in een grote behoefte van ouders, volgens Micha de Winter, hoogleraar maatschappelijke opvoedingsvraagstukken van Universiteit Utrecht. Hij wijst op de kracht van het intensieve contact met en tussen ouders:

Het totaalpakket van al deze verschillende componenten verklaart het succes van ‘Boks het voor Elkaar’. Het initiatief dat financieel net het hoofd boven water weet te houden, heeft inmiddels al veel risicojongeren geholpen. Gelukkig komt ook hier het sterke netwerk steeds goed van pas. Hulp van anderen heeft gemaakt dat het pand aan de Johan Huizingalaan met een minimum aan middelen een maximum aan uitstraling heeft.

‘Boks het voor Elkaar’ heeft via de Sportimpuls van het programma Sport en Bewegen in de Buurt van 2012 tot 2014 subsidie ontvangen voor ‘Duurzaam begeleiden van moeilijk bereikbare groepen door vechtsportactiviteiten te combineren met een educatief programma‘.

Met dank aan: Nourdin El Otmani en Roemer van Oordt van de stichting ‘Boks het voor Elkaar’.

Lees meer

• Weerbaarheid en winnen met kickboksen in Arnhem
• Boks het voor elkaar; kampioen van je eigen leven
• De lach, het sausje en het dak van Worstelvereniging De Halter
• In de Hambaken Gym vinden jongeren weer toekomstperspectief
• Mattie en passie bij Boksvereniging Van ’t Hof
• Eerst een hand geven, dan pas trainen
• Respons: vechtsport als pedagogisch instrument