Spring naar content

Kinderen moeten meer in beweging op en na school

Sporten, bewegen, maar ook andere aspecten van een gezonde leefstijl zijn belangrijke ingrediënten voor het welzijn van kinderen en jongeren. Het kan zelfs leiden tot betere schoolprestaties en minder uitval. Bewegen is goed, meer bewegen is beter.

Leerlingen in het primair onderwijs hebben gemiddeld 5,5 uur per week pauze. In de praktijk blijkt dat kinderen minder dan de helft van deze 75 minuten per schooldag actief bezig zijn met sport- en spelactiviteiten. Pauzemomenten worden niet optimaal benut voor lichamelijke activiteiten, terwijl hier kansen liggen om beweegarmoede te bestrijden. Volgens de Nederlandse Sportraad, Onderwijsraad en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving zouden scholen kinderen naast de gewone gymles twee keer per dag een half uur moeten laten bewegen.

Het Gezonde School vignet en themacertificaten

Voor scholen die werken aan het verbeteren van de gezondheid van hun leerlingen bestaat een kwaliteitskeurmerk: Het Gezonde School vignet. Maar om daar aan te kunnen voldoen moet een school themacertificaten halen? Na het behalen van minimaal één themacertificaat mag een school zich gedurende drie jaar een Gezonde School noemen.

Samen met KVLO verzorgt Kenniscentrum Sport verdiepende trainingen op het deelthema bewegen en sport van de Gezonde School. Voor zowel basisscholen, het voorgezet (speciaal) onderwijs en het MBO. Coördinatoren worden ondersteund met advies om scholieren meer aan het bewegen te krijgen voor, tijdens en na schooltijd.

Benieuwd welke stappen een school moet zetten om een Gezonde School te worden of ben je het al? Wil je meer weten over de aanvraag van een themacertificaat en de Gezonde school?

 Sportiefste School van Nederland

De Kardinaal de Jong school in Alkmaar won in 2019 de titel ‘Sportiefste school van Nederland’. Hoe sleep je zo’n prestigieuze overwinning in de wacht en ben je ook nog een gezonde school? Maartje van Leussen, schoolleider van de Kardinaal de Jong school, vertelt: “Toen ik hier net kwam werken was ik onder de indruk van alle activiteiten op deze school. In mijn kantoor hangt zelfs een TV-scherm naar buiten gericht waarop scores bijgehouden worden, op het schoolplein springen de kinderen voor dit scherm op ‘stapstenen.’ Ze doen wedstrijdjes wie de meeste stappen maakt en dat gaat alle pauzes volop door. Heel leuk om te zien hoeveel plezier de kinderen hierin hebben.”

Wat vond de jury?

Volgens de jury van het reguliere basisonderwijs is Kardinaal de Jong de winnaar omdat de school de bindende factor is binnen de community van ouders, wijkorganisaties en sport. Hierdoor zorgt de school dat alle kinderen meer en beter bewegen en sporten. Zij hebben in een heel korte tijd een enorme groei doorgemaakt in het complete beweegaanbod.

Samenwerking is de belangrijkste succesfactor

“Samenwerking tussen kinderen, ouders en docenten is de belangrijkste succesfactor. Maar dat geldt eigenlijk ook voor de verbinding met lokale partners als het Centrum Jeugd & Gezin, Alkmaar Sport en GGZ. Wij hebben ouders en leerlingen van meet af aan meegenomen in deze beweging”, vervolgt Maartje van Leussen. “Daardoor creëer je begrip. We hebben iedere maandag bijvoorbeeld ‘een ouderkamer’ waar ouders naar binnen kunnen lopen en we gezamenlijk zaken kunnen delen. Dit is erg waardevol, hierdoor communiceren we niet alleen digitaal, maar ook persoonlijk.”

“We hebben een vakdocent van het ALO die niet alleen de gymlessen verzorgt, maar ook onze sportdagen en motorische remedial teaching. We hebben er inmiddels zelfs twee. Hoewel ze parttime werken zijn zij wel een wezenlijk onderdeel van ons team. Dat is op veel andere scholen niet het geval. Zij geven ook SportX-lessen, dit zijn gratis sportlessen aangeboden buiten schooltijden voor de groepen 3 tot en met 8. Waardoor we kinderen ook buiten school motiveren om te blijven sporten en bewegen.”

Rennen door de gang

Op de vraag hoe je de sportiefste school van Nederland kan blijven, hoeft Leussink niet lang na te denken over het antwoord: “Door uniek te zijn en dat wat we doen vol te houden. In de meeste scholen moeten kinderen op de gang rustig zijn. Wij stimuleren kinderen juist om te bewegen in onze gangen, ze mogen actief zijn. Er is een hink-stap-sprong en liggen staptegels in onze gangen naar de lokalen. Het is een vrolijke bedoeling in de pauzes want er is altijd volop beweging. Maar ook als kinderen naar het toilet gaan duurt het soms iets langer voor ze terug zijn. Dan hebben ze wel weer even hun beweging gehad, dat stimuleren wij juist.”

Hoe laat je kids meer bewegen op school? Door middel van de gymles, vaker en langer les en gebruik van muziek. Denk ook aan actief (op de fiets, de step of lopend) naar school komen. Het stimuleren van bewegen tijdens de pauzes met een actiever schoolplein of een beweegopdracht. Bewegend leren door spelelementen aan een les toe te voegen of via virtual reality games. Extra beweeg- en sportaanbod na en op school. De mentale gezondheid van kinderen is ook belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van positieve psychologie, mindfulness of yoga.

Meer bewegen op school