Spring naar content

Kinderfysio Marloes over enkelklachten tijdens groeispurt

Tijdens de groeispurt op de leeftijd tussen 11 en 16 jaar komen zeer frequent enkelblessures en enkelklachten voor. Hoe kan dat?

Samenwerkende spieren

Bij bewegingen waarbij de spierfunctie nodig is om de enkel te stabiliseren is het van belang dat de spieren goed samenwerken.

Als je stil staat, zorgen kleine spier aanspanningen ervoor dat je niet beweegt. Eigenlijk sta je niet helemaal stil, maar maak je hele kleine bewegingen. De enkels hebben een grote rol in de stabiliteit in stand. Een kleine beweging geeft rek in spieren bij het enkelgewricht.

In spieren zitten sensoren die reageren als een spier langer wordt. Een spier die opgerekt wordt, spant onbewust aan en het lichaam beweegt hierdoor weer terug. De terug beweging geeft weer rek in andere spieren en hetzelfde proces herhaalt zich.

Als je wel wilt bewegen kun je bewust deze reactie uitschakelen. Bij het neerzetten van een voet tijdens lopen, rennen of springen werkt dit principe ook. Het stabiliseren van het enkelgewricht vraagt om heel precieze samenwerking.

Groei

Spieren passen zich aan bij het gebruik ervan. Als je spieren inzet bij sporten, worden ze sterker nadat je ze moe hebt gemaakt. Als je niet beweegt (bijvoorbeeld bij ziekte), verzwakken spieren fors binnen een aantal weken.

Als je vaak spieren gebruikt in een gebogen houding, worden deze korter. Bijvoorbeeld tijdens voetbal vindt veel buiging in de knieën en heupen plaats, de hamstrings en de heupbuigers worden dan korter (en dan ben je dus minder lenig).

Ook bij groei van het skelet, passen spieren zich aan, maar niet helemaal tegelijkertijd. Door snelle groei kan kortdurend extra instabiliteit rondom gewrichten ontstaan. Met name wanneer er beroep gedaan wordt op actieve stabiliteit door de spieren rondom een gewricht.

Verstoorde balans kan enkelklachten veroorzaken

Tijdens een groeispurt kan de balans van de verschillende spieren rondom de enkel verstoord zijn. Er kan overbelasting van de pezen ontstaan, wat vervelende klachten veroorzaakt. Er is een vergroot risico op het verzwikken van een enkel, wat een kneuzing of botbreuk tot gevolg kan hebben. Risicovolle bewegingen zijn afzetten, neerkomen vanuit een sprong en ook langdurige belasting.

Blessures voorkomen

Omdat spieren zich aanpassen aan het gebruik, kunnen oefeningen voor de enkelstabiliteit helpen bij het behoud van een stabiele enkel tijdens een groeispurt. Bij terugkomende klachten kan een huisarts, sportarts of kinderfysiotherapeut benaderd worden.

Oefeningen om de spierfunctie rondom de enkel te verbeteren:

  • Op 1 been staan (op de grond, tijdens tanden poetsen, op een kussen, op een plankje, op de tenen, bal gooien, door de knie hurken, andere been bewegen);
  • Hinkelen, 5 seconden stil blijven staan na iedere sprong;
  • Zijwaartse sprong, 5 seconden op 1 been blijven staan en weer terug zijwaartse sprong;
  • Schaatsen/skaten.

Komen enkelblessures veel voor in jouw sport? Bekijk dan het oefenprogramma ‘Versterk je enkel van VeiligheidNL.