Alles wat je wilt weten over kunstgras met rubbergranulaat
Sinds een jaar of tien spelen er discussies over de mogelijke gezondheidsrisico’s van het spelen op kunstgrasvelden. Het gaat dan om de rubberkorrels in kunstgrasvelden, die schadelijk zouden zijn voor de gezondheid. In dit artikel beantwoorden we met behulp van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) veelgestelde vragen, en verwijzen we door naar de meest recente informatie.
LAATSTE NIEUWS: Het RIVM en Stowa zijn bijna klaar met een rapport over het milieuonderzoek rond rubbergranulaat. Dit onderzoek hebben zij uitgevoerd naar aanleiding van een Zembla-uitzending in oktober 2017.
De onderzoekers hebben gekeken welke effecten het gebruik van rubbergranulaat op kunstgrasvelden mogelijk heeft op het milieu. Ze leggen momenteel de laatste hand aan hun rapport, meldt het RIVM. Eind deze maand komt een klankbordgroep bijeen met organisaties die betrokken zijn bij het gebruik van rubbergranulaat op kunstgrasvelden. Welke organisaties dit precies zijn is onbekend. Zij zullen in ieder geval in gesprek gaan over de bevindingen uit het onderzoek.
Het RIVM zal het definitieve onderzoeksrapport naar verwachting in de eerste week van juli naar buiten brengen. Als het onderzoek aanleiding geeft om extra maatregelen te nemen, wordt daar dan verder over gesproken.
Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat sporten op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat verantwoord is. In rubbergranulaat zitten heel veel verschillende stoffen, maar deze komen slechts in zeer lage hoeveelheden uit de korrels vrij. Dat komt doordat de stoffen min of meer in het granulaat zijn ‘opgesloten’. Hierdoor is het schadelijke effect op de gezondheid praktisch verwaarloosbaar.
- Bekijk het complete Dossier Rubbergranulaat van het RIVM, met daarin alle recente onderzoeksresultaten, publicaties en veelgestelde vragen.
- Vereniging Sport en Gemeenten biedt in haar Dossier Kunstgras en Gezondheid veel informatie voor gemeenten, waaronder een voorbeeldbrief van de gemeente Amersfoort, waarmee je als gemeente de lokale sportclubs kunt informeren.
De GGD geeft het volgende advies aan bezorgde ouders en hun kinderen:
Omdat lichaamsbeweging belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen, adviseert de GGD om vooral te blijven sporten. Sommige ouders zullen zich echter, ondanks de conclusies van het RIVM, toch zorgen maken. Zij kunnen natuurlijk zelf overwegen om bepaalde maatregelen te nemen om de kans op contact met rubbergranulaat zo klein mogelijk te maken. Eenvoudige maatregelen zijn de gebruikelijke hygiënische adviezen waardoor intensief en langdurig contact met het rubbergranulaat vermeden wordt:
- douchen na het sporten en schone kleding aantrekken;
- sportschoenen en -kleding buiten uitkloppen;
- open wonden of schaafwonden goed schoonmaken en afdekken voor het spelen op het veld;
- ervoor zorgen dat kinderen de korrels niet in hun mond krijgen.
Veelgestelde vragen over kunstgras en rubbergranulaat
Onderstaand een selectie van veelgestelde vragen die het RIVM op haar website beantwoordt. De complete antwoorden, en de antwoorden op vele andere vragen, lees je in het Dossier Rubbergranulaat op de website van het RIVM.
- Wat is rubbergranulaat?
Rubbergranulaat is fijngemalen rubber. Het wordt vaak gemaakt van oude rubberproducten zoals autobanden. - Waarom wordt rubbergranulaat gebruikt op sportvelden?
De rubberkorrels geven het kunstgrasveld dezelfde eigenschappen als een gewoon grasveld, zodat de bal niet te snel rolt, niet te hoog stuitert en geschikt wordt voor slidings. - Hoe weet ik of er rubbergranulaat is toegepast op het veld waarop ik/mijn kind sport?
U kunt zien of er rubbergranulaat op het veld ligt doordat tussen de grassprieten duidelijk zwarte of gekleurde korrels te zien zijn. Voor meer informatie over het rubbergranulaat van het veld kunt u contact opnemen met de sportclub of de eigenaar van het veld. - Kan ik/mijn kind nog wel veilig sporten op een kunstgrasveld met rubbergranulaat?
Uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat het risico voor de gezondheid van sporten op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat praktisch verwaarloosbaar is. Dat betekent dat het verantwoord is om op deze velden te sporten. - Mijn kind heeft korrels in zijn/haar mond gestopt of ingeslikt, is dit erg?
Als een kind een klein beetje rubbergranulaat opeet of in de mond krijgt is dit niet erg. Maar het opeten van rubbergranulaat is vergelijkbaar met andere materialen: plastic, zand of viezigheid: liever niet in de mond van kinderen. - Ik heb jarenlang met rubbergranulaat gewerkt, kan ik hierdoor gezondheidsschade oplopen?
Het RIVM heeft geen onderzoek gedaan naar andere situaties dan sporten. Als u vragen heeft over uw gezondheid en uw werkomstandigheden, adviseren we u contact op te nemen met uw bedrijfsarts. - Wat heeft het RIVM precies onderzocht?
Het RIVM heeft de stoffen onderzocht in rubbergranulaat van honderd sportvelden die representatief zijn voor de kunstgrasvelden in Nederland. Daarnaast zijn drie soorten laboratoriumproeven uitgevoerd om te onderzoeken welke stoffen uit de korrels vrijkomen als de sporter ermee in aanraking komt. Met deze zogeheten migratiestudies is uitgezocht in welke mate stoffen via de huid in het lichaam terecht kunnen komen, via het spijsverteringskanaal of via de longen. Vervolgens is berekend in hoeverre mensen aan de vrijgekomen stoffen blootstaan en wat dat betekent voor de gezondheid. Verder is de beschikbare informatie in de wetenschappelijke literatuur bestudeerd over de stoffen in rubbergranulaat, de eigenschappen en de gezondheidseffecten ervan. - Wat is er uit het onderzoek gekomen?
Uit het onderzoek blijkt dat het risico voor de gezondheid van sporten op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat praktisch verwaarloosbaar is. Dat betekent dat het verantwoord is om op deze velden te sporten. - Wat is “een praktisch verwaarloosbaar risico”?
Bedoeld wordt een risico dat in de praktijk geen rol speelt. Het RIVM heeft berekend dat iemand die van zijn zevende tot zijn vijftigste als keeper uitsluitend op kunstgrasvelden speelt, een risico heeft dat iets hoger is dan het verwaarloosbaar risico. Ook in dat geval is de hoeveelheid PAK’s die je binnenkrijgt door een keer sporten op rubbergranulaat heel klein, kleiner dan wat Nederlanders dagelijks met de voeding binnenkrijgen.
Tot slot: Wat gebeurt er nu verder?
Begin 2017 publiceerde de staat Washington in de Verenigde Staten een onderzoek naar gemelde gevallen van kanker bij voetballers in hun staat. De resultaten van dat rapport leidden niet tot aanpassing van de conclusie van het RIVM-rapport. De conclusie blijft dat het verantwoord is om te sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. De minister van VWS heeft alle documenten ter beschikking gesteld aan het Europees Chemicaliën Agentschap (ECHA). ECHA doet op dit moment ook onderzoek naar de veiligheid van rubbergranulaat.
Een team onder leiding van Prof. Jacob de Boer heeft onderzoek gedaan naar de effecten van stoffen die uitlopen uit rubbergranulaat. De VU maakte hierbij gebruik van zebravissen-embryo’s. Het RIVM heeft contact gezocht met het onderzoeksteam van de VU en gevraagd om een toelichting op het onderzoek. Lees hier de volledige reactie van het RIVM op dit onderzoek.
Zodra de wetenschappers overeenkomen dat de conclusies over rubbergranulaat bijgesteld moeten worden zullen we u daarover informeren.