Lessen uit de lockdown: bewegen voor ouderen in instellingen (1)
Ouderen in verpleeghuizen hebben meer last van de lockdownperiode gehad dan andere groepen. Hun kwetsbaarheid noopte verpleeghuisdirecties tot maatregelen die de bewoners vaak ernstig beperkten in hun sociale contacten, waaronder ook sport en bewegen. Hoe hebben professionele sport- en en beweegbegeleiders voor ouderen dat gat proberen te dichten? En wat hebben zij daarvan geleerd? Drie voorbeelden uit Doetinchem, Lelystad en Den Haag maken duidelijk voor welke ingewikkelde opdracht zij stonden. En wat de lessen voor de toekomst kunnen zijn. In dit eerste artikel staan de ervaringen bij Sportbedrijf Lelystad centraal.
Lelystad: meer samenwerking en creatiever organiseren
Sportbedrijf Lelystad zag, naast alle negatieve effecten van corona, ook lichtpuntjes: in de coronaperiode werden allerlei nieuwe contacten gelegd. Manager Bas Bokkes: “We merkten dat er al snel een behoefte kwam om oplossingen te bedenken met andere partners dan we gewend waren. Het is altijd moeilijk om specifieke doelgroepen zoals ouderen of mensen met een beperking te vinden met ons aanbod. Ook omdat belangenorganisaties en gemeenten door de privacywetgeving geen contactgegevens mogen delen. Door de urgentie van corona kwamen ouderenbonden, welzijnsinstellingen, verpleeghuizen en verenigingen van ouderen en service instellingen zoals wij sneller in contact met elkaar.
We zijn al snel begonnen met ‘sport on demand’. Online beweeglessen die we ook hebben gedeeld met ouderen, met wie we anders in groepsverband zouden wandelen. Ook hebben we een beweegposter gemaakt voor zorginstellingen die ouderen verzorgen. Met daarop allerlei lichte lichamelijke oefeningen die je kunt doen in je eigen huiskamer. Die is breed verspreid via allerlei organisaties. Zo hebben we nu eerder méér, dan minder met ouderen gedaan door corona. In de toekomst moeten we die samenwerking proberen te borgen. We hebben nu een soort corona 1.0 bereikt. Als er straks weer een nieuwe golf uit zou breken, beginnen we in elk geval beter voorbereid.”
Zijn collega en beweegcoach Frank van Deventer over deze periode: “Ik merkte hoe belangrijk oudere cliënten het vonden dat we naar hen toe kwamen. We stonden in het begin alleen van buitenaf beweeglessen te geven, die bewoners dan op de eigen kamer voor het raam konden volgen. Het personeel zorgde ervoor dat die mensen allemaal op tijd voor de ramen stonden. Want we konden ze van buitenaf natuurlijk niet bereiken. Niet alle bewoners deden mee, maar de deelnemers stelden het erg op prijs. De boodschap was ook sociaal: we laten jullie niet alleen! Wij werken hard aan het uitbreiden van onze activiteiten en zijn dan ook trots dat dit al op vier vaste locaties wekelijks aangeboden wordt. Bij de meeste deelnemers moesten we het wat rustiger aan doen dan normaal. We hebben daarom ook wel zitgym gekozen voor de laagdrempeligheid.”
Zou het zorgpersoneel die beweeglessen zelf kunnen geven?
Frank van Deventer: “Dat weet ik niet zo, het lesgeven is echt wel een vak apart. Door het complimenteren en motiveren wil de doelgroep graag blijven bewegen. Ik kijk ook heel goed hoe oefeningen uitgevoerd worden. Als ik iemand zie die echt moeite heeft met een arm optillen, kan ik dat signaal aan de fysiotherapeut meegeven. Ik probeer echt iets op te bouwen en ik merk dat dat enorm bijdraagt aan de beleving van de activiteit en aan het plezier van ouderen in het algemeen. Ik hoop dat we, als dit nog eens voorkomt, wel meer aan rechtstreekse motivatie kunnen doen. Als je mensen wilt motiveren en je boodschap gaat van de activiteitenbegeleiding via zorggroepen naar bewoners toe, dan komt het niet zo goed over.”
Drie voorbeelden ter inspiratie
Dit artikel is onderdeel van een serie van drie voorbeelden van beweegbegeleiders die ondanks de sluiting van verpleeghuizen voor bezoek in coronatijd, toch beweegaanbod wisten te realiseren.
- Lessen uit de lockdown deel 2: voorbeeld Doetinchem
- Lessen uit de lockdown deel 3: voorbeeld Den Haag
Dit artikel is onderdeel van een serie van drie voorbeelden van beweegbegeleiders die ondanks de sluiting van verpleeghuizen voor bezoek in coronatijd, toch beweegaanbod wisten te realiseren. De artikelen met voorbeelden van MBvO-docent Ieke Salden (Doetinchem) en Haagse Wijk- en Woonzorg zijn via bovenstaande links te lezen.
Meer lezen
Beweeg’tools’ om in te zetten voor meer beweging in zorginstellingen: