Maak bewegen voor peuters vanzelfsprekend met erkende interventie Jonge Beweeghelden

Jonge Beweeghelden is een beweegaanpak voor kinderen van 2 tot 4 jaar oud, speciaal gericht op de kinderopvang en gastouders. De interventie verdiende onlangs de officiële erkenning ‘goed onderbouwd’.  De initiatiefnemers – de broers Frank en René van Wieringen – vertellen wat hun aanpak uniek maakt.

Frank, René en hun partner Pam Straathof hebben allen jarenlange ervaring in de kinderopvang en als vakleerkracht bewegingsonderwijs. Zij ervaren dagelijks in de praktijk dat de motorische vaardigheden van kinderen niet altijd even sterk zijn. Frank: “Dat merk je eigenlijk vooral bij de wat oudere kinderen. Kinderen uit groep 7 die bijvoorbeeld geen goede koprol kunnen maken. Of die niet op twee voeten kunnen landen bij het springen. Het zijn signalen van een minder ontwikkelde oriëntatie en coördinatie bij het bewegen.”

Beginnen bij peuters en kleuters

Tegelijk heeft het team van Jonge Beweeghelden ervaren dat jong beginnen met bewegen loont. De broers begonnen ooit in Lisse. “Daar boden we onder andere peutersport aan”, vertelt Frank. “Alle grondvormen van bewegen kwamen spelenderwijs aan bod. En wij zagen daar hoe snel peuters eigenlijk grote stappen maken in hun motorische vaardigheden, als je bewust oefent.” Dat inspireerde Frank en René om op zoek te gaan naar een groter publiek voor hun aanpak. En de kinderopvang is bij uitstek geschikt om deze doelgroep in beweging te brengen.

De kern van Jonge Beweeghelden

Na een intensief creatief proces ontwikkelden de broers samen met Pam de interventie Jonge Beweeghelden (tot oktober 2023 Jonge Sporthelden geheten). Dat is een toolkit met kant-en-klare lessen, ondersteund met leskaarten en instructievideo’s. Frank: “Elke week staat er een nieuwe les klaar waarbij één grondvorm van bewegen centraal staat. De les heeft altijd dezelfde structuur. We beginnen met een spel. Daarna oefenen we op drie manieren met de grondvorm. Elke oefening is uitvoerbaar op drie niveaus, zodat alle kinderen succes kunnen beleven en worden uitgedaagd om hun grenzen te verleggen. Op onze JSH-ontwikkelkaart kan de pedagogisch medewerker de motorische ontwikkeling monitoren.”

Een les wordt altijd afgesloten met een leuk eindspel of dansje. Arie de Aap is de vrolijke mascotte van Jonge Beweeghelden die altijd meedoet met de les. Het team maakt ook zelf liedjes, zoals ‘Balanceren kun je leren’. “Daarmee ondersteunen we kinderen op een muzikale manier om de oefeningen te onthouden.”

Lees alle details over de interventie Jonge Beweeghelden.

Drempels wegnemen

Het doel van Frank, René en Pam was een zo laagdrempelig mogelijke aanpak. “We wilden alle mogelijke drempels – zoals te weinig tijd, kennis of creativiteit – wegnemen. Want je kunt bewegen wel belangrijk vinden, maar zelf iets verzinnen en goed overbrengen is toch een uitdaging. Met onze oefenstof kunnen de pedagogisch medewerker en gastouder direct aan de slag.” 

Bij de methode krijgen de kinderopvang en gastouders een JSH-kit, met daarin alle sportmaterialen voor het programma. “Inlezen en klaarzetten kosten ook weinig tijd. Alle oefenstof is geschikt voor grote en kleine ruimtes, van de woonkamer bij een gastouder tot een grote kinderopvang. En je kunt alle oefeningen ook buiten doen, in de tuin of op de speelplaats bijvoorbeeld.”  

Bewegen moet vanzelfsprekend worden

Het team van Jonge Beweeghelden wil bewegen graag weer vanzelfsprekend maken. “Kinderen gaan niet meer zo automatisch naar buiten als vroeger”, ziet Frank. “Toen we al die schermpjes nog niet hadden, gingen we buiten een hut bouwen als het miezerde. Nu moeten we het spelenderwijs bewegen actiever en nadrukkelijker aanbieden.”

Op het kinderdagverblijf gaan kinderen wel veel naar buiten voor vrij spel. Dat is al heel goed, benadrukt Frank. “Maar expliciet oefenen met de grondvormen van bewegen is niet standaard. Wij proberen dat op een ongedwongen en speelse manier toch een onderdeel van de week te maken. Hiermee verbeter je de basismotoriek van kinderen. Dat zorgt ervoor dat ze meer succes ervaren. En daarmee vergroot je het allerbelangrijkste doel: meer plezier in bewegen!”

Jonge Beweeghelden heeft intussen ook een module voor de bso, voor kinderen van 4 tot 12 jaar.

Waarom is de erkenning belangrijk?

Jonge Beweeghelden is nu erkend als ‘goed onderbouwd’. “We hebben nu niet meer alleen een mooi verhaal, maar we kunnen echt naar buiten treden met een soort keurmerk, dat onze aanpak onderbouwd is”, zegt René. “Voor ons is het een trigger om breder samen te werken. Zo zijn we al in gesprek met gemeenten. We willen hen wakker maken op dit thema, en samen onderzoeken hoe we bewegen op de kaart zetten bij de lokale kinderopvangorganisaties. Dat we deze waardering hebben ontvangen van de Beoordelingscommissie Sport en Bewegen, maakt dat we anders binnenkomen in zo’n gesprek.”

Advies over het erkenningstraject

Wat adviseert René aan andere sport- en beweegaanpakken die een erkenning willen? “Vooral volhouden”, zegt hij lachend. “Het proces is een hele kluif, maar de begeleiding en het meelezen vanuit Kenniscentrum Sport & Bewegen zijn heel fijn. Wij zijn echte praktijkmensen en zo hebben we de formulieren ook ingevuld. Voor ons was het onderdeel over de onderbouwing daarom het pittigst. Het was nieuw om zo intensief in onderzoek te duiken over het jonge kind en bewegen. Maar wel superleerzaam!” 

Dus besluit René: “Volg gewoon de stappen in het proces. Geloof in jouw eigen passie en aanpak, en vertaal die energie naar het format. Dan kom je een heel eind!”