Maak de sportles ‘parkinson-proof’
In Nederland leven zo’n 50.000 mensen met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme. Bij de ziekte van Parkinson verdwijnt de soepelheid, bewegingen vertragen, blijven te klein en verlopen moeizaam. Het wordt echter steeds duidelijker dat bewegen en sporten ontzettend belangrijk zijn voor mensen met parkinson. Daarom is er nu een e-learning over de ziekte van Parkinson speciaal voor sporttrainers en begeleiders van beweeggroepen!
Wat is parkinson?
De ziekte van Parkinson is chronisch en verergert in de loop van de tijd. Klachten als trillen, stijve spieren, bewegingstraagheid en een zogenaamd ‘maskergelaat’ horen bij parkinson. Maar ook minder zichtbare problemen zoals slechte spraak, slaapproblemen, problemen met (na)denken, stemmingsstoornissen en vormen van dementie kunnen optreden.
Mensen met parkinson functioneren de eerste jaren na de diagnose vaak nog uitstekend. Ze staan midden in het leven: ze werken, zorgen voor een gezin en willen net als ieder ander graag zo lang mogelijk hun eigen sport blijven beoefenen.
Bewegen werkt positief
De laatste jaren blijkt dat bewegen zelfs een hele belangrijke pijler is binnen het omgaan met de ziekte van Parkinson. Het geeft plezier en ontspanning, maar bestrijdt ook symptomen van de ziekte. Mensen voelen zich minder stijf en bewegen gemakkelijker, soms leidt het tot enorme verbeteringen. Daarnaast heeft bewegen ook een positieve invloed op andere problemen die bij mensen met parkinson ook veel voorkomen zoals somberheid, slaapproblemen en problemen met de stoelgang.
Er zijn inmiddels steeds meer aanwijzingen vanuit proefdieronderzoek dat (intensief) bewegen de ziekte af kan remmen. De eerste trainingsstudies bij mensen laten nu ook een gunstig effect zien van bewegen op de hersenen. Het is dus heel belangrijk dat mensen met parkinson in het dagelijks leven actief worden én blijven!
Belemmeringen bij sporten en bewegen
Maar voldoende bewegen is niet zo eenvoudig als dat moeizaam en traag gaat. Mensen met diverse chronische aandoeningen ervaren vaak belemmeringen om te (gaan) bewegen. Zij hebben behoefte aan een begeleider die kennis heeft over zijn of haar aandoening. Dat kan een fysiotherapeut zijn, als dat noodzakelijk is vanwege de ernst van de belemmeringen. Maar vaak kan dat ook een sportaanbieder zijn met aantoonbare kennis over de aandoening.
Niet alleen de sporters, maar ook zorgverleners ervaren belemmeringen: zij zijn onbekend met bestaand aanbod, er is geen aanbod waar zij mensen naartoe kunnen verwijzen, of ze hebben onvoldoende vertrouwen in de kwaliteit van de aanbieder.
Waar lopen sporters met parkinson bijvoorbeeld tegenaan als zij willen gaan sporten:
- er mag niet afgeweken worden van het vaste tijdstip van medicatie innemen
- er is extra tijd nodig voor het omkleden
- meerdere dingen tegelijk doen is moeilijk (zoals bewegen en luisteren naar de instructie)
- problemen door een dalende bloeddruk bij het opstaan
- hij in 10 minuten van extreem beweeglijk naar stijf en traag kan gaan
- elke (nieuwe) beweging meer tijd kost
- opmerkingen en onbegrip over gelaatsuitdrukking en traagheid
Weinig aanbod voor mensen met parkinson
In een gemiddelde stad met 50.000 inwoners zijn er al snel zo’n 150 mensen met de ziekte van Parkinson. Veel van hen kunnen nog lang meedoen binnen het reguliere sportaanbod. Maar als zij willen sporten, is er geen regulier aanbod waar de trainers of begeleiders geschoold zijn in het omgaan met specifieke parkinsongerelateerde problematiek zoals:
- de grote wisselingen in het functioneren door de dag heen;
- verschijnselen als ‘freezing’ of balansproblemen;
- en weten waar ‘de grens’ ligt en wanneer het niet meer veilig is om in groepsverband te sporten.
Mensen met parkinson, sporttrainers en fysiotherapeuten hebben de handen ineen geslagen. Samen dachten ze na over een manier om sporttrainers parkinsonspecifieke kennis aan te bieden. Een e-learning bleek de oplossing; een duurzame vorm van training, direct te gebruiken en de mogelijkheid om laagdrempelig veel kennis over te dragen.
Een handig instructiefilmpje op de website sporttrainersvoorparkinson.nl.
Leer je sportles parkinson-proof te maken
Als trainer of begeleider van sport- en beweegactiviteiten leer je tijdens de e-learning over de ziekte zelf en wat nodig is voor goede begeleiding. Je leert over eerder genoemde specifieke symptomen, over het al dan niet trainen op hartslag en je krijgt specifieke tips hoe je bijvoorbeeld freezing of vallen kunt voorkomen. Minstens zo belangrijk: je geeft een sporter met parkinson het vertrouwen dat hij of zij in goede handen is. Daarnaast weet je door de cursus waar je in parkinson gespecialiseerde fysiotherapeuten in je eigen omgeving kunt vinden.
De e-learning is opgebouwd uit video’s en leervragen. Daarnaast helpt een animatie met 10 tips om elke sportles ‘parkinson-proof’ te maken.
Na afloop van de e-learning:
- ken je als deelnemer de belangrijkste problemen die het bewegen bij mensen met de ziekte van Parkinson beïnvloeden;
- weet je welke strategieën of oplossingen je kan toepassen in een sportles of training;
- herken je specifieke gebeurtenissen of klachten waarbij je de sporter adviseert contact op te nemen met een zorgverlener of arts;
- kan je door alle verworven kennis lessen op maat aanbieden voor sporters met de ziekte van Parkinson;
- is de sportles parkinson-proof…!
Je sluit de e-learning af met een toets. Na het succesvol afronden ontvang je een certificaat als bewijs.
Wil jij bijdragen aan het actief houden van mensen met parkinson? Kijk dan eens op www.sporttrainersvoorparkinson.nl voor meer informatie over de e-learning. Voor het aanschaffen van de e-learning wordt een kostendekkend tarief gevraagd van €55.
Sporttrainers voor parkinson is ontwikkeld met de opbrengst van BikevoorParkinson, een initiatief van ParkinsonNet. ParkinsonNet is een landelijke organisatie die de zorg voor mensen met parkinson continu wil verbeteren. Professor Bas Bloem, neuroloog, is één van de initiatiefnemers van ParkinsonNet. Hun onderzoek naar behandeling van en zorg voor mensen met de ziekte van Parkinson wordt internationaal erkend.
Meer informatie: