Spring naar content

Naar een veilig sportklimaat: als trainer sta je er niet alleen voor

Hier wordt een viertal interventies beschreven die trainers en coaches kunnen helpen bij het creëren van een goed pedagogisch sportklimaat. Elk van de interventies heeft een eigen aanpak en uniek karakter. Ze laten zien dat de trainer/coach bij het opvoeden van kinderen er niet alleen voor staat.

Een interventie is een doelgerichte en planmatige, in de tijd afgebakende activiteit, die afwijkt van wat gangbaar is voor de betreffende doelgroep.

1. Kanjers in de sport

De sportmethode ‘Kanjers in de sport’ is afgeleid van de succesvolle Kanjertraining uit het onderwijs. Ook deze interventie is er op gericht om gedrag van individuele jonge sporters tijdig te kunnen herkennen en gedrag vervolgens positief te beïnvloeden, veranderen of ontwikkelen.

Meer informatie: Sportkanjers .

2. ‘Er is meer te winnen’

Steeds vaker hebben sportverenigingen te maken met ongewenst en onsportief gedrag. Het programma ‘Er is meer te winnen’ van VSK leert trainers/coaches om kinderen te stimuleren en zich te gedragen tijdens het sporten. Trainers worden voorbereid om actief te sturen op het veranderen van gedrag. Daarvoor is het nodig dat trainers gedrag leren begrijpen om daar vervolgens feedback op te geven dat past bij de situatie en het gevoel van de jeugdige sporter.
De theoretische achtergrond van het programma is het 4G-model:
Gebeurtenis + Gedachte = Gevoel + Gedrag

In eerste instantie leert een trainer-coach om het eigen gedrag te analyseren. Hoe reageer je als trainer op een gebeurtenis, en welke gedachten en gevoelens spelen daarbij een rol?

Meer informatie: brochure “Er is meer te winnen – NOC*NSF | Bijscholingsaanbod 1 Academie voor Sportkader en Veiliger Sportklimaat.

3. Positive Behavior Support

Transfysiko en De Hogeschool Windesheim experimenteren met Positive Behavior Support (PBS) in de sport, Kenniscentrum sport is hierbij aangehaakt. PBS is afkomstig uit het onderwijs en gebaseerd op vijf pijlers: brede aanpak van gedragsvraagstukken op basis van gedeelde waarden, preventie, positieve benadering en uitspreken van verwachtingen, besluitvorming op basis van gegevens, samenwerking met ketens en partners.

Bij PBS in de sport wordt een sportverenigingsbrede aanpak nagestreefd. In drie jaar tijd wordt trainers van alle afdelingen in de vereniging geleerd om aan de hand van gedeelde waarden positief gedrag stapsgewijs in de vereniging te implementeren. Het hoofddoel is om jeugdleden in de leeftijd van 5-18 jaar meer positief gedrag te laten vertonen. In een later stadium worden ouders en partners in de wijk bij de interventie betrokken.

Meer informatie hierover lees je op de site van Hogeschool Windesheim.

4. Sportpedagogen

In de gemeenten Rotterdam en Amsterdam zijn sportpedagogen actief bij sportverenigingen. Het streven is om sportverenigingen structureel te ondersteunen bij het verbeteren van een pedagogisch klimaat en te helpen bij het signaleren van problemen in de opvoeding en het opgroeien van kinderen.

Meer informatie: Rotterdam Sportsupport en Sport Pedagoog.

Pedagogisch coördinator

Uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut blijkt dat de werkzaamheden van de pedagogisch coördinator op de lange termijn kunnen bijdragen aan een positief opgroei- en opvoedklimaat op sportverenigingen.

GOAL!

GOAL! wil door middel van cocreatie een gezamenlijke innovatieve inzet van sport ontwikkelen die positief bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van risicojongeren. Hoe kunnen (professionele) sportbegeleiders en professionals uit het sociale jeugddomein een samenhangende inzet van sport realiseren die optimaal bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van risicojongeren?

Rotterdamse instellingen voor jeugdhulp, buurtwerk en opbouwwerk zien kansen in het inzetten van sport om de sociale ontwikkeling van risicojongeren te bevorderen. Rotterdamse sportverenigingen en ondersteuningsorganisaties bewegen zich op hun beurt richting het sociale domein. Zij zoeken samenwerking met sociale partners en ambiëren maatschappelijke opbrengsten van een gezamenlijke inzet. Maar hoe geven professionals uit het sociale jeugddomein en sportbegeleiders vorm aan die gezamenlijke inzet van sport zodat er daadwerkelijk positieve bijdragen aan de sociale ontwikkeling van jongeren worden gerealiseerd?

Hoe kunnen (professionele) sportbegeleiders en professionals uit het sociale jeugddomein een samenhangende inzet van sport realiseren die optimaal bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van risicojongeren?Het doel van het onderzoek is om ‘Door middel van co-creatie een gezamenlijke innovatieve inzet van sport ontwikkelen die positief bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van risicojongeren’.Met betrekking tot het kennisniveau van de consortiumpartners gelden de volgende subdoelen:

  • het inzetten van sport als middel bij de begeleiding van risicojongeren
  • het versterken van de pedagogische competenties van (vrijwillige) sportbegeleiders
  • het ontwikkelen en uitvoeren van een samenhangende sport pedagogische aanpak
  • het ontwikkelen en uitvoeren van praktijkgericht onderzoek
  • het ontwikkelen en uitvoeren van een duurzaam samenwerkingsverband.

De verwachte resultaten van het project zijn dat professionals en vrijwillige medewerkers van de betrokken werkvelden kennis opdoen van en ervaring met de meerwaarde van het inzetten van sport als instrument voor sociale ontwikkeling. De ervaringen en resultaten van het project worden uitgewisseld met collega’s, (aankomend) professionals en betrokkenen.

De film GOAL!, gemaakt in opdracht van het project, biedt inspirerende voorbeelden uit de praktijk van Rotterdam Zuid. Kijk mee met de sportpedagoge van Hockeyclub Feijenoord en maak kennis met dit vernieuwende initiatief. Hoor wat de viervoudig Nederlands kampioen Taekwondo heeft geleerd van zijn trainer en zie hoe de vereniging Abdel-kwan een warme community vormt. Loop mee met de jongerenwerker van Thuis Op Straat en zie hoe je vanuit sport- en spelactiviteiten een veilig klimaat kunt bieden aan de jeugd.

Maatschappelijke sportcoach in de jeugdketen

In de provincie Drenthe is sinds een jaar een proefproject gestart dat grote overeenkomsten toont met de sportpedagogen in Rotterdam en Amsterdam. Er is voor de naam ‘maatschappelijke sportcoach in de jeugdketen’ gekozen omdat men niet teveel de nadruk wil leggen op het pedagogische aspect van het project. Inhoudelijk vertonen de projecten grote overeenkomsten. De maatschappelijke sportcoach is opgeleid om trainers/coaches te helpen bij het pedagogisch verantwoord training geven en de sportvereniging bij het opstellen van normen en waarden (gedragsregels) en het verspreiden daarvan op de vereniging.

De vreedzame wijk

Kinderen leren op een vreedzame manier conflicten op te lossen en andere buurtbewoners positief te benaderen. Dat zijn de uitgangspunten van ‘De vreedzame wijk’. De interventie is een uitbreiding van de succesvolle methodiek ‘De vreedzame school’. De doelstelling is dat de sociale vaardigheden die de kinderen op school worden bijgebracht, naar de wijk worden uitgebreid.Ook trainers op sportverenigingen kunnen bij de wijkbrede aanpak worden betrokken. De trainers leren de waarden uit te dragen die de kinderen op school heb verworven. Het idee is dat kinderen op deze manier gestructureerd positief gedrag verwerven.

De interventie is in het kader van dit dossier interessant omdat het zich niet alleen richt op het sportklimaat maar ook op andere opvoedmilieus van het kind (school, thuis en opvang). Kinderen moeten zich overal veilig en prettig kunnen voelen. Dat kan het beste als kinderen op school, thuis en op de sportvereniging dezelfde waarden leren en er hetzelfde van ze wordt gevraagd. Zo worden kinderen de hele dag herinnerd aan het belang van positief gedrag. Meer informatie: Movisie.

Judo in de zorg

De Judo Bond Nederland heeft met het project Judo in de Zorg de Nationale Jeugdzorgprijs 2010 gewonnen. Judo is in het project een middel om probleemgedrag van jongeren aan te pakken en zo maatschappelijke uitval te voorkomen en/of re-integratie te bevorderen. Om dit professioneel aan te pakken, is een opleiding tot judoleraar in de zorg opgezet.

Sport Zorgt

Het programma Sport Zorgt creëert een aanbod voor jongeren met agressieproblematieken binnen de jeugdhulpverlening en het speciaal onderwijs. In samenwerking met jeugdzorg, jeugdhulpverlening of politie wordt er ‘in house’ bij de jeugdhulporganisatie, het speciaal onderwijs of in de sportclub een traject op maat samengesteld. In een periode van minimaal drie maanden worden de jongeren begeleidt.Vechtsport zal onderdeel vormen van de hulpverlening en een bijdrage leveren aan het oplossen van de problemen. Ten grondslag aan de inzet van vechtsport ligt de NIVM methodiek ‘Agressieregulatie en weerbaarheid’. In deze methode worden fysieke, mentale en emotionele elementen rondom de thema’s agressieregulatie en/of weerbaarheid integraal getraind.

Respons

In dit programma staat het versterken en optimaliseren van de samenwerking tussen vechtsport en onderwijs centraal. In het programma Respons vormen problematieken in het onderwijs het uitgangspunt om met vechtsport in een onderwijssetting aan de slag te gaan.