De Schijf van Vijf

Iedereen weet het: wie gezond wil zijn moet bewegen én gezond eten. Dan voel je je fitter en maak je risico’s op ziektes kleiner. Ook helpen bewegen en goed eten bij een gezond gewicht. De Schijf van Vijf laat zien wat gezonde voeding precies is.

Hoe kan ik gezond afvallen? Hoeveel calorieën zitten er in een appel? Mag ik nog wel brood eten? Is melk ongezond? Er bestaan veel vragen over wat gezond eten is. Allerlei organisaties, bloggers, lifestylecoaches en kookboekenschrijvers beweren dat zij het recept hebben voor een gezonde leefstijl. Het Voedingscentrum geeft betrouwbaar advies, gebaseerd op wetenschappelijke richtlijnen. Dat doen ze via de Schijf van Vijf.

Wat is de nieuwe Schijf van Vijf sinds 2016?

De Schijf van Vijf bevat vijf ‘vakken’ met groepen gezonde producten. Als je jouw voedingspatroon baseert op de schijf van 5, is dat volgens wetenschappelijk onderzoek gezond voor je lichaam. Je wordt gezonder en krijgt voldoende voedingsstoffen binnen. Het verkleint bijvoorbeeld het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker.

Elke dag kies je dus uit elk vak naar eigen smaak en behoefte. Vind je aardappels niet lekker? Dan neem je volkoren couscous. Geen zin in vis of vlees? Dan kook je vanavond linzen of met noten. Zo krijgt jouw lijf alle vitamines, mineralen, vezels en calorieën binnen die het nodig heeft om fit te blijven. Zonder dat je teveel slechte voedingsstoffen zoals verzadigde vetzuren, zout, of suiker binnenkrijgt.

Welke producten zijn gezond?

Volgens de Schijf van Vijf kun je etenswaren kiezen uit de volgende vijf vakken:

• Groente en fruit
• Smeer- en bereidingsvetten
• Vis, peulvruchten, vlees, ei, zuivel en noten
• Brood, graanproducten en aardappelen
• Dranken

Er zijn een paar algemene tips bij de vakken. Eet vooral veel groente en fruit (1). Kies vooral voor volkoren producten (4). Eet minder vlees en meer plantaardig zoals noten, peulvruchten en vegetarische producten (3). Probeer vooral zachte of vloeibare vetten te kiezen (2). Tot slot, drink voldoende zoals water, thee en koffie.

Nieuw is het advies om vaker noten (ongezouten) en peulvruchten op te nemen in je eetpatroon. Ze zijn een goede afwisseling voor vis en vlees. Je mag per dag nóg meer groenten eten dan voorheen: wel 250 gram per dag. Ook meldt het Voedingscentrum dat groene én zwarte thee goed voor je zijn. Hier lees je precies wat er nieuw is in de Schijf van Vijf, en wat er niet meer in zit.

Eten en bewegen

Goed eten geeft je de energie die je nodig hebt voor een gezond en actief leven. Door sporten en bewegen verbrand je een deel van die energie en die calorieën weer. Maar hoeveel moet je sporten om een patatje te verbranden? Een goede balans tussen bewegen en eten blijft een grote uitdaging. Het is gemakkelijker veel calorieën binnen te krijgen dan die te verbranden met bewegen. Veel mensen hebben geen idee hoeveel calorieën ze verbranden als ze sporten.

Op allesoversport.nl vind je veel kennis over voeding, afvallen, overgewicht en de effecten van bewegen. Lees bijvoorbeeld ook eens:

• Hoe blijf ik op gewicht voor een actieve leefstijl?
• Beweeg ik voldoende en eet ik genoeg?
• Hoeveel calorieën verbrand ik met sporten?
• Ik wil afvallen en bewegen, maar hoe?

Hoe komt de Schijf van Vijf tot stand?

Het Voedingscentrum heeft de nieuwe Schijf van Vijf opgesteld op basis van de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad. Daarbij zijn ook berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gebruikt en (internationale) onderzoeken van onafhankelijke wetenschappers op het gebied van voeding, gedrag, communicatie en duurzaamheid. Ook professionals in de zorg, zoals diëtisten, en consumenten zelf hebben feedback gegeven.

Als je volgens de Schijf van Vijf eet, krijg je genoeg van alle producten binnen die gezondheidswinst opleveren. Plus alle benodigde voedingsstoffen of fit te zijn en flink te kunnen bewegen.