Paardrijden en blessures
Iedere ruiter kan het je vertellen: paardrijden is bijzonder, alleen al door de samenwerking tussen mens en dier. Vaak gaat dat goed, maar helaas raken ook veel ruiters geblesseerd. Paardrijden staat in de top-3 van sporten in Nederland met de meeste bezoeken aan de spoedeisende hulp (SEH) (Letsel Informatie Systeem 2019, VeiligheidNL). In 2019 liepen zo’n 6.800 ruiters een sportblessure op (0,07 SEH-bezoeken per 1.000 sporturen).
Dit artikel geeft informatie over welk soort paardrijblessures er op de SEH in 2019 zijn behandeld. Daarnaast vind je informatie over de oorzaak van deze blessures en hoe je een paardrijblessure kunt voorkomen.
Ernst van paardrijblessures
Van alle SEH-bezoeken betroffen er 3.500 een ernstige blessure (51%). Opvallend: het aantal ruiters dat een SEH bezocht in verband met een ernstige blessure is in de periode 2010-2019 wel gedaald, met maar liefst 25%.
Letsel bij paardrijden
De lichaamsdelen waaraan ruiters in 2019 het vaakst geblesseerd raakten waren:
- Romp/wervelkolom (21%)
- Hoofd/hals/nek (11%)
- Bovenarm/elleboog/onderarm (11%)
- Hand/vingers (11%)
- Schouder/sleutelbeen/ac-gewricht (10%)
Het type letsel dat we het vaakst bij ruiters zagen was:
- Oppervlakkig letsel/kneuzing romp (9%)
- Breuk hand/vinger (7%)
- Breuk pols (7%)
Filmpjes met uitleg over wat er precies in het lichaam gebeurt bij een blessure vind je op het YouTube kanaal Voorkom Blessures. Vind hier meer informatie over rugblessures.
Oorzaken blessures paardrijden
De oorzaak van de paardrijblessures was vaak een val van een paard (76%). Daarnaast raakten ruiters geblesseerd door contact met een paard (14%). Bijvoorbeeld doordat een paard op de voet van de ruiter ging staan.
Leeftijd en geslacht
De meeste blessures ontstonden bij 0- tot 17-jarigen (35%) en bij 18- tot 34-jarigen (34%). Daarnaast raakten meer vrouwen (6.200) dan mannen geblesseerd (700), vooral in de leeftijdsgroep onder 18 jaar. Bij vrouwen is er een risico van 0,13 SEH-bezoeken per 1.000 sporturen.
Blessures voorkomen bij paardrijden
Ondanks dat er jaarlijks veel ruiters in Nederland geblesseerd raken, kun je met een goede voorbereiding veel blessures voorkomen. Daarvoor is het belangrijk om aan drie zaken voldoende aandacht te besteden:
Training paardrijden
Als je veilig wilt paardrijden, houdt dan drie punten in gedachten:
- Schat je rijniveau in voordat je op een paard stapt.
- Neem paardrijlessen om je vaardigheid te verbeteren.
- Kies altijd voor een accommodatie met een veiligheidscertificaat.
Aangezien veel paardrijblessures ontstaan door een val van een paard, is het belangrijk om een val in eerste instantie te voorkomen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je geen onnodige risico’s neemt. Naast het voorkomen van een val is het ook belangrijk om goede valtechnieken te beheersen. Valtechnieken kun je leren door de training Fit & Veilig te volgen. Deze training is ontwikkeld door VeiligheidNL, samen met Adelinde Trainings Centrum en Stichting Veilige Paardensport.
Uitgebreide informatie over paardrijtraining vind je op de website van VeiligheidNL.
Oefeningen paardrijden
Als je paardrijdt, gebruik je bijna al je spieren om in balans te blijven en stevig in het zadel te zitten. Sommige spiergroepen, zoals je buik- en rugspieren, zijn extra belangrijk. Belangrijke oefeningen voor ruiters zijn:
- Spierversterkende oefeningen
- Dynamische rekoefeningen
- Statische rekoefeningen
Uitgebreide informatie over deze oefeningen vind je op de website van VeiligheidNL. Filmpjes van deze oefeningen vind je op het YouTube kanaal Voorkom Blessures.
Bescherming en uitrusting paardrijden
Naast een goed opgebouwde training en de juiste oefeningen, zijn de juiste bescherming en uitrusting belangrijk. Die bestaan uit de volgende onderdelen:
- Draag altijd een veiligheidscap. Je kunt hoofdletsel oplopen als je van je paard valt, maar ook als je laaghangende takken raakt tijdens een buitenrit. Zorg dat de cap aan de veiligheidsnormen voldoet, dat hij niet knelt, maar zeker ook niet te los op je hoofd zit.
- Een bodyprotector is een veiligheidsvest dat eruit ziet als een strakke bodywarmer. Het beschermt je wervelkolom, ribben en alle onderliggende organen bij een val. Zo voorkom je ernstige paardrijblessures.
- Het dragen van rijkleding speelt een belangrijke rol bij je veiligheid. Goede rijkleding zit comfortabel en beschermt je tegen verwondingen en andere paardrijblessures.
Meer informatie over bescherming en uitrusting vind je op de website van VeiligheidNL.