Succes gaat niet alleen om scoren!
Hilhorst e.a. (2014) onderscheidt naar aanleiding van zijn onderzoek zes succesfactoren voor een goede interactie tussen trainer en kind. Trainers en coaches hebben met hun gedrag en het toepassen van de zes succesfactoren een grote invloed op de ontwikkeling van jeugdsporters.
De zes succesfactoren die Hilhorst noemt zijn:
- Focus op plezier beleven en leren: Plezier en leren zijn met elkaar verbonden. Plezier zorgt ervoor dat kinderen blijven sporten en iets nieuws leren. Aan de andere kant zorgt iets nieuws leren voor meer plezier.
- Leren via competentiebeleving, zelfvertrouwen en inzet: Complimenten geven vergroot het zelfvertrouwen, de motivatie en inzet van jeugdsporters en draagt daardoor bij aan het aanleren van sportieve vaardigheden.
- Aanleren van sportieve vaardigheden: Door opdrachten en aanwijzingen uit te voeren en door te ervaren wat goed gaat en wat niet, verbeteren kinderen hun sportieve vaardigheden. Het benoemen van fouten lijkt zinvol, maar (te veel) kan bij jeugdsporters leiden tot afwijzing en minder leerrendement. Complimenten worden zelden te vaak gegeven.
- Inzet en structuur als voorwaarden voor ontwikkeling: De inzet van jeugdsporters wordt gestimuleerd door aanmoedigingen, correcties en uitleg van trainingsvormen door de trainer. Daarnaast moet de trainer ook de activiteiten en het gedrag van de jeugdsporters structureren. Structuur en inzet zijn voorwaarden voor plezier en leren.
- Toenemende mate van regie bij de jeugdsporter zelf: De jeugdsporter stelt eigen doelen die hij/zij in trainingen en wedstrijden probeert te bereiken, reflecteert daarop en past doelen aan (cyclisch proces). Een trainer begeleidt dit proces door vragen te stellen, het waarom van oefenstof uit te leggen, keuzemogelijkheden te bieden, te bevestigen via complimenten en feedback uit te stellen.
- Sociaal groepsklimaat voor optimale ontwikkeling van alle jeugdsporters: Een goede sfeer en onderlinge betrokkenheid tussen trainer en sporters en sporters onderling is belangrijk. De trainer moet daarbij de aandacht goed verdelen over alle sporters in de groep, zodat alle kinderen zich positief kunnen ontwikkelen.
Al vangen ze vier keer een bal niet, en de vijfde keer wel, dan zal ik eerder de nadruk leggen op die vijfde dan op die eerste vier.
Een handbaltrainer (Bron: Trainer-kind INterACTIE)
In de tabel hieronder vat Hilhorst het wenselijk gedrag binnen de zes succesfactoren samen.