Voorbeelden van scholen die sporten en bewegen effectief inzetten
In principe zet een school sporten en bewegen binnen het onderwijs effectief in wanneer de wettelijke kerndoelen worden behaald en leerlingen voldoende uren bewegingsonderwijs krijgen van een bevoegde (vak)leerkracht. Maar daar hoeft het niet bij te blijven. Scholen worden op verschillende manieren gestimuleerd om zich als sportieve school te ontwikkelen.
SLO, het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, helpt scholen een goed leerplan te maken door diverse hulpmiddelen aan te bieden. Verder kunnen scholen die ook een buitenschools beweegaanbod verzorgen, het deelcertificaat ‘bewegen en sport’ van het vignet Gezonde School krijgen (voorheen bekend als ‘sportactieve school’). Scholen die veel aandacht besteden aan sport en bewegen kunnen zelfs worden verkozen tot Sportiefste School van Nederland.
Goed bewegingsonderwijs
SLO beschrijft in het leerplankader ‘Sport, bewegen en een gezonde leefstijl’ wat kinderen en jongeren van 0 tot 24 jaar moeten weten, kunnen en doen. Er worden globale uitspraken gedaan over wat op welke leeftijd moet worden aangeboden en geleerd. Hiermee kunnen degenen die verantwoordelijk zijn voor het leerplan hun eigen leerplan structureren en daar keuzes in maken. Bij de uitvoering kunnen docenten gebruik maken van leermiddelen en interventies die aansluiten op het leerplankader. Zo krijgen kinderen en jongeren op maat en passend bij hun leeftijd de gelegenheid om te werken aan een gezonde leefstijl.
SLO heeft de kerndoelen in het project Tussendoelen & leerlijnen (TULE) uitgewerkt. Het is een handreiking aan leraren, maar ook aan studenten, leermiddelenontwikkelaars, opleiders en begeleiders, inspecteurs en anderen die bij het basisonderwijs betrokken zijn. SLO heeft verder voor zowel primair als voortgezet onderwijs (onderbouw) een ‘basisdocument’ ontwikkeld. Daarin zijn ijkpunten beschreven voor de vakinhoudelijke kwaliteit van de gymlessen. Deze documenten bieden een referentiekader voor kwaliteitsontwikkeling van scholen of vaksecties. De bijbehorende dvd’s en website geven filmbeelden van allerlei activiteiten tijdens de gymles. Deze beelden kunnen dienen als maatstaf voor de kwaliteit van bewegingsonderwijs in de praktijk. Ook kunnen vaksecties LO er de deelnameniveaus van hun leerlingen mee vergelijken.
Lees ook:
- Meer informatie over de leerplankundige ontwikkelingen in het bewegingsonderwijs is te vinden bij SLO.
- De KVLO bespreekt op zijn site de wijze van beoordelen en leerlingvolgsystemen.
- Uit de nulmeting in het basisonderwijs blijkt dat de onderwijsaanpak bij basisscholen die alleen gebruikmaken van vakleerkrachten LO op veel punten significant beter is dan bij basisscholen die ook groepsleerkrachten inzetten. Zo wordt vaker gebruik gemaakt van een leerlingvolgsysteem en doorgaande leerlijnen.
De Sportiefste School
KVLO organiseert sinds een aantal jaar de verkiezing de Sportiefste School van Nederland. Het ene jaar is er een verkiezing van de sportiefste basisschool, het andere jaar van de sportiefste school in het voortgezet onderwijs. In 2019 kreeg Kardinaal de Jong uit Alkmaar de titel ‘Sportiefste basisschool van Nederland’. Kardinaal de Jong is de bindende factor binnen de community van ouders, wijkorganisaties en sport en zorgt dat alle kinderen meer en beter bewegen en sporten. De jury prijst de school voor de enorme groei die het in een heel korte tijd heeft doorgemaakt in het complete beweegaanbod.
In 2019 werd voor het eerst ook de verkiezing sportiefste S(B)O-school van Nederland georganiseerd. SO de Piramide uit Den Haag had de primeur en won. De jury van het S(B)O is onder de indruk van de zeer gedegen aanpak van het totale beweegaanbod van de Piramide. Er is voor iedere leerling een passend programma. Daar waar nodig wordt samengewerkt met de revalidatie en het buitenschoolse sportaanbod is indrukwekkend.
In 2018 won het Christelijke Lyceum Veenendaal de verkiezing. in 2017 werd De Vijf Hoeven uit Tilburg verkozen tot sportiefste basisschool van Nederland. Andere winnaars zijn: het Blaricum College te Venlo (2016) en basisschool De Polsstok uit Amsterdam Zuidoost (2015).
Gezonde Scholen met een themacertificaat
Het vignet Gezonde School is er voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo. Om in aanmerking te komen voor het vignet Gezonde School moet een school voldoen aan de basisvoorwaarden én de criteria van een thema naar keuze. Eén van de thema’s is sport en bewegen. Het gaat hier om het stimuleren van een actieve leefstijl bij leerlingen, zowel op school als daarbuiten, bijvoorbeeld door het aanbieden van tussen- en naschoolse sport- en bewegingsactiviteiten, in samenwerking met sportaanbieders in de wijk. Bij een gehonoreerde aanvraag mag de school zich de volgende drie jaar profileren als Gezonde School.
Met de zoektool is precies te zien hoeveel Gezonde Scholen er zijn. In januari 2016 werd het 250ste themacertificaat Bewegen en sport uitgereikt aan basisschool Fatima in Tilburg.
Lees meer
Dit artikel is onderdeel van een reeks artikelen over scholen die ofwel de sportiefste schoolverkiezing hebben gewonnen of daarvoor waren genomineerd. Zie hier de andere artikelen die horen bij deze reeks:
- Zo zorgen deze vier sportieve basisscholen voor beweging tijdens en na schooltijd
- Streef je naar sportief VO? Dit doen de sportiefste scholen van 2021
- Het Calandlyceum in amsterdam: de sportiefste school van Nederland in 2021
- Sportiefste basisschool van Nederland: ‘Veel bewegen op school moet gemeengoed worden’
- Meer sport en bewegen in het speciaal onderwijs? Zo pakken de sportiefste scholen dat aan
Bronnen
- Radstake, J. & Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO) (2013, september). Volop kansen om meer te sporten en bewegen. Door passend sportaanbod op en rondom school. SAV 2.0 en Mission Olympic en SSV VO. Lichamelijke Opvoeding 101 (8), 12-14
- Steenaart, J & Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO) (2013, april). De sportiefste basisschool van Nederland. Lichamelijke Opvoeding 101 (4), 36-37