Spring naar content

Zo werden deze drie sportverenigingen rookvrij

Hoe verging het de korfbalvereniging in Veenendaal, de atletiekvereniging in Den Haag en de voetbalclub in Eindhoven toen zij rookvrij werden? Wat ging goed? Wat was lastig? En hebben zij nog tips voor andere clubs?

Steeds meer organisaties en gemeenten zetten zich in voor een Rookvrije Generatie. Het is een initiatief van de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds. De landelijke sportbonden KNVB, KNHB, KNKV, KNLTB en Atletiekunie (voetbal, hockey, korfbal, tennis, atletiek) scharen zich achter dit initiatief. Nu zijn de 5 grootste buitensportverenigingen met jeugdleden aangesloten bij de RVG!

Korfbalclub SKF Veenendaal is praktisch rookvrij

Jetske ten Caat was bestuurslid toen korfbalvereniging SKF Veenendaal zich aansloot bij de Rookvrije Generatie. Jetske: “Een tijd terug werd er een rookhok vlak voor het speeltuintje geplaatst. De leden waren boos: toch niet een rookhok tegenover de speeltuin! Vrij snel daarna hakte het bestuur de knoop door: wij worden een rookvrije sportclub. Dat deden we in stapjes: eerst een rookvrij terras, toen een rookvrij toernooi en vanaf het nieuwe seizoen werden we rookvrij. Om mensen te informeren hangen overal bordjes en bij de ingang hangt een spandoek.”

Trainers en leden uit het selectieteam geven het goede voorbeeld

Jetske ten Caat

Jetske was blij dat de reacties van leden en toeschouwers positief waren: “Leden maken bijvoorbeeld mensen die een sigaret opsteken erop attent dat we een rookvrije sportclub zijn. Willen ze toch roken, dan kan dat in ons rookhok, dat nu achter een heg ligt. Trainers en leden uit het selectieteam geven het goede voorbeeld en roken niet meer op de club waar kinderen het kunnen zien.”

Het lastigste vond Jetske het voor de zeer betrokken vrijwilligers, waaronder zich veel rokers bevinden. “Juist deze mensen heb je keihard nodig en wil je niet kwetsen. Ze voelden zich boos en weggezet. Het is gelukkig allemaal goed gekomen, maar achteraf gezien zou ik eerder met hen in gesprek gegaan zijn, ze meer ruimte gegeven hebben om te wennen.”

Bekijk hoe SKF Veenendaal het aanpakte:

Tips van Jetske voor sportclubs die ook rookvrij willen worden

  • Treed als bestuur daadkrachtig op. Ons bestuur heeft het besluit medegedeeld, er is niet gestemd. We wisten dat het overgrote deel vóór een rookvrije club was, maar we wilden geen ‘niet-rokers versus rokers sfeer’ creëren.
  • Let erop dat mensen niet pal achter het toegangshek gaan roken. Dat is weliswaar goed bedoeld, want ze roken buiten het terrein, maar alle kinderen komen hier ook naar binnen en zien dus een groepje rokers staan. Wij plaatsten daarom een rokershok achter een heg.
  • Benader het besluit positief, niet met een opgeheven vingertje. Dat zie je ook terug op de borden van de Rookvrije Generatie: er staat een vinkje bij het woord ROOKVRIJ in plaats van een sigaret met een kruis erdoor.
  • Koppel het rookvrij worden aan een evenement. Toen onze club een nieuw terras kreeg, hebben de jongste leden van 3 tot 5 jaar dat feestelijk geopend onder het motto: een rookvrij terras.
  • Aansluitend aan het voorbeeld hierboven: betrek je jeugdleden bij de communicatie rondom de campagne. Je doet het voor hen, de kinderen staan centraal in dit verhaal.
  • We kregen veel handige tips. Op www.rookvrijegeneratie.nl/sport is veel materiaal beschikbaar zoals flyers, posters en voorbeeldteksten, die je kunt aanpassen aan je eigen situatie.

Atletiekvereniging Sparta vindt dat roken en sporten niet samengaan

Toen AV Sparta Den Haag zich als één van de eerste clubs aansloot bij de Rookvrije Generatie en het officiële bord op haar poort spijkerde, waren leden en ouders van leden verbaasd: er werd toch al niet op de club gerookt? Maar met dit besluit bevestigde de club, waarvan de helft van de leden jonger is dan 13 jaar, haar doel nog eens krachtig: jongeren stimuleren actief te zijn en te bewegen. “En daar past roken niet bij”, zegt Dick Holstein, bestuurslid jeugd en wedstrijdzaken. “Bovendien heeft de club een voorbeeldfunctie en willen wij het niet voor onze rekening nemen dat kinderen bij ons in aanraking komen met roken. De enkeling die toch wil roken, steekt zijn sigaret buiten het terrein op.”

”Jongeren stimuleren actief te zijn en te bewegen. En daar past roken niet bij”

Dick Holstein

Dick meent dat buitenteamsporten die elk weekend een wedstrijd hebben meer last hebben van rokende jongeren of volwassenen: “Onze atletiekclub heeft maar vijf, zes wedstrijden per jaar. Wij kennen de zogenaamde derde helft niet, waarbij leden en toeschouwers na de wedstrijden of trainingen nog nakletsen en wat eten, drinken of roken.” De club is niet alleen rookvrij, maar schenkt ook geen alcohol tijdens jeugdavonden en -wedstrijden. “En op de zaterdagochtendtraining is er fruit voor de jeugd. Maar in de kantine kun je ook snoep en patat kopen. Het kan dus gezonder, maar dat gaan we ook aanpakken.”

Dick: “Mensen vinden het raar als toeschouwers tijdens een jeugdwedstrijd keihard gaan schelden op de teams of op de scheidsrechter. Maar is het niet even raar, en op langere termijn veel schadelijker, als toeschouwers tijdens diezelfde wedstrijd een sigaretje opsteken? Daarom ben ik ervan overtuigd dat als een vereniging zich morgen rookvrij verklaard, dit voor heel veel bijval binnen de vereniging zal zorgen, zeker als er veel kinderen bij zo’n club sporten.”

Bekijk hoe AV Sparta het aanpakte:

Voetbalclub FC Eindhoven hoeft geen sigarettenpeuken meer te rapen

Bij voetbalclub FC Eindhoven AV waren het de ouders van spelers die aangaven dat ze last hadden van de tabaksrook op het terras voor de kantine. Johan Veraart, secretaris van de club, zegt: “Dat hebben we als bestuur samen met enkele vrijwilligers opgepakt. Met in ons achterhoofd alle campagnes over rookvrije ruimtes en een gezonde sportomgeving. En zo werd het hele sportpark rookvrij.“

Het bestuur bracht alle leden en alle bezoekende voetbalverenigingen uit de buurt tijdig op de hoogte. Johan: “We zijn nu al enige tijd rookvrij. Het was even wennen, maar de reacties waren en zijn positief. Ook trainers geven het goede voorbeeld en roken buiten het park. Natuurlijk kom je nog wel eens een bezoeker tegen die rookt. Die wijzen we vriendelijk op onze Rookvrije Generatie-borden. Bijna altijd gaat de sigaret dan uit. En als dat niet gebeurt, dan laten we het zo. Maar we hopen wel dat andere ouders van het team deze roker er later op aanspreken.”

Tegen andere clubs zou ik zeggen: gewoon rookvrij worden!

Johan Veraart

Het lastigste was de aanpak en het communiceren naar de leden toe. “We hebben behoorlijk wat hulp gehad vanuit de Rookvrije Generatie. Er kwam iemand op de club langs die ons geholpen heeft met de aanpak.“ Vooral hun advies om het besluit te nemen vanuit de insteek Kinderen vrij van rook laten opgroeien, van het slechte voorbeeld en van de verleiding van sigaretten werkte heel goed. “Tegen andere clubs zou ik zeggen: gewoon rookvrij worden! Schakel de hulp in van de Rookvrije Generatie, communiceer met je achterban en vergeet daarbij de bezoekersclubs niet, want die komen ook voetballen en aanmoedigen op jouw terrein.”

“En het scheelt je heel wat sigarettenpeuken rapen langs het veld”, besluit hij lachend.

Voorbeeld FC Weesp

Een ander mooi voorbeeld van een club, die de stap naar rookvrije accommodatie nam, is FC Weesp. Het balletje was aan het rollen gekomen toen de jeugdcoördinatoren van de club op het bestuur afstapten. Geïnspireerd door de reclames over een rookvrije generatie, vroegen zij het bestuur of ook FC Weesp hier misschien zijn steentje aan zou kunnen bijdragen. Die waren daar meteen voor in. “Bij een voetbalclub is er veel jeugd. Als er dan ouders langs de lijn staan te roken, dan is de kans groter dat die jeugd zelf ook gaat roken. Zien roken, doet roken. Het bestuur vond dat zij daar een voorbeeldfunctie in hebben als club, een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij hebben niet de illusie dat we als bestuur mensen van het roken af kunnen krijgen. Dat is ook helemaal niet onze bedoeling, maar we willen wel dat kinderen niet meer met roken geconfronteerd worden op het voetbalveld.” Het hele verhaal van FC Weesp kun je lezen op KNVB Assist.

Wil jij ook een rookvrije sportvereniging?

Vraag het gratis stappenplan aan voor een rookvrije sportclub. Want een rookvrije sportvereniging geeft kinderen het goede voorbeeld, zorgt voor minder afval (peuken en sigarettenpakjes) en geeft je club positieve aandacht.

Ook kun je het draagvlak voor een rookvrije club meten bij jouw leden. Rookvrije Generatie ontwikkelde en banner die je op de website van jouw club kunt plaatsen. Jouw leden kunnen via de banner ‘stemmen’ voor een rookvrije club. Zo meet je het draagvlak bij jouw leden. Bekijk hier een instructiefilmpje voor het plaatsen van de banner.

In 2019 hebben het Amsterdam UMC en Tranzo, Tilburg University een rookvrij beleid op 16 sportverenigingen onderzocht. In deze factsheet worden resultaten en tips gepresenteerd, waaronder de 7 onderstaande factoren die van invloed zijn op het implementeren van een rookbeleid. Ook blijkt dat de meeste jongeren een volledig rookvrij beleid op sportverenigingen steunen.

Ook blijkt dat de meeste jongeren een volledig rookvrij beleid op sportverenigingen steunen, met deze vijf argumenten:

Interessante artikelen en filmpjes