Zo werk je samen zodat mensen in een kwetsbare positie kunnen bewegen
Mensen in een kwetsbare positie vinden vaak minder aansluiting bij de maatschappij. Participatie blijft achter op diverse vlakken, zoals bij sport- en beweegactiviteiten. Voor deze mensen is een goede match nodig tussen vraag en aanbod, zodat ze terechtkomen bij een activiteit die goed bij ze past. Voor het mogelijk maken van inclusie is afstemming en samenwerking tussen organisaties belangrijk. In dit artikel staan 12 elementen die van belang zijn voor een goede samenwerking.
De deelname aan sport- en bewegen bij mensen in een kwetsbare positie ligt lager dan bij de gemiddelde Nederlander. De tabel hieronder laat dit zien. De redenen waarom mensen niet of minder deelnemen aan sport- en bewegen verschilt op individueel niveau. Ze ervaren belemmeringen op het gebied van leeftijd, gezondheid, etnische achtergrond, seksuele geaardheid en/of sociale positie. Het belang van structurele deelname aan sport- of beweegactiviteiten is voor deze kwetsbare groepen vaak groter dan voor de gemiddelde Nederlander. Onder meer door de positieve effecten op fysieke en mentale gezondheid en het opdoen van sociale contacten.
| Percentage dat voldoet aan de beweegrichtlijnen | Percentage dat wekelijks deelneemt aan sport | |
| Gemiddelde Nederlander (12 jaar en ouder) | 46 | 53 |
| 65 jaar en ouder | 42 | 37 |
| 80 jaar en ouder | 27 | 25 |
| Laag opleidingsniveau | 38 | 30 |
| Huishoudinkomen/kwintiel 1 | 39 | 39 |
| Laag opleidingsniveau/kwintiel 1 | 32 | 19 |
| Migratieachtergrond, niet-westers | 42 | 46 |
| Langdurige aandoening en lichamelijke beperking | 20 | 20 |
| Alleen lichamelijke beperking | 25 | 24 |
| Alleen langdurige aandoening | 39 | 42 |
| Depressie | 34 | 38 |
Wie wil dat iedereen kan meedoen en terechtkomt bij passend aanbod moet zorgen voor samenwerking tussen diverse organisaties. Een goede samenwerking leidt tot meer kennis, beter bereik en breder draagvlak. Ook heeft een initiatief een grotere kans van slagen als de organisaties uit sport, zorg en sociaal domein intensief samenwerken. In de praktijk blijkt dat samenwerken lastig kan zijn. Organisaties in verschillende domeinen hebben elk hun eigen belangen, doelen en visie.
Hoe kun je samenwerking optimaliseren en wat is daarvoor nodig? Deze 12 werkzame elementen maken samenwerking tussen verschillende organisaties succesvol:
- Randvoorwaarden
- Gezamenlijke visie en doelen
- Vertrouwen en respect
- Rollen en verantwoordelijkheden
- Leiderschap en management
- Structuren en procedures
- Effectieve communicatie
- Richtlijnen voor het delen van informatie
- Betrokkenheid professionals en doelgroep
- Vaardigheden en attitudes professionals
- Proces
- Zicht krijgen op effecten
Meedoen Meerkamp
Kenniscentrum Sport & Bewegen heeft een tool ontwikkeld voor beleidsmedewerkers en buurtsportcoaches om inzichtelijk te maken hoe je samenwerking kunt optimaliseren en wat daarvoor nodig is. Hierbij gebruiken we een metafoor om deze twaalf werkzame elementen voor een goede samenwerking te presenteren: de Meedoen Meerkamp. Net als bij een atletiekmeerkamp gaat het om de som der delen. De tool heeft een eenvoudige checklist die je kunt gebruiken om direct te inventariseren waar bij jou de verbetermogelijkheden liggen of kun je de nadere toelichting met onderbouwing lezen.
Sommige van deze elementen kunnen als een open deur klinken, zoals gezamenlijke visie en doelen. Een samenwerking komt vaak organisch tot stand, waardoor geen concrete afspraken worden gemaakt over het delen van informatie, hoe het samenwerkingsproces wordt geëvalueerd en over rollen die iedereen bekleedt. Maar juist óók of je allemaal wel dezelfde visie en doelen nastreeft. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar blijkt lang niet altijd zo te zijn.
Organisaties gaan aan de slag doordat het logisch – en soms noodzakelijk – is om samen te werken, bijvoorbeeld om een specifieke groep mensen te bereiken. Want de doelgroep heeft er baat bij. Dat is waar, maar toch staan betrokkenen weinig stil bij hoe de samenwerking gaat. Om elkaars rollen te bespreken, en om te bespreken hoe het proces verloopt. Om te kijken op welke manier er wordt gecommuniceerd, met wie en wanneer. Of om te kijken welke plek de samenwerking inneemt in ieders organisatie. Is er voldoende mandaat? Wordt de waarde gezien? Met gerichter samenwerken en het in stand houden van de bevlogenheid kan de doelgroep nog meer profiteren van de som der delen. En een plek vinden bij passend sport- en beweegaanbod.
Lees meer over de 12 onderdelen die je lokale of regionale samenwerking versterken: de Meedoen Meerkamp.