Apeldoornse voetbalvereniging is energiecentrale voor de buurt
Wie Robur et Velocitas zegt, zegt geschiedenis. De voetbalvereniging uit Apeldoorn werd op 6 mei 1882 officieel opgericht als Apeldoornsche voetbal- en cricketvereniging Robur et Velocitas. Daarmee is het de oudste voetbalclub van Gelderland en was het één van de eerste in Nederland. Maar de vereniging gaat in alles met de tijd mee. Zeker als het gaat om duurzaamheid. “Eigenlijk zou dat helemaal niet bijzonder moeten zijn”, aldus Geke Odding, vrijwilliger bij de club en voorzitter van de duurzaamheidscommissie.
Het is maandagavond, de winterstop nadert en er traint nog één team op het hoofdveld. De training is afgelopen en Odding kijkt naar buiten en vraagt hardop: “De jongens zijn net weg en ik ben benieuwd hoe lang het duurt voordat de lampen uitgaan?” Hij heeft het nog niet gezegd of de veldverlichting dooft. Als de trainer vervolgens zijn hoofd om de hoek steekt en zich keurig afmeldt, is de Apeldoorner helemaal in zijn nopjes.
Afval scheiden
Odding is heel erg betrokken bij het thema duurzaamheid. “Een vereniging van 1000 leden voetbalt niet alleen, maar verwarmt, verlicht, koelt, consumeert, doucht en produceert afval. Isoleren en zuinig verwarmen is prachtig, maar een deur of raam sluiten en het licht uitdoen is zeker zo belangrijk. Duurzaamheid is veel meer bespreekbaar dan vroeger, maar je hebt nog altijd met mensen te maken. Leden die steeds minder tijd hebben, maar wel meer consument worden bij de club. Dat heeft ook invloed op wat je als vereniging wilt en kunt met duurzaamheid.”
“Het is allemaal veel meer bespreekbaar dan vroeger.”
“We hebben rondom onze velden in totaal zestien vuilcontainers staan. Daar wordt alles ingegooid. Natuurlijk zou je al dat afval liever scheiden, maar dat kun je niet vragen van de accommodatiebeheerder en vrijwilligers. Wel hebben we inmiddels de plastic koffiebekers vervangen door papier. Maar je zou soms nog meer willen doen. Een voorbeeld. De gemeente Apeldoorn heeft een aantal inzamellocaties voor plastic flesjes. Als je die inlevert, en dat mogen ook flesjes zijn zonder statiegeld, krijg je daar vijf cent per flesje voor. Per jaar kan je dat als vereniging 1000 euro opleveren. Je moet die flesjes eigenlijk hier op de club verzamelen en daarna inleveren. Maar wie gaat 45 weken per jaar met zakken vol de hele stad door op weg naar een inzamelpunt?”
Aan het denken gezet door hoge energierekening
Zo’n vijf jaar geleden startte Robur met het thema duurzaamheid. “Wij gingen ons in eerste instantie richten op het energieaspect van de verduurzaming. Dat begon met een energiescan. We hebben zestien kleedkamers en vier velden. Het gebouw en de velden zijn in eigendom van de club. Onze energierekening lag rond de 25.000 euro op jaarbasis. Dat heeft ons wel aan het denken gezet.”
“We hebben toen een verdeling gemaakt en allereerst een aantal prioriteiten vastgesteld. Ook hebben we gekeken naar vervangingsinvesteringen en wat nodig was op de lange termijn. Bedenk bijvoorbeeld dat we over een aantal jaar van het gas af willen. Dat willen we doen door uiteindelijk de gasverwarming te vervangen door elektrische warmtepompen.”
Inmiddels is al een aantal zaken gerealiseerd. Na de verbouwing kreeg de voorkant van het clubgebouw dubbel glas. De achterkant, aan de tribunekant, volgt. Robur installeerde slimme meters en maakte afspraken over het verwarmen van de kantine. De thermostaat wordt op 17 graden gezet, maar als dat niet voldoende is, blazen de airco’s warme lucht.
“Het is nog wel zo dat als je in de kantine de verwarming aanzet, het ook in de kleedkamers warm wordt. Dat heeft te maken met de buizen vanuit het ketelhuis naar de kleedkamer. Die blijven de warmte voortdurend rondpompen. Iets waar we in de zomer ook tegen aanlopen. Ook al zetten we dan alles uit zoals de diepvries, de koelkasten en de routers, toch verstookten we 30 kuub gas. Dat gaan we op termijn aanpakken. Eerst gaan we aan de slag met dubbel glas. Een investering waar we subsidie voor krijgen van de gemeente, die we door energiebesparing in acht tot negen jaar kunnen terugverdienen.”
Zonnepanelen in een coöperatie
Subsidie aanvragen en ontvangen is een van de taken van de duurzaamheidscommissie. De vijf leden en de voorzitter van Robur, komen een aantal keer per jaar bij elkaar en bespreken lopende en nieuwe projecten. “Zo bekijken we of we hier een proefopstelling van een hybride warmtepomp kunnen krijgen. De markt is zover nog niet, maar een sponsor van ons houdt zich daar nu al mee bezig. Er bestaan landelijk en gemeentelijk veel subsidieregelingen. Je moet als vereniging oppassen dat je je niet te snel rijk rekent. Soms moet je aan zoveel voorwaarden voldoen, dat als je dat niet goed monitort, je het geld niet krijgt. Een voorbeeld zijn de zonnepanelen. Die kopen wij niet zelf, maar hebben we ondergebracht in een coöperatie. Dat betekent dat er geen sprake is van een btw-verplichting waardoor we ook geen aanspraak kunnen maken op subsidie. Dat scheelt ons toch zo’n 3000 euro.”
Het woord zonnepanelen is gevallen. Als het gaat om duurzaamheid is dat toch wel het prestigeproject van Robur. In samenwerking met de Apeldoornse buurtcoöperatie Zon op K&N (de Apeldoornse wijken Kerschoten en de Naald) werden in mei 2019 zo’n 224 zonnepanelen op het dak van het clubhuis en de tribune geplaatst. “Het zou allemaal niet bijzonder moeten zijn, maar ik denk wel dat we hierin voorop lopen, omdat we ze beschikbaar hebben gesteld aan mensen die dichtbij Robur wonen. Een gedeelte van het dak – dat ook meteen werd geïsoleerd – is overigens vrij van panelen. Dat komt omdat we op termijn zonneboilers gaan plaatsen.”
Vrijstelling en winst
Leden en buurtbewoners in de zogenaamde postcoderoos – een bepaald gebied rondom Robur –konden die zonnepanelen aanschaffen. Dat levert iedere deelnemer in dit collectieve project een vrijstelling op van de energiebelasting waardoor jaarlijks zo’n € 30 per paneel terugverdiend wordt via de energieleverancier. Daar bovenop komt de winst via de verkoop van de opgewekte stroom door de coöperatie.
Dat betekent dat de kosten voor één zonnepaneel van € 315 na ongeveer zes, zeven jaar zijn terugverdiend. Maar ook dat de deelnemers de rest van de looptijd (vijftien jaar) verdienen op de investering. Na die periode wordt de installatie verkocht en de opbrengst uitgekeerd aan de deelnemende leden.
“We zijn zelf een grootverbruiker en betalen relatief weinig voor stroom, dan heeft het niet zoveel zin om te investeren in zonnepanelen”, legt Odding uit. “En dat betekent dat het zelf opwekken van elektriciteit met zonnepanelen voor Robur financieel niet echt rendeert. De terugverdientijd is langer dan 15 jaar. In Apeldoorn heb je best veel huizen die in het bos liggen, juist veel schaduw hebben en dat daarom zonnepanelen op het dak niet mogelijk zijn. Bij ons kan dat dus wel.”
Bal kopen
“Alle zonnepanelen waren in een half jaar verkocht. We hebben er de nodige publiciteit aan besteed en twee informatieavonden gehouden. Dat kon dankzij ‘de energieke activiteiten subsidie’ van de gemeente”, aldus een trotse Odding. “Wat ons dat precies oplevert, weten we nog niet. Dat blijven we goed monitoren. Ik zeg altijd maar zo en daar zijn en blijven we een voetbalclub voor: voor iedere kilowatt die je niet gebruikt, kun je bij wijze van spreken een bal kopen.”
Geke Odding deelt graag alle duurzame ervaringen van Robur et Velocitas. Wie meer informatie wil, kan bij hem aankloppen via de website van de Apeldoornse voetbalvereniging.