Picknicktafels van gerecycled kunstgras

“Industrie: Laat maar zien wat je kunt.” Die oproep doet Rob Alberts, afdelingsmanager van sportparken en sporthallen bij de gemeente Amsterdam. Volgens hem worden, net als op veel andere plaatsen in Nederland, de Amsterdamse sportvelden heel intensief gebruikt. Zowel door scholen en verenigingen maar ook steeds meer door bootcamp-organisaties en voetbalscholen.

“Wij hebben ook kunstgrasvelden die veel intensiever bespeeld kunnen worden dan de natuurgrasvelden. Een kunstgrasveld is gemaakt van polyethyleen, polypropyleen of nylon. In de volksmond ook wel plastic genoemd. De zwarte rubberen korreltjes die tussen kunstgrassprieten liggen (de SBR-infill), zijn gemaakt van granulaat van autobanden. Er waren grote zorgen over mogelijk schadelijke gevolgen voor kinderen en het milieu.

Die korrels kunnen terechtkomen in de directe omgeving, in het groen of in het water. Het RIVM heeft geoordeeld dat de korrels niet schadelijk zijn voor de mens. Als grote afnemer van kunstgras sportvelden hebben wij daarom aan de producenten gevraagd: Wat kunnen jullie doen tegen het loskomen van de microvezels? Zij zijn nu bezig met de ontwikkeling van nieuwe producten met microvezels die niet meer zo snel in het milieu komen. Ze werken inmiddels ook aan infill-vrije velden.

Geen korrels meer

De gemeente Amsterdam besloot een tijd geleden geen SBR-korrels meer te gebruiken, maar alleen nog kurk, een natuurproduct. Een deel van onze kunstgrasvelden zijn als proef voorzien van kantplanken, die 15 tot 20 centimeter hoog zijn. Die zorgen dat de SBR-infill niet in de omgeving kan verdwijnen. Deze kantplanken zijn op zichzelf ook weer een innovatie. Ze zijn gemaakt van gerecycled kunstgras en gaan 30 jaar mee.

Ook hebben wij schoonloopmatten bij de in- uitgangen van de velden geplaatst, waardoor er zoveel mogelijk SBR-rubber op de velden achterblijft. De sportparkbeheerders blazen het vuil en blaadjes niet meer naar de buitenzijde van het veld maar juist naar de binnenzijde. Op die manier blijft het rubber en vuil op het veld. Hierna wordt het vuil eruit gehaald en het rubber opnieuw verdeeld over het sportveld.

Kunstgrasmatten recyclen

Voor het recyclen werken samen met Re-Match, een bedrijf uit Denemarken. Zij halen de kunstgrasmatten op en verwerken ze, waarbij de infill en het zand apart gefilterd wordt. De matten worden zo weer teruggebracht naar de oorspronkelijke polyethyleen.

Hiermee kunnen nieuwe producten, zoals picknicktafels, straatpaaltjes en brugdelen gemaakt worden. In de toekomst is het streven om van het gerecycled polyethyleen nieuwe kunstgrasvelden te maken. Op die manier wordt de kunstgrasmat dus een circulair product. Het mooiste zou zijn als kunstgras terug zou komen als een heel nieuw sportveld. Dat is nu nog niet het geval. De ontwikkelingen gaan op dit gebied bijzonder hard en de verwachting is dat in 2020 we de eerste exemplaren tegemoet kunnen zien.

Nu is er in Nederland een consortium opgericht waarin een bouwbedrijf en kunstgras-producenten participeren. Zij hebben een vergunning gekregen om in Amsterdam ook zo’n fabriek als in Denemarken te bouwen. Tegelijkertijd gaat Re-Match iets soortgelijks doen in de omgeving van Eindhoven. Een slimme locatie omdat zij ook de Duitse en Belgische markt willen gaan bedienen. Wereldwijd gaan zij meer dan 20 van zulke fabrieken neerzetten, dat geeft wel aan dat hier een markt voor is.

Leasen in plaats van kopen

Dus vanaf 2020 beschikken we in Nederland over twee verwerkingsfabrieken. En dat is welkom, want vergis je niet; kunstgras wordt niet alleen in de sport maar ook voor andere doeleinden – landscaping – volop gebruikt. En particulieren leggen het in hun tuin.

Misschien kan de gemeente Amsterdam in de toekomst wel kunstgrasmatten leasen in plaats van kopen. Zodat je een circulair proces in stand houdt. Hoe deze markt zich verder ontwikkelt, kan ik niet voorzien. Als koper geeft onze gemeente een duidelijk signaal aan de industrie, waarbij we zeggen: we willen afvalvrij, circulair en duurzaam zijn en een hele lage CO2-uitstoot hebben. Wij hebben de grondstof voor jullie recycleproces. Industrie: ga je gang, laat maar zien wat je kunt.”