Aansturing van de spier speelt rol bij ontstaan spierkramp

Spierkramp is een veelvoorkomend probleem bij atleten. Niet alleen de spier zelf speelt hier een rol in. De signalen tussen het ruggenmerg en de spier zijn van invloed op het ontstaan en het instandhouden van spierkramp.

Spierkramp kan een gevolg zijn van bepaalde zenuw- of spieraandoeningen, maar komt ook regelmatig bij gezonde mensen en atleten voor. Een verandering in de aansturing van de spier door de zenuwen veroorzaakt spierkramp. Deze komt vooral voor in de (onder)benen of voeten. Onder leiding van Minetto (universiteit van Turijn) is onderzocht of de oorzaak van spierkramp in de spier zelf is gelegen. Een andere mogelijkheid is dat het centrale zenuwstelsel (hersen- of ruggenmerg) een rol speelt.

Om de herkomst van spierkramp te bepalen hebben Minetto en collega’s spierkramp opgewekt in twee verschillende situaties: de normale situatie en een situatie waarbij de communicatie tussen het centrale zenuwstelsel en de spier is geblokkeerd. Een EMG (elektromyogram) liet de elektrische activiteit in beide gevallen zien. Duidelijk is dat de activiteit van de spier in de normale situatie veel meer lijkt op die bij natuurlijke spierkramp. Minetto en collega’s concluderen hieruit dat informatie vanuit en naar het ruggenmerg een belangrijke rol speelt bij het in stand houden van de spierspanning en het veroorzaken van kramp.

Spierkramp is een onschuldig fenomeen dat desondanks hevige pijn veroorzaakt en in competitiesituaties de prestaties negatief kan beïnvloeden. Bij het ontstaan van spierkramp speelt het zenuwstelsel, dat informatie van en naar de spier verstuurt, een belangrijke rol. De verschillen tussen individuen wat spierkramp betreft zijn nog niet opgehelderd. Hoe sterk of getraind een spier is heeft in principe geen invloed op het wel of niet krijgen van kramp, hoewel zware training wel de kans op spierkramp vergroot.

De literatuur maakt onderscheid tussen verschillende soorten spierkramp: ‘gewone’ nachtelijke spierkramp en de zogenaamde ‘exercise induced’ spierkramp. Minetto gaat in dit artikel aan dit onderscheid voorbij. Sporters met veel last van spierkramp kunnen dit volgens Minetto tegengaan door het drinken van een drank met koolhydraten en elektrolyten, maar hij geeft hier geen verklaring voor. Ook noemt Minetto medicijnen die ongewilde spierspanning tegen kunnen gaan. Deze zijn tijdens het sporten absoluut af te raden, maar kunnen van nut zijn als een atleet nachtelijke spierkrampen heeft. Het gebruik ervan moet wel in overleg met een sportarts gebeuren.