Anticonceptiepil beschermt niet tegen bot- en gewrichtsproblemen

Coaches, (sport)artsen en sporters moeten zo snel mogelijk af van het idee dat vrouwen door het slikken van de anticonceptiepil minder risico lopen op een gescheurde voorste kruisband of andere blessures aan het bewegingsapparaat. Dat concluderen Canadese onderzoekers in een review-artikel waarin ze gegevens van ruim 5,5 miljoen vrouwen hebben geanalyseerd.

Stressfracturen

Geschat wordt dat wereldwijd 22 procent van alle mensen te kampen krijgt met problemen aan het bewegingsapparaat. Dat vrouwen hierbij een hoger risico hebben, laten ook de blessurecijfers in de sport zien. Vanwege mogelijke invloed van de menstruele cyclus hierop, heerst volgens de Canadese onderzoekers nog veelal de gedachte dat het gebruik van de pil beschermend werkt tegen letsel. Enig onderzoek lijkt dit ook te onderschrijven: zo bleken hardloopsters die de pil slikten minder stressfracturen te hebben.

Het verklaart dat jonge vrouwen die starten met anticonceptie – om een andere reden dan dat ze niet zwanger willen worden – ook blessurepreventie noemen. Omdat ander onderzoek echter laat zien dat het gebruik van anticonceptie de botgezondheid juist negatief beïnvloedt, vonden de onderzoekers de tijd rijp voor een grondige analyse.

Gecombineerde anticonceptie

Ze bekeken hiervoor de data van 50 cohortstudies, waarin vrouwen met een normale menstruele cyclus gedurende 1 maand tot 25 jaar werden gevolgd terwijl ze wel of niet gecombineerde anticonceptie (oestrogeen plus progestageen – als pil, pleister of vaginale ring) gebruikten. Let wel, het ging in deze studies niet specifiek om topsporters. Dertig verschillende uitkomstmaten met betrekking tot die het bewegingsapparaat werden bekeken – 75 procent ervan hadden betrekking op de botstructuur of botfysiologie, de rest richtte zich op pees- en spierweefsel, ligamenten en gewrichten.

De onderzoekers vonden geen enkel bewijs dat de vrouwen die anticonceptie namen een betere botgezondheid hadden. Sterker, het risico op een toekomstige botbreuk of knieprothese bleek bij hen zelfs net iets groter te zijn. Ook wat betreft een mogelijk beschermend effect van het gebruik van anticonceptie op de conditie van ligamenten, pezen, spieren en kraakbeen, constateren de onderzoekers dat hiervoor geen aantoonbaar bewijs is. Dat is in lijn met eerdere bevindingen in handbalsters die lieten zien dat de eigenschappen van de kniepees tijdens langdurig gebruik van de pil niet veranderden.

Persoonlijke situatie

Het is van belang om te weten dat de invloed van de menstruele cyclus en het gebruik van anticonceptie op de sportprestatie aanzienlijk verschilt tussen atletes. Mochten vrouwelijke sporters hormonale anticonceptie overwegen, dan is het goed om de voor- en nadelen hiervan met een arts te bespreken. Naast het vermijden van een zwangerschap kunnen een onregelmatige cyclus, pijn tijdens de menstruatie of last van acne namelijk ook redenen zijn om de pil te slikken. Maar de opvatting dat deze middelen preventief kunnen helpen tegen botbreuken, een gescheurde voorste kruisband of andere letsel aan het bewegingsapparaat, berust niet op feiten.