Atleten hebben geen baat bij een kortdurende ‘power nap’

Atleten sprinten niet beter na een ‘power nap’ van 20 minuten, ook niet als zij een jetlag hebben. Door overdag kort te slapen kunnen atleten ’s avonds echter wel moeilijker in slaap komen. Dit blijkt uit een goed uitgevoerde studie van de Franse Petit en haar collega’s.

Over slaap in relatie tot sportprestaties is tot op heden relatief weinig bekend. Hoewel het duidelijk is dat atleten na intensieve training vaak slechter slapen, is het onduidelijk hoe dat precies komt. Ook over de ideale slaapduur van atleten zijn eigenlijk geen gefundeerde uitspraken te doen. Hoewel de zogenoemde ‘power nap’ (een kort slaapje) een bekend fenomeen is in de sportwereld, is ook nog maar weinig over het effect bekend. Moet een atleet juist wel of juist geen powernap doen? Hoe lang moet de ‘power nap’ duren? Welk effect heeft het op de sportprestatie? Hoe lang voor je wedstrijd moet je een ‘power nap’ doen? Allemaal vragen waar het antwoord nog niet op gevonden is. Een groep Franse onderzoekers uit Besançon heeft geprobeerd meer duidelijkheid te scheppen rondom de ‘power nap’.

Slapen in het laboratorium

Aan de Franse studie namen 15 getrainde mannen (VO2max 55 ml/kg.min) deel die niet bekend zijn met slaapproblemen. Tijdens de studie sliepen de atleten in een laboratorium waarbij o.a. de duur en de kwaliteit van de slaap is gemeten op basis van de hersenactiviteit (EEG). Het protocol was als volgt: bij aankomst in het laboratorium kregen de atleten een gestandaardiseerde maaltijd. Vervolgens hadden ze een nachtrust van 23:00-07:00 uur. Na ook de ochtend in het laboratorium doorgebracht te hebben, kregen de atleten om 12:00 uur een lunch, gevolgd door een rustperiode van 13:00-14:00 uur. Tijdens deze rustperiode moesten de atleten óf alleen rusten (zonder slaap), óf rusten met een ‘power nap’ van 20 minuten. Na de rustperiode volgde om 15:30 en 17:30 uur een sprinttest (Wingate). Ten slotte sliepen de atleten een 2^e nacht in het laboratorium. Om tevens het effect van een jetlag te onderzoeken, is het bovenstaande protocol ook eenmaal 5 uur eerder op de dag uitgevoerd. In dat geval gingen de atleten dus naar bed van 18:00-02:00 uur etc.

Uit de resultaten blijkt dat een ‘power nap’ van 20 minuten geen enkel effect heeft op de sprintprestatie, ook niet in het geval van een jetlag. Hoewel de atleten door de jetlag ongeveer een half uur korter sliepen, resulteerde dit niet in een slechtere sprintprestatie. Door de ‘power nap’ duurde het de volgende avond wel 2 keer zo lang voordat de atleten in slaap vielen, overigens zonder verdere gevolgen voor de nachtrust.

Wel of geen ‘power nap’?

Gezien de resultaten van deze Franse studie heeft het geen nut een ‘power nap’ van 20 minuten te doen voorafgaand aan een sprintprestatie. Hoewel de atleten in het laboratorium ongeveer 45-60 minuten korter sliepen dan dat ze thuis deden, was er van slaapdeprivatie geen sprake. Of een ‘power nap’ wel nuttig is in het geval van slaapdeprivatie is op basis van deze studie niet te zeggen. Tevens blijft het onduidelijk wat het effect is van een langere ‘power nap’ of van het effect van een ‘power nap’ op een duurprestatie. Er blijven al met al dus nog veel vragen rondom de ‘power nap’ onbeantwoord. Het onderzoek ‘Optimizing sleep to improve performance in elite athletes’ dat momenteel aan de Radboud Universiteit in Nijmegen plaats vindt, geeft wellicht in de toekomst meer inzicht in het effect van een ‘power nap’.