Bewuste ontspanning houdt basketbalprestatie op peil

Basketballers die mentaal vermoeid zijn hebben een verminderd zelfregulerend vermogen. Door middel van bewuste ontspanning met muziek is prestatieverslechtering tegen te gaan. Dit blijkt uit onderzoek waarin het verschil in prestatie op de vrije worp is vergeleken tussen twee groepen waarbij 1 groep de opdracht kreeg om bewust te ontspannen met muziek.

Met “zelfregulatie” bedoelen de auteurs van dit artikel het vermogen om het gewenste gedrag te vertonen (concentreren op de taak) door impulsen of de neiging om te reageren op bijzaken te onderdrukken. Tijdens prestaties, zeker onder druk, kan een goed zelfregulerend vermogen ervoor zorgen dat iemand minder snel afgeleid is door negatieve gedachten of externe factoren. Het uitvoeren van ingewikkelde activiteiten kan het zelfregulerend vermogen verminderen. Een vermindering van zelfregulerend vermogen maakt het moeilijker om afleiding te negeren tijdens prestaties onder druk, waardoor het moeilijker kan zijn om zich te concentreren. Uit eerder onderzoek van Englert en collega’s bleek dat vermindering van het zelfregulerend vermogen kan leiden tot een verminderde prestatie tijdens vrije worpen in het basketbal. De auteurs uit Zwitserland hebben nu onderzocht of bewuste ontspanning met muziek na een lastige taak het zelfregulerend vermogen weer kan herstellen en daarmee aan de basketbalprestatie.

Bewuste ontspanning

Aan dit onderzoek deden 39 basketbalspelers met gemiddeld ongeveer 10 jaar basketbalervaring mee (waarvan 6 vrouwen) van gemiddeld 24 jaar oud. Om te beginnen namen alle spelers 20 vrije worpen waarna ze een concentratietaak uitvoerden. De taak bestond uit 6 minuten een tekst overschrijven waarbij ze de letters “e” en de “n” niet mochten noteren. De auteurs veronderstellen dat deze taak veel vraagt van de controle op het eigen handelen en daarmee het zelfregulerend vermogen vermindert. Na deze taak kregen de spelers 2 minuten rust met een koptelefoon op. In deze 2 minuten kregen 20 spelers expliciet de opdracht om te ontspannen bij de muziek (Erik Satie – Gymnopedie 1), de overige 19 spelers kregen alleen te horen dat ze na 2 minuten weer zouden beginnen met de rest van de testen. Zij kregen geen muziek te horen. Na deze 2 minuten vulden alle basketballers verschillende vragenlijsten. Hierna namen alle spelers 20 vrije worpen onder druk. De druk is opgelegd doordat hen is verteld dat ze persoonlijke feedback zouden krijgen, dat ze gefilmd zouden worden en dat deze opnamen vertoond zouden worden tijdens een hoorcollege.

Uit de resultaten blijkt dat de groep die bewust ontspande even goed presteerde op de vrije worpen na de concentratietaak als voorafgaand hieraan (beide keren gemiddeld 14,7 keer van de 20). De groep die niet bewust ontspande presteerde minder goed na de concentratietaak; zij hadden namelijk een gemiddelde score van 13,6 voor de taak en van 11,7 daarna.

Conclusie

Uit dit onderzoek blijkt dat een korte tijd van bewuste ontspanning met rustige muziek ervoor kan zorgen dat de prestatie van basketballers tijdens vrije worpen niet verslechtert na een concentratietaak. Daarnaast blijkt dat basketballers die niet bewust ontspannen minder goed scoren op vrije worpen na een concentratietaak. Dit betekent dat het de moeite waard is te proberen of een moment van bewuste ontspanning (bijvoorbeeld tijdens de rust of een time out) kan bijdragen aan een betere prestatie.