Compressiekleding voorkomt prestatieverslechtering na jetlag

Sporters presteren aanzienlijk slechter na een vliegreis over drie tijdzones. Compressiekleding aantrekken voorafgaand aan en tijdens de vlucht kan deze prestatieverslechtering voorkomen. Deze strakke kleding bevordert daarnaast het herstel tijdens een vlucht. Dat blijkt uit een zeer uitvoerige studie waarin de onderzoekers samen met hun proefpersonen binnen drie dagen heen en weer vlogen tussen de Amerikaanse oost- en westkust.

Iedereen die wel eens een lange vliegreis heeft gemaakt weet dat reizen door verschillende tijdzones tot een flinke verstoring kan leiden van het dagelijkse ritme. Dit fenomeen heet ook wel jetlag. Een jetlag heeft ook een nadelige impact op de sportprestatie.

Sporters krijgen dan ook het advies om geruime tijd voor de wedstrijd op de betreffende locatie te arriveren. Als vuistregel geldt dat sporters die naar het westen reizen voor elk uur tijdsverschil een halve dag gewenning nodig hebben. In het geval van een reis naar het oosten is dat zelfs een hele dag per uur tijdsverschil. Deze adviezen gelden in het geval er meer dan drie tijdzones worden gepasseerd.

Opvallend genoeg blijkt er maar weinig goed onderzoek uitgevoerd naar het afnemen van de prestatie na een vliegreis door meerdere tijdzones. Daarnaast is het onduidelijk of compressiekleding kan helpen om het prestatieverlies te beperken. Een groep onderzoekers onder leiding van de bekende Amerikaanse bewegingswetenschapper William Kraemer heeft nu met een originele onderzoeksopzet geprobeerd daar verandering in aan te brengen.

Van oost naar west en terug

Na een vliegreis over drie tijdzones presteren sporters die geen compressiekleding dragen op de dag van aankomst en de twee dagen daarna slechter dan voor de reis. Zo neemt de sprintprestatie met ongeveer vijf procent af, gemeten met verschillende tests. Daarnaast hebben de sporters volgens een vragenlijst na de reis last van een jetlag en slapen ze slechter. Ook een reis over drie tijdzones heeft dus al een flinke impact op dagelijks ritme van de sporter en daarmee op zijn prestatievermogen.

Sporters kunnen dit prestatieverlies voorkomen door een lange compressiebroek en een compressieshirt met lange mouwen te dragen voorafgaand aan en tijdens de reis. Hoewel het dragen van de strakke kleding er niet toe leidt dat de sporters minder last ervaren van een jetlag of slaapverlies, treedt er geen prestatieverlies op. Dit is waarschijnlijk te danken aan het feit dat compressiekleding voor een betere terugstroom van het bloed zorgt op het moment dat iemand stil zit, zoals in een vliegtuig. Hiermee zorgt de strakke kleding tevens voor een beter herstel na inspanning. Zo hadden de sporters die deze kleding droegen na de terugvlucht minder creatinekinase in hun bloed, een indicator van spierschade. Deze spierschade was ontstaan nadat de sporters op de dag na aankomst een gesimuleerde wedstrijd op het programma hadden staan met daarin veel excentrische belasting.

De onderzoekers vonden deze resultaten nadat zij samen met een groep recreatieve sporters in een tijdsbestek van drie dagen heen en weer vlogen tussen de Amerikaanse oost- en westkust. Hierbij was de heenvlucht overdag en de terugvlucht in de nacht.

Tot slot

De resultaten van deze uitvoerige studie laten zien dat sporters ook bij een tijdsverschil van ‘slechts’ drie uur rekening moeten houden met zowel een jetlag als met verlies van prestatie. Sporters kunnen deze prestatieverslechtering voorkomen door voorafgaand aan en tijdens de reis compressiekleding te dragen. Hoewel de adviezen hoe om te gaan met een jetlag vooralsnog bedoeld zijn voor sporters die meer dan drie tijdzones passeren, lijken de resultaten van deze studie daar dus verandering in te brengen.

Ongeacht het te overbruggen tijdsverschil is het in ieder geval aan te raden om compressiekleding te dragen voorafgaand aan en tijdens de reis. Of het daarbij noodzakelijk is om zowel een compressiebroek als –shirt te dragen of dat alleen compressiekousen ook volstaan, is niet duidelijk. Overigens is het niet te zeggen of een en ander berust op een placebo-effect aangezien de sporters voelen dat ze strakke kleding dragen.