Directe terugkoppeling laat wielrenners beter presteren

Tijdens inspanning kan feedback gegeven worden over de prestatie. Er zijn verschillende manieren waarop feedback gegeven kan worden; verbaal, door middel van tussentijden maar ook visueel door middel van een avatar die de prestatie van de deelnemer laat zien. Een avatar kan op verschillende manieren worden toegepast. Het kan een stip op de baan zijn die een atleet volgt, maar ook een ‘persoon’ op een scherm waar tegen gestreden wordt. Stone et al. hebben onderzocht of een misleidende feedback door gebruik te maken van een avatar, bij getrainde wielrenners tot een betere prestatie leidt.

Negen getrainde wielrenners (gemiddeld 31,7 jaar en een VO2max van gemiddeld 4,8 L/min) namen deel aan de studie. De deelnemers voerden 3 keer een gesimuleerde 4000-meter tijdrit op een ergomenter uit. Tijdens de 2e en de 3e tijdrit kregen de wielrenners door middel van een avatar hun 1e tijdrit te zien. Er werd de deelnemers verteld dat de geprojecteerde avatar de gereden 1e tijdrit liet zien. In werkelijkheid werd bij 1 tijdrit de daadwerkelijk gereden tijdrit teruggekoppeld. Tijdens de andere tijdrit liet de avatar de gereden tijdrit zien waarbij het geleverde vermogen met 2% was verhoogd. Volgens de auteurs is een verhoging van het vermogen met 2% subtiel genoeg om niet echt op te vallen en is het percentage hoger dan de te verwachten meetfout die ongeveer 1,8% bedraagt. De volgorde waarin de misleidende of de echte prestatie werd teruggekoppeld was random verdeeld en tussen de 3 tijdritten zat 3 tot 7 dagen.

• De tijdrit met misleidende avatar was significant sneller dan de 1e tijdrit (gemiddeld 355,4 sec ten opzichte van gemiddeld 361,6 sec) en de tijdrit met accurate feedback (gemiddeld 358,9 sec.).
• De tijdrit met accurate feedback was significant sneller dan de 1e tijdrit.
• Er werd gemiddeld 4,9% meer vermogen geleverd door de wielrenners in de tijdrit met misleidende avatar en gemiddeld 2,2% tijdens de tijdrit met accurate avatar.

Stone et al. suggereren dat studies die negatieve effecten op de prestatie hebben gevonden door gebruik te maken van een misleidende avatar, een te grote afwijking van de avatar kozen. Dit zou demotiverend werken, waardoor de prestatie afneemt. De auteurs geven eveneens aan dat een avatar de deelnemers helpt de aandacht te verleggen, waardoor vermoeidheid minder wordt opgemerkt. Ook zou een avatar een competitie-element toevoegen, waardoor de prestatie zou verbeteren. Volgens de auteurs wijzen deze resultaten erop dat getrainde wielrenners, ondanks dat ze een maximale tijdrit uitvoeren, toch een reserve behouden die kan worden aangesproken door gebruik te maken van een subtiel misleidende avatar.
Uit de studie wordt niet duidelijk of de verbeterde prestatie ook gevonden zou worden als de deelnemers op de hoogte waren van de misleiding. Het is mogelijk dat het competitie-element alleen al voldoende stimulans voor prestatieverbetering kan geven.

Op basis van deze studie lijkt het de moeite waard om tijdens trainingen atleten uit te dagen door met een avatar te werken. Atleten zouden door de avatar beter kunnen leren tot het gaatje te gaan. Ook zou het gebruik van een avatar kunnen helpen om een atleet meer vertrouwen in het eigen presteren te geven.

S. (Susan) Vrijkotte