Eenduidige maat voor hoogtestage

Duursporters kunnen inschatten hoe hun lichaam zal reageren op een hoogtestage. Althans, dat beweren bewegingswetenschappers van het gerenommeerde Australian Institute of Sport. Hiervoor hebben zij de “hoogtetijd” bedacht, een nieuwe uitkomstmaat uitgedrukt in kilometer-uur.

Voor veel duursporters vormt een hoogtestage een terugkerend fenomeen in hun seizoenplanning. Zo zoeken veel wielrenners de hoogte op voorafgaand aan een grote ronde zoals de Tour de France. Dankzij de hoogtestage willen sporters vooral hun uithoudingsvermogen verbeteren.

Bij het uithoudingsvermogen speelt het vrijmaken van energie met behulp van zuurstof een belangrijke rol. Hiervoor is hemoglobine nodig, een eiwit dat zuurstof aan zich kan binden en vervolgens via het bloed kan transporteren naar de spieren. Door naar hoogte te gaan stimuleren sporters de aanmaak van hemoglobine. Dit komt doordat op hoogte een lagere luchtdruk heerst en dus de zuurstofspanning lager is. Als reactie hierop maakt het lichaam rode bloedcellen aan, die voor een deel uit hemoglobine bestaan.

Stijging hemoglobine-massa berekenen

Veel duursporters vragen zich echter af hoe lang ze op welke hoogte zouden moeten verblijven om hun hemoglobine zoveel mogelijk te laten stijgen. Laura Garvican-Lewis, onderzoeksters bij het gerenommeerde Australian Institute of Sport, meent daar nu een praktische oplossing voor gevonden te hebben. In het Journal of Applied Physiology stelt zij dat sporters dat eenvoudig kunnen voorspellen met behulp van een berekening.

De rekensom gaat als volgt: vermenigvuldig de hoogte (in kilometer) en de duur van het verblijf (in uur) met elkaar. Dit levert een bepaalde “hoogtetijd” op, uitgedrukt in kilometer-uur. Bijvoorbeeld: een continue verblijf van 20 dagen op 2500 meter hoogte levert (20*24)*2.500 = 1200 “kilometer-uur” op. Vervolgens is in de figuur af te lezen hoeveel procent het hemoglobine stijgt bij deze “hoogtetijd”. In dit geval zal de gemiddelde verbetering ongeveer 4,3 % zijn, maar de individuele aanpassing kan hier flink van afwijken.

De bewegingswetenschappers baseren hun berekening op uitkomsten uit eerder onderzoek. Ze hebben van 27 afzonderlijke studies de hoogtetijd berekend waaraan de onderzochte sporters zijn blootgesteld evenals de daarbij behorende toename van het hemoglobine. Deze gegevens hebben ze vervolgens uitgezet in de figuur en er door de computer een lijn doorheen laten trekken.

Meerdere wegen naar Rome

De rekensom laat zien dat sporters op verschillende manieren een bepaalde “hoogtetijd” kunnen bereiken. Met een kort verblijf op grote hoogte komen ze aan hetzelfde aantal kilometer-uur als met een lang verblijf op minder grote hoogte. Hierbij moet de duur van het verblijf langer zijn dan 5 dagen. Daarnaast moet het verblijf hoger liggen dan 1600 meter.

Als sporters weten op welke hoogte hun hotel staat, kunnen ze eenvoudig berekenen hoe lang ze daar moeten verblijven voor een bepaalde stijging van het hemoglobine. Andersom werkt het ook. Als sporters maar twee weken de tijd hebben voor hun trainingskamp, kunnen ze berekenen op welke hoogte ze zouden moeten verblijven voor bepaalde toename van het hemoglobine.

De sporters moeten zich er wel bewust van zijn dat deze berekening niet kan voorspellen of de prestatie ook toeneemt. De berekening zegt alleen iets over de te verwachten toename van het hemoglobine. In hoeverre dat zich vertaalt in een betere prestatie blijft onduidelijk. Dat is namelijk van meerdere factoren afhankelijk.