Eerste onderzoek naar gebruik ketonen voorzichtig positief voor duurprestatie
Er is voor het eerst onderzoek uitgevoerd naar het effect van ketonen op de duurprestatie en de resultaten zijn voorzichtig positief. Ketonen ontstaan normaal gesproken uit vetweefsel indien er onvoldoende koolhydraten beschikbaar zijn. Duursporters die ketonen via een drankje innemen kunnen hierdoor in een half uur twee procent verder fietsen nadat zij eerst een uur matig intensief hebben gefietst.
In de zomer van 2015 was het ineens wereldnieuws in de wielrenwereld, de wielrenploeg Sky zou tijdens de Tour de France ketonen innemen. Dat zou volgens velen wel eens de verklaring kunnen zijn voor hun dominantie tijdens die koers.
Mensen maken ketonen aan uit vetweefsel en deze aanmaak neemt aanzienlijk toe als er een tekort aan energie uit koolhydraten beschikbaar is, zoals bijvoorbeeld tijdens een langdurige inspanning. De gevormde ketonen functioneren dan als brandstof voor de spieren. Het idee is ontstaan dat het innemen van ketonen de glycogeenvoorraad zou kunnen sparen omdat zij extra brandstof vormen voor de spieren. Als dit zo zou zijn, is dat interessant voor duursporters, zodat zij langer gebruik kunnen maken van hun glycogeenvoorraad.
Tot op heden is er echter geen onderzoek verschenen waarin het effect van ketonen op de sportprestatie is onderzocht, zoals ook in dit factsheet te lezen is. Dat is recent bevestigd in een literatuurstudie die onder andere is uitgevoerd door de Nederlandse voedingswetenschapper Luc van Loon [1].
Maar nu is daar verandering in gekomen. Onderzoekers uit Engeland beschrijven in een artikel meerdere studies naar de effecten die ketonen kunnen hebben, waaronder een studie naar het effect op de duurprestatie. De resultaten van die studie zijn hieronder beschreven.
Iets betere prestatie
Duursporters fietsen in een half uur ongeveer 400 meter verder wanneer zij een drank drinken met koolhydraten met daaraan toegevoegd ketonen, in vergelijking met het drinken van alleen koolhydraten. Dit doen zij nadat ze daarvoor een uur matig intensief (75 procent van het maximale vermogen) hebben gefietst. De sporters namen het voedingssupplement met ketonen in drie porties van totaal 0,6 gram ketonen per kilogram lichaamsgewicht in. Dit deden zij voor de test en na 30 en 60 minuten. Het blijft nog enigszins gissen wat de verklaring voor deze prestatieverbetering is.
De onderzoekers verwachten dat dit komt doordat de glycogeenvoorraad door de inname van ketonen langer gespaard blijft en deze aan het eind van een lange intensieve inspanning nog beschikbaar is. In dat geval zullen ketonen dus een positief effect hebben als sporters tijdens een prestatie dreigen door hun glycogeenvoorraad heen te raken. Het is niet duidelijk of deze verklaring de juiste is. Of ketonen ook nog van invloed zijn op de prestatie als de glycogeenvoorraad wel op peil blijft is onduidelijk.
Tot slot
Het is belangrijk om te benadrukken dat dit de eerste studie is waarin dit fenomeen is onderzocht bij sporters. De resultaten zijn voorzichtig positief maar verkregen bij een kleine groep van slechts acht redelijk goed getrainde duursporters. Of deze effecten ook te verwachten zijn bij topatleten is de vraag aangezien die door hun trainingsregime al in staat zijn hun glycogeenvoorraad langer te sparen. Daarnaast is het de vraag hoe vaak sporters in de sportpraktijk hun gehele glycogeenvoorraad uitputten. Dat zal vooral zijn als sporters niet voldoende eten/drinken, wat af en toe gebeurt tijdens een marathon of lange wielrenetappe. Overigens gaan de verhalen dat wielrenners ketonen niet gebruiken om beter te presteren maar om af te vallen.
Daarnaast is het goed om te weten dat de onderzoekers patent hebben op ketonen die zij onderzochten en dus gebaat zijn bij een positief resultaat. Het onderzoek is echter zo zorgvuldig uitgevoerd dat er in ieder geval op het eerste gezicht geen aanleiding is dat de gevonden resultaten discutabel zijn. Het blijkt daarnaast dat de gebruikte supplementen (nog) niet commercieel verkrijgbaar zijn.
Wat de negatieve effecten zijn van het frequent innemen van ketonen is niet duidelijk terwijl het innemen van grote hoeveelheden kan leiden tot darmproblemen.
Ondanks de mitsen en maren is het wel een onderzoeksonderwerp dat Topsport Topics nauwlettend in de gaten zal houden, aangezien de eerste resultaten voorzichtig positief zijn voor duursporters.
Bronnen
- Pinckaers PJ, Churchward-Venne TA, Bailey D, van Loon LJ (2016) Ketone bodies and exercise performance: the next magic bullet or merely hype? Sports Med., In Press DOI: 10.1007/s4-279-016-0577-y
- Cox PJ, Kirk T, Ashmore T, Willerton K, Evans R, Smith A, Murray AJ, Stubbs B, West J, McLure SW, King MT, Dodd MS, Holloway C, Neubauer S, Drawer S, Veech RL, Griffin JL, Clarke K. (2016) Nutritional ketosis alters fuel preference and thereby endurance performance in athletes. Cells Metab., In Press DOI: 10.1016/j.cmet.2016.07.010