Glutenvrij dieet heeft geen nut voor gezonde sporters

Sporters zonder glutenintolerantie of –allergie, hebben geen baat bij een glutenvrij dieet. Gezonde sporters die glutenvrij eten, presteren hierdoor niet beter en hebben ook niet minder buikklachten. Hoewel glutenvrij eten niet per definitie ongezond is, moeten sporters met een dergelijk beperkt dieet goed opletten dat zij geen tekorten aan voedingsstoffen, zoals vitaminen, oplopen.

Gluten zijn onderdelen van eiwitten die in alle granen voorkomen. Alleen in tarwe, rogge en gierst zitten gluten die kunnen zorgen voor gevaarlijke reacties van het immuunsysteem. Bij patiënten met coeliakie, een ernstige vorm van glutenintolerantie, kan zelfs de kleinste hoeveelheid gluten gevaarlijk zijn.

Sommige sporters, zoals Novak Djokovic, kiezen voor een glutenvrij dieet, omdat ze denken dat dit voor hen gezonder is. Glutenbevattende graanproducten, zoals brood en pasta, bevatten echter ook veel koolhydraten die noodzakelijk zijn voor een goede sportprestatie (zie bijvoorbeeld dit factsheet). Welke gevolgen een glutenvrij dieet heeft voor gezonde sporters, hebben Lis en collega’s met dit overzichtsartikel uitgezocht.

Dieet zonder gluten

De onderzoekers vonden geen bewijzen dat glutenvrij eten een positief effect heeft op de sportprestatie, of dat dit buikklachten bij sporters vermindert. Ook vonden zij geen onderbouwing voor het idee dat gluten een negatieve invloed kunnen hebben op het immuunsysteem van intensief trainende sporters.

Of topduursporters extra kwetsbaar zijn voor stoffen zoals gluten, omdat de fysieke stress van hun intensieve inspanning hun darmen kan beschadigen, is nooit onderzocht. In één artikel is uitgezocht wat het effect van een week lang glutenvrij eten op de prestatie van gezonde sporters was. Hieruit bleek geen prestatieverbetering of –verslechtering (zie hier). Het is echter volgens Lis en collega’s mogelijk dat een week te kort is voor een meetbaar effect bij sporters.

Naast het ontbreken van bewijs voor een positief effect van een glutenvrij dieet, kan het vermijden van gluten ook nadelige effecten hebben. Het kan voor sporters namelijk lastig zijn om met dit dieet voldoende vezels en voedingsstoffen binnen te krijgen zoals koolhydraten. Hoewel het wel mogelijk is, kost het sporters tijd en energie om zich aan het dieet te houden en dagelijks gezonde maaltijden samen te stellen. De complicaties voor de leefstijl en het sociale leven van sporters die glutenvrij eten, kunnen zeer aanzienlijk zijn.

Tot slot volgen sommige sporters een glutenvrij dieet om gewicht te verliezen. Hoewel dit misschien werkt als sporters hierdoor energierijk voedsel zoals koek laten staan, is er geen wetenschappelijk bewijs dat dit beter werkt dan een “normaal” dieet.

Conclusie

Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen dat een glutenvrij dieet voor sporters nuttig is. Voor een goede prestatie is een evenwichtig dieet van belang. Gezonde sporters kunnen hierbij ook gluten eten. Sporters die een glutenvrij dieet willen proberen moeten er voor zorgen dat zij voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen, en doen er goed aan om professioneel voedingsadvies te vragen.