Het effect van leeftijd en training op hemoglobine bij duuratleten

Het is belangrijk dat voldoende zuurstof naar de spieren wordt getransporteerd tijdens inspanning. Hemoglobine zorgt voor dit zuurstoftransport. Dat betekent dat de totale hoeveelheid hemoglobine (Hb-massa) voor een groot gedeelte bepalend is voor de zuurstoftransportcapaciteit van het bloed.

Bij zeer goed getrainde volwassen duuratleten is de Hb-maasa hoger dan bij niet-duurgetrainde leeftijdsgenoten. Of dit ook het geval is bij adolescenten en wat de invloed van leeftijd is op de Hb-massa is nog niet duidelijk. Het doel van de studie van Steiner en Wehrlin was om te kijken of, en in welke mate, leeftijd van zeer goed getrainde duuratleten van invloed is op veranderingen in Hb-massa.

Er namen drie groepen (totaal 45 mannen) zeer goed getrainde duuratleten deel aan deze studie van Steiner en Wehrlin. Alle atleten waren triatleten of langlauften op nationaal niveau. Eén groep bestond uit 16-jarige atleten die gemiddeld 7,5 uur duurtraining deden per week (gemiddelde VO2max van 70 ml/kg.min). Deze atleten hoorden bij de top-15 van Zwitserland binnen hun discipline. De tweede groep werd samengesteld uit de Zwitserse nationale ploeg onder 23 jaar (gemiddeld 21 jaar, 14 uur duurtraining per week en een VO2max van 78 ml/kg.min). De derde groep bestond uit de Zwitserse nationale senioren langlauf- of triatlonselectie (gemiddeld 28 jaar, 16 uur duurtraining per week een VO2max van 79 ml/kg.min). Naast de vergelijking tussen deze groepen werden de groepen ook nog met drie groepen leeftijdsgenoten (totaal 47 mannen) vergeleken die niet duurgetraind waren. Alle drie controleleeftijdsgroepen hadden een gemiddelde VO2max van 62 ml/kg.min en een gemiddelde duurbelasting van één uur per week. Iedereen onderging een bloedafname voorafgaande aan een maximale inspanningstest met ademgasanalyse. De Hb-massa werd uitgedrukt per kilogram lichaamsgewicht.

De hoofdbevindingen van de studie van Steiner en Wehrlin zijn dat de Hb-massa bij de 16-jarigen ongeacht de getraindheid lager is dan bij de getrainde 21- en 28-jarigen. Tussen de getrainde 21- en 28-jarigen zat geen verschil in Hb-massa, maar de getrainde 21- en 28-jarigen hadden wel een significant grotere Hb-massa dan hun ongetrainde leeftijdsgenoten. Bij de ongetrainde proefpersonen was er geen significant verschil tussen de leeftijdsgroepen. 

Hb-massa lijkt meer beïnvloed te worden door de toenemende omvang van duurtraining dan door toenemende leeftijd als men kijkt naar de overgang van adolescent naar volwassen duursporter. De Hb-massa lijkt geen geschikte maat om de duurgetraindheid aan te tonen bij een topatleet van 16 jaar die met 7,5 uur duurtraining per week aanzienlijk belast wordt. Deze maat wordt pas toepasbaar als er een substantiële toename is van de wekelijkse duurbelasting, waarvan men zich kan afvragen of dit in alle gevallen wel wenselijk is op jonge leeftijd. Op basis van dit artikel van Steiner en Wehrlin lijkt Hb-massa geen geschikte maat om talent te detecteren, aangezien in deze studie geen verschil wordt gevonden tussen ongetrainde jonge jongens en de nationale topjeugd. Wat opvallend is in dit onderzoek is dat de ongetrainde atleten een hoge VO2max hadden, ondanks hun minimale duurbelasting per week.