Juiste school- en sportdoelen verkleinen kans op psychische problemen

Schoolgaande talenten moeten reële en juiste doelen stellen voor zowel hun school- als hun sportprestaties. Talenten verkleinen hiermee de kans “school- en sportvermoeidheid” en het gevoel van onbekwaamheid; factoren die onder andere kenmerkend zijn voor mensen met een burnout.

Talenten die een intensief trainingsprogramma combineren met school ervaren vaak stress vanwege deze “duobaan”. Kortgeleden heeft Topsport Topics al stilgestaan bij dit fenomeen, en het bleek dat een anti-stresstraining wel eens uitkomst zou kunnen bieden. Nu is er een onderzoeksgroep uit Finland verder ingegaan op de precieze oorzaak van het verhoogde risico op stress bij talenten met een dergelijke “duobaan”. Zij gaan vooral in op het soort doelen dat talenten stellen.

Doelen

Door bijna 400 schoolgaande talenten van 15 en 16 jaar te ondervragen, kwamen de onderzoekers erachter dat de insteek van het stellen van doelen belangrijk is. Als de jongeren ego- of prestatiegeoriënteerde doelen stellen als: “ik wil hogere cijfers halen dan mijn klasgenoten” of “ik ben succesvol als ik anderen in mijn sport versla” neemt de kans op een hogere burnout-score toe. Sporters die dergelijke doelen stellen zijn vaak minder gemotiveerd om te sporten of om naar school te gaan, in vergelijking met sporters die taakgerichte doelen stellen. Daarnaast voelen zij zich vaker onbekwaam en zijn ze cynischer tegenover hun eigen prestatie. Een voorbeeld van een taakgericht doel is “ik wil goed presteren tijdens mijn studie door hard te studeren”, of “ik wil beter presteren door mijn techniek te verbeteren”.

In de praktijk

Of verandering van de oriëntatie van doelen meteen leidt tot een lagere score op een burnoutvragenlijst is aan de hand van dit onderzoek niet te zeggen, maar lijkt wel voor de hand te liggen. Overigens, een lagere of hogere score impliceert niet direct of iemand al dan niet een burnout heeft.

De onderzoekers maken onderscheid in ego- of prestatiegeoriënteerde doelen en taakgerichte doelen. De eerste zijn gebaseerd op extrinsieke motivatie, terwijl de tweede gebaseerd zijn op intrinsieke motivatie. Doelen zullen vooral gericht moeten zijn op intrinsieke motivatie (taakgericht). Een goede begeleiding door bijvoorbeeld een sportpsycholoog is belangrijk, aangezien sporters van jongs af aan soms meer extrinsiek dan intrinsiek gemotiveerd zijn. Zij zullen daarom ook eerder geneigd zijn verkeerd georiënteerde doelen te stellen.