Mentaal weerbaar gedrag meten met behulp van een korte vragenlijst

Er is een korte vragenlijst ontwikkeld om mentale weerbaarheid in kaart te brengen. Door ouders van jonge sporters deze lijst in te laten vullen, is mentaal weerbaar gedrag te bepalen. Dit blijkt uit Australisch onderzoek bij 247 jonge tennissers. Ook coaches zouden de lijst kunnen invullen om de mentale weerbaarheid bij jonge sporters te meten.

Mentale weerbaarheid

Mentaal weerbaar gedrag uit zich bijvoorbeeld in het niet snel opgeven bij tegenslag. Mentale weerbaarheid speelt dan ook een rol bij het behalen van de top ^[1]. Er bestaat echter nog geen eenvoudige manier om de mentale weerbaarheid te meten. Onderzoekers uit Australië onder leiding van Gucciardi ontwikkelden daarom een vragenlijst om mentaal weerbaar gedrag bij jonge sporters te meten. Ook wilden zij weten of dit gedrag gerelateerd is aan de passie voor de sport, gevoelens van inspiratie tijdens het sporten en faalangst. 

Mentale weerbaarheid meten

De auteurs hebben een vragenlijst voor mentale weerbaarheid ontwikkeld met 10 items, die door de ouders van 247 jonge tennissers (gemiddeld 14 jaar oud; waarvan 184 jongens) is ingevuld. De antwoorden van de ouders zijn vervolgens vergeleken met de antwoorden van hun kinderen op vragenlijsten die de passie voor de sport, de faalangst en de ervaren inspiratie tijdens hun sport meten.

Uit de resultaten blijkt dat de nieuwe vragenlijst met 10 items voldoende betrouwbaar is. De auteurs vonden daarnaast zoals verwacht dat kinderen met hogere scores voor harmonieuze passie en het regelmatig ervaren van inspiratie tijdens het sporten, volgens hun ouders meer weerbaar gedrag vertoonden. Kinderen met een lagere score voor mentaal weerbaar gedrag scoorden juist hoger op faalangst en obsessieve passie. De verklarende waarde van deze factoren was echter klein: de score voor obsessieve passie kon slechts 2% van de score van mentale weerbaarheid verklaren; de harmonieuze passie 7% en inspiratie en faalangst ieder 10%.

10-item vragenlijst Mentale weerbaarheid (in te vullen door de ouders)

Mijn kind komt sterker terug na tegenslag	Min kind weigert op te geven als het zwaar wordt
Mijn kind werkt hard, ook als hij/zij tegenslag ontmoet	Mijn kind kan goed vechten voor ieder punt
Mijn kind presteert goed als het uitgedaagd wordt	Mijn kind reageert goed op uitdagingen
Hoe hij/zij zich ook voelt, mijn kind presteert altijd zo goed als hij/zij kan	Als de zaken niet gaan zoals gepland, kan mijn kind zijn/haar manier van spelen goed aanpassen
Mijn kind doet wat nodig is om goed te presteren	Over het algemeen maakt mijn kind de juiste beslissingen

Vrij vertaald uit: Gucciardi et al., 2015

Conclusie

De door deze auteurs ontwikkelde vragenlijst zou nuttig kunnen zijn voor coaches die informatie willen verkrijgen over het mentaal weerbare gedrag van jonge sporters. De vragenlijst zou dan wel eerst door experts naar het Nederlands vertaald moeten worden. Ook is deze vragenlijst enkel een momentopname van de mentale weerbaarheid. De score die jongeren hierop behalen is geen garantie voor toekomstig succes (of het uitblijven hiervan). Tot slot blijken de passie voor de sport, de inspiratie en de faalangst praktisch geen voorspellende waarde te hebben voor de mentale weerbaarheid.