Mondspoeling met koolhydraten heeft wellicht klein positief effect

Sporters die hun mond spoelen met een koolhydraatrijke drank en deze vervolgens weer uitspugen, kunnen hun sportprestatie verbeteren (tot maximaal 2,5 procent). Dit effect is het grootst bij inspanning van minstens 25 minuten. Bij kortdurende inspanning en krachttraining is er geen effect. Waarom het spoelen met een koolhydraatdrank de prestatie kan verbeteren, is nog niet duidelijk.

Koolhydraten vormen een belangrijke energiebron voor de spieren tijdens intensieve inspanning. Het innemen van koolhydraten tijdens de inspanning kan daarom de sportprestatie verbeteren (zie bijvoorbeeld dit factsheet). Vreemd genoeg blijkt uit sommige studies dat de mond spoelen met een drank met koolhydraten, en deze vervolgens weer uitspugen, ook een positief effect kan hebben. Dit effect hangt onder andere af van het type en de duur van de inspanning, en het wordt niet in alle studies gevonden (zie bijvoorbeeld hier). In dit overzichtsartikel heeft een Britse sportwetenschapper de resultaten van 25 studies naar het effect van het spoelen van de mond op de sportprestatie samengevat.

Effect van mondspoeling

Vijf tot tien seconden spoelen van de mond, met een drank die ongeveer zes procent koolhydraten bevat, kan een klein positief effect hebben op de sportprestatie. Dit bleek uit een analyse van 25 studies naar dit onderwerp. Het positieve effect was groter bij inspanning van meer dan 25 minuten en verwaarloosbaar voor kortdurende inspanning (minder dan 3 minuten). Bij krachtinspanningen had het spoelen van de mond zelfs een heel klein negatief effect.

Ook is er in één studie een negatief effect van de mondspoeling op de prestatie bij een fietstest van een uur gevonden (zie hier). Peart geeft aan dat deze verschillen wellicht gedeeltelijk te verklaren zijn doordat de deelnemers aan sommige studies lang niet gegeten hadden, terwijl anderen goed gevoed aan de inspanning begonnen. Ook is in de meeste studies de mondspoeling wel met een placebospoeling vergeleken, maar niet met een controlesituatie zonder mondspoelen. Het is mogelijk dat het spoelen van de mond op zichzelf een positief of negatief effect heeft op de sportprestatie.

Conclusie

Het spoelen van de mond tijdens inspanning van 25 minuten of meer, kan de prestatie een klein beetje verbeteren. Dit kleine effect treedt bovendien niet in alle situaties op. Desalniettemin blijkt uit dit overzicht een gemiddelde prestatieverbetering van maximaal 2,5 procent bij over het algemeen redelijk getrainde sporters. Een mondspoeling zou daarom misschien voor topsporters nuttig kunnen zijn. Het lijkt echter bij inspanning van meer dan een uur nuttig om een koolhydraatdrank gewoon door te slikken. Sporters hebben dan namelijk baat bij het innemen van koolhydraten. Daarbij heeft het doorslikken van de drank praktische en hygiënische voordelen en kwaad kan het waarschijnlijk niet.