Oogbeweging speelt rol bij het missen van golf-putt

Topgolfers fixeren minder lang op de hole als zij missen dan als een putt wel succesvol is. De oogfixatie was bij deze atleten significant korter bij de mislukte poging, ten opzichte van de pogingen die wél geslaagd waren. Een relatief korte fixatietijd van de blik op de juiste plek kan bij golfers de oorzaak zijn van het missen van een eenvoudige precisie-taak. Dit hebben Britse bewegingswetenschappers ontdekt in een onderzoek bij 50 expert golfers.

Bij veel sporten is visuele informatie nodig om een taak goed uit te voeren. De manier van kijken voor, tijdens en na een beweging heeft veel invloed op het succes waarmee een atleet deze beweging uitvoert. De ‘Quiet Eye-periode’ (QE) is de tijd die de atleet zijn ogen fixeert op het doel bij het uitvoeren van een kritieke beweging. Topatleten fixeren over het algemeen langer dan beginners. Toch kan, onder invloed van stress of angst, ook bij topatleten de QE verstoord raken. Hierdoor kan een normaal gesproken gemakkelijke beweging voor de atleet toch mislukken.

Welke rol de oogbeweging en QE precies spelen bij het uitvoeren van een precisietaak onder stress hebben Vine en collega’s uitgezocht bij vijftig topgolfers (gemiddeld 29 jaar, gemiddelde handicap 3,6). Zij moesten van een afstand van 1,52 meter zo veel mogelijk keren achter elkaar een golfbal putten. De resultaten van de golfers liepen uiteen van 3 tot 237 succesvolle putts. De beste putter kreeg een prijs van 50 dollar, om de stress van de deelnemers te verhogen. De ‘Mobile Eye Tracker’ die op hun hoofd geplaatst was registreerde de oogbewegingen. Met behulp van speciale software zijn het begin en einde van drie bewegingsfasen (voorbereiding, achterzwaai en voorzwaai) bepaald. Hoe lang een atleet zijn ogen gefixeerd had (QE) is bepaald door te meten hoe lang de blik op het doel gericht was. De totale QE is berekend vanaf het moment dat de atleet de blik richtte op het doel totdat de blik meer dan één graad afweek van de richting van de bal. Vervolgens hebben de onderzoekers deze QE-tijd opgedeeld in drie delen: 1) voor de beweging begonnen was, 2) tijdens de beweging en 3) na het raken van de bal (nakijken). De QE-tijden werden berekend voor de eerste, één na laatste en laatste (missende) putt.

Uit de resultaten blijkt dat de totale QE-tijd korter was voor de laatste (mislukkende) putts (1601 ms) dan voor de eerste en één na laatste (2284 en 2205 ms). Alleen de QE-tijden tijdens en na de beweging waren voor de mislukkende putt korter dan voor de andere pogingen. De QE-tijd vóór het raken van de bal bleef bij alle putts vergelijkbaar.

De onderzoekers concluderen hieruit dat de QE tegen het einde van de beweging een belangrijke rol speelt bij het succesvol of onsuccesvol uitvoeren van een precisietaak in sport. Atleten die te maken hebben met precisietaken onder druk zouden dus de oogfixatie en concentratie tijdens de gehele beweging moeten oefenen om deze succesvol uit te kunnen voeren.