Overreaching kan leiden tot slechtere slaap en gezondheid

Atleten die overreached zijn (namelijk die tijdelijk een verslechterde prestatie leveren) hebben meer slaapproblemen en mogelijk meer gezondheidsproblemen. Dit blijkt uit een Franse studie bij 27 getrainde triatleten.

Om de prestatie te verbeteren, verhogen atleten vaak gedurende een bepaalde periode de trainingsintensiteit, trainingsduur of beide. Vervolgens past het lichaam zich aan deze verhoogde fysieke eisen aan. Gedurende deze zware trainingsperiode presteert een atleet vaak juist tijdelijk slechter, omdat het lichaam vermoeid is. Zolang het prestatieverlies van korte duur is, spreekt men van “functionele overreaching” (F-OR). Men veronderstelt dat een herstelperiode van 1 tot 3 weken voldoende voor de atleet om daarna beter te presteren dan voor de verzwaarde training. Wat de rol van slaap precies is tijdens de F-OR-periode en de daaropvolgende herstelperiode is echter niet bekend.

Overtraining bij triatleten

Onderzoekers uit Frankrijk hebben 27 getrainde triatleten (minstens 10 uur training per week) gedurende 9 weken bestudeerd. Zij zijn in 2 vergelijkbare groepen ingedeeld op basis van hun prestatie op een duurtest, ervaring en traingewoonten: 18 atleten vormden een overtrainingsgroep en 9 atleten een controlegroep. Na 3 weken training zoals gewoonlijk (10 uur per week) en 1 week met 50% van de normale trainingsduur, begon een “overtrainingsfase”. Hierin is de trainingsomvang van de overtrainingsgroep met 30% verhoogd gedurende 3 weken. Daarna verminderden alle deelnemers 2 weken lang hun trainingsomvang met 50%. In de overtrainingsgroep konden 2 groepen onderscheiden worden: Bij 9 atleten verslechterde de prestatie tijdens de overtrainingsfase: deze groep was volgens de auteurs F-OR. De andere 9 triatleten uit de overtrainingsgroep vertoonden geen prestatiedaling. Zij zijn “acute fatigued” (AF) genoemd.

Na analyse van alle gegevens blijkt dat de F-OR-groep een verslechtering vertoonde van de slaapkwaliteit en –kwantiteit, gemeten met een speciale slaapmonitor. Ook hadden 5 van de 9 (67%) van de atleten in deze groep last van een infectie in de bovenste luchtwegen (URTI), tegenover 2 van de AF-atleten en 1 van de atleten uit de controlegroep.

Conclusie

In deze studie gingen overtrainingsverschijnselen samen met een lichte verslechtering van de slaapkwaliteit en meer gevallen van infecties dan in de controlegroep. Volgens de auteurs zou het kunnen dat het immuunsysteem van overtrainde atleten tijdelijk minder goed functioneerde door de zwaardere trainingsbelasting. Hier is echter nog geen bewijs voor, omdat de onderzoekers geen causaal verband kunnen aantonen. Ook is niet duidelijk waarom sommige atleten wel last krijgen van negatieve effecten, en andere atleten niet. Toch lijkt het nuttig om te controleren of atleten in een intensieve trainingsfase goed slapen, omdat slaapproblemen samen lijken te gaan met een slechter herstel (zie deze samenvatting).