Prestatiedaling door vermoeidheid: onderscheidende factor bij profwielrenners

De fysieke prestatie van een wielrenner wordt tegenwoordig afgelezen aan het vermogen dat hij of zij weet te trappen, maar een eenduidig verschil tussen de absolute top en de subtop wordt vaak niet gevonden. Een recente studie bij profwielrenners laat zien dat een oplopende vermoeidheid tijdens het fietsen het vermogen negatief beïnvloedt. Dit effect is kleiner in de hoogste categorie renners ten opzichte van de categorie eronder. Prestatiedaling door vermoeidheid lijkt daarom een factor om rekening mee te houden tijdens de training van duursporters en bij het beoordelen en ontwikkelen van jong talent.

De studie werd uitgevoerd door een groep Spaanse onderzoekers. Zij verzamelden gedurende acht seizoenen de vermogensdata van 112 mannelijke profwielrenners. 66 van hen reden op het hoogste UCI niveau, dat van de WorldTour; hieronder waren winnaars van een Grote Ronde, wielerklassiekers en een wereldkampioenschap. De andere 46 waren renners uit een ProTeam ploeg, de categorie onder de WorldTour. 

Vermoeidheid onthult niveauverschil

In totaal werden 103.102 vermogensbestanden geanalyseerd. De fietsprestatie werd afgelezen uit het maximale gemiddelde vermogen dat een renner tijdens korte, middellange en lange inspanningen trapte. Om het effect van oplopende vermoeidheid hierop te bekijken, werden de vermogens aan het begin van de wedstrijd of training vergeleken met wanneer de renner een toenemende hoeveelheid arbeid had verricht.   

Terwijl er in een frisse toestand (0 kJ/kg) geen verschil in prestatie tussen de twee groepen renners werd gevonden, kwam het niveauverschil tussen beide categorieën wel tot uiting wanneer ze in toenemende mate energie tijdens het fietsen hadden verbruikt. Want hoewel WorldTour renners ook iets van hun maximale vermogens moesten inleveren bij een oplopende hoeveelheid verrichte arbeid, was het negatieve effect van vermoeidheid sterker aanwezig bij de ProTour renners. 

Vroege afname

Opvallend is dat in deze, zeer goed getrainde, groep duursporters de vermoeidheid al bij het eerste meetpunt zichtbaar is (na 15 kJ/kg). Uitgaande van een lichaamsgewicht van 60-70 kilogram betekent dit dat in het geval van de profwielrenners zij al na één tot twee uur koers een achteruitgang in prestatie ondervinden. Tijdens het testen en begeleiden van duursporters moet daarom met een vroege prestatiedaling door vermoeidheid rekening gehouden worden.