Psychologische ondersteuning kan topprestatie verder verbeteren

Psychologische training heeft een positieve invloed op de sportprestatie. Op het moment dat deze training stopt houdt het positieve effect nog minimaal een maand aan. Dit blijk uit een zeer uitgebreide literatuurstudie van twee Engelse sportwetenschappers.

Dat fysieke training noodzakelijk is voor het overgrote deel van de sporters voor het leveren van een goede prestatie staat buiten kijf. Ook het feit dat mentale weerbaarheid van een sporter belangrijk is om goed te kunnen presteren is geen geheim. Zo staan sportpsychologen de nodige sporters en sportploegen bij tijdens hun voorbereiding op belangrijke wedstrijden.

Of psychologische trainingen nu werkelijk zin hebben en de sportprestatie verbeteren is uitgezocht door Daniel Brown en David Fletcher. Zij hebben aan de hand van en literatuurstudie geprobeerd inzicht te krijgen in de effecten van een psychologische training, ook wel prestatiegedrag genoemd, op de sportprestatie.

Niet te hoog

Psychologische trainingen hebben een positief effect op de sportprestatie, zo blijkt uit een analyse van 35 studies. Het effect van dit soort trainingen is niet heel groot maar draagt wel degelijk bij aan een betere prestatie. Trainingen waarbij sporters leren om optimale doelen te kiezen en zichzelf positief aan te moedigen blijken de prestatie te kunnen verbeteren. Ook kunnen perceptuele trainingen en teambuilding nuttig zijn.

In hoeverre een bepaalde prestatie verbetert is aan de hand van deze studie niet te zeggen. De onderzoekers hebben namelijk de gegevens van alle studies samengevoegd om aan de hand van statistische berekeningen iets te zeggen over de grootte van het algemene effect. De genoemde trainingen hebben allemaal een klein tot matig effect maar wel een effect dat er toe doet (“effect sizes” van 0,26-0,68).

De trainingen duurden over het algemeen enkele weken met een paar trainingssessies per week. De onderzoekers hebben naar veel verschillende sporters gekeken, zoals boogschieten en basketbal. Maar de effecten zijn vergelijkbaar tussen de sporten. Logischerwijs moeten de trainingen aangepast worden aan de sport, zo zijn er geen oefeningen uitgevoerd door boogschieters om de teambuilding te verbeteren.

Opvallend is dat de onderzoekers hebben aangetoond dat als de psychologische trainingssessies gestopt zijn het positieve effect minimaal een maand aanhouden. Enkele weken in dit soort trainingen investeren betaalt zich dus voor langere tijd uit.

Tot slot

Het loont de moeite sporters niet alleen fysiek maar ook psychologisch te trainen. De onderzoekers geven aan dat een coach het best de psychologische trainingen kan geven omdat de band tussen de coach en de sporter, normaal gesproken, het sterkst is. Het is wel aan te raden dat sportpsychologen coaches hierbij begeleiden, zeker als er een nieuwe psychologische training ingezet gaat worden.