Sporters leveren een hoger vermogen bij onbekende weerstand

Sporters die tijdens het uitvoeren van krachttraining niet weten met welke weerstand zij trainen, leveren in de eerste 150 ms van de spiercontractie een hoger vermogen dan wanneer ze wel bekend zijn met de weerstand. Dat blijkt uit een studie waarin sporters geblinddoekt moesten bankdrukken en afwisselend wel of niet op de hoogte zijn gebracht van de weerstand.

Bij veel sporten, zoals bijvoorbeeld tijdens het sprinten bij atletiek maar ook bij het roeien, hebben sporters onvoldoende tijd om hun maximale kracht te kunnen genereren. In dat geval is het belangrijk om zo snel mogelijk, zo veel mogelijk kracht te leveren, uitgedrukt in de “rate of force development” (RFD). De RFD is van meerdere factoren afhankelijk. Zo spelen de spiervezelverdeling, de getraindheid van de spier en de neurale aansturing vanuit de hersenen (rekrutering) allemaal een rol. Van verschillende vormen van (explosieve) krachttraining is bekend dat zij tot verbeteringen kunnen leiden van de RFD. Hierbij is de weerstand tijdens de training meestal bekend bij de sporters. Er zijn echter aanwijzingen dat de spier sterker geactiveerd wordt op het moment dat de sporter niet op de hoogte is van de weerstand waarmee hij traint. Onderzoekers uit Spanje en Australië hebben onderzocht of dat inderdaad het geval is.

Wel of niet op de hoogte

Bij de 15 proefpersonen die aan deze studie deelnamen, is bij aanvang van het onderzoek hun 1-RM tijdens bankdrukken bepaald. Vervolgens moesten de proefpersonen na een standaard warming-up 6 sets van 6 herhalingen bankdrukken. De weerstand binnen elke set wisselde willekeurig tussen 30%, 50% en 70% van 1-RM. Na elke herhaling hadden de proefpersonen 10 seconden rust en na elke set 5 minuten. Tijdens deze test is gebruik gemaakt van een Smith-machine. Hierin loopt de halterstang in een rail waardoor alleen verticale beweging mogelijk is. De proefpersonen kregen voor elke herhaling de instructie om de halterstang vanuit een ellebooghoek van 90° zo hoog en zo snel mogelijk van zich af te duwen. Naast de Smith-machine stonden 2 onderzoeksleiders die de halterstang opvingen en vervolgens het gewicht aanpasten. Omdat de proefpersonen een blinddoek droegen konden ze niet zien hoe hoog de weerstand was die ze weg moesten duwen. Gedurende de helft van de sets zijn ze daar voor elke herhaling echter wel van op de hoogte gebracht. Van elke herhaling is het vermogen dat de proefpersonen leverden bepaald alsmede de RFD.

Uit de resultaten blijkt dat hoewel de maximale RFD in beide situaties even hoog was, de proefpersonen deze RFD bij 50% en 70% van 1-RM sneller bereikten als ze niet wisten met welke weerstand ze trainden. Dit blijkt onder andere uit het feit dat de RFD in de eerste 50 ms bij alle weerstanden 20-35% hoger was wanneer de proefpersonen niet op de hoogte waren van de weerstand. In het maximale vermogen en de tijd benodigd om die te bereiken, zijn geen verschillen gevonden. Wel blijkt dat het vermogen dat de proefpersonen in de eerste 150 ms leverden bij 50% en 70% van 1RM hoger was wanneer de proefpersonen niet wisten met welke weerstand ze trainden. Op 30% van 1-RM was dit alleen de eerste 50 ms het geval.

Tot slot

De resultaten van deze studie laten zien dat de RFD en het geleverde vermogen aan het begin van een explosieve spiercontractie hoger zijn wanneer de weerstand waarmee getraind wordt onbekend is. In theorie zou dit op lange termijn tot verbeteringen kunnen leiden van de RFD en daarmee de prestatie. Of dat in de praktijk ook daadwerkelijk tot uiting komt, is op basis van deze studie niet te zeggen. Er is immers slechts 1 training uitgevoerd. Ook is het onduidelijk of deze effecten ook optreden bij topsporters die hun RFD al geoptimaliseerd hebben door jarenlange (kracht)training. Mochten sporters willen experimenten met deze methode, dan is het van groot belang dat zij dat onder goede begeleiding doen, aangezien geblinddoekt trainen tot onveilige situaties kan leiden.