Verschuiving van dag- en nachtritme kan prestatie in de hitte verbeteren

Blootstelling aan fel licht in de avond kan de lichaamstemperatuur in de ochtend erna beïnvloeden, door een verschuiving van het dag- en nachtritme. Dit heeft een positief effect op een duurprestatie in een warme en vochtige omgeving, blijkt uit Engels onderzoek.

Dag- en nachtritme

De lichaamstemperatuur volgt een dag- en nachtritme, en is om ongeveer 4 uur ’s nachts het laagst. Blootstelling aan fel licht in de avond kan het dag- en nachtritme van mensen laten verschuiven, en daarmee ook het moment waarop de lichaamstemperatuur het laagst is. Dit is interessant omdat een lagere lichaamstemperatuur voordelig kan zijn bij lange inspanning in de hitte. Het duurt dan namelijk langer voordat een kritieke hoge temperatuur is bereikt waarbij de sporter moet stoppen met de inspanning. Engelse onderzoekers hebben daarom onderzocht of blootstelling aan fel licht in de avond invloed heeft op de lichaamstemperatuur in de ochtend. Daarnaast hebben zij het effect van de lichaamstemperatuur op een duurinspanning in de hitte bepaald.

Twee keer overnachten in het onderzoekscentrum

Aan deze studie deden 8 mannen mee (gemiddeld 22 jaar oud, VO2max gemiddeld 45 ml/kg.min). Zij slikten de middag van het onderzoek een thermometerpil in, om hun kerntemperatuur tijdens de studie te meten. Om 20:00 uur moesten zij in een ligstoel gaan liggen en lagen zij gedurende 45 minuten in het donker. Om 21:00 uur kreeg de helft van hen 30 minuten lang een felle lamp (2500 lux) op 50 cm van de neus geplaatst, waarnaar zij moesten kijken. De andere 4 mannen bleven al die tijd in het donker. Vervolgens brachten ze de nacht in het onderzoekscentrum door. Elf dagen later is het experiment herhaald waarbij de licht- en donkercondities zijn omgedraaid.

Alle mannen zijn de volgende ochtend om 6:30 uur gewekt. Na de blootstelling aan het licht was hun lichaamstemperatuur gemiddeld 0,3°C lager bij het opstaan dan wanneer zij de avond ervoor in het donker hadden gezeten. Vervolgens deden zij na een licht ontbijt een fietstest bij een temperatuur van 35°C en een luchtvochtigheid van 60%. Hierbij deden ze eerst een warming up van 3 series van 10 minuten fietsen op 55% van hun VO2max met telkens 10 minuten rust. Daarna deden zij een gesimuleerde 10 km-test waarbij ze zelf de weerstand en trapsnelheid mochten bepalen. De mannen presteerden na de blootstelling aan het felle licht beter: zij legden de 10 km in 18:40 minuten af in plaats van 20:06 minuten.

Conclusie

Uit deze resultaten blijkt dat de lichaamstemperatuur (kerntemperatuur) in de ochtend is te verlagen met behulp van blootstelling aan fel licht in de avond. Dit had een positief effect van ongeveer 1:26 minuten op een 10 km tijdrit bij 35°C en een hoge luchtvochtigheid. Ook uit andere studies blijkt dat een lagere kerntemperatuur een positief effect heeft op de duurprestatie in de hitte (zie bijvoorbeeld hier). In deze studie is echter het effect op de kwaliteit van de slaap of de vermoeidheid van de sporters niet onderzocht.