Voor herstel belangrijke slaapfase verstoord op hoogte

Bij verblijf op hoogte slapen mensen slechter. Vooral de diepere slaap (Slow Wave Sleep), die belangrijk is voor herstel, vermindert. Ook hebben mensen vaker last van onregelmatige ademhaling tijdens de slaap. De lagere zuurstofspanning op hoogte is hier de oorzaak van.

Veel atleten doen aan hoogtetraining. Omdat de zuurstofspanning op hoogte lager is, past het lichaam zich hieraan aan. Zo verbetert het zuurstoftransport, om toch alle organen van voldoende zuurstof te voorzien. Hierbij verhoogt bijvoorbeeld het aantal rode bloedlichaampjes dat zuurstof vervoert in het bloed. Atleten zoeken bewust deze aanpassing op, omdat een verbeterd zuurstoftransport de sportprestatie kan verbeteren. Door de verminderde zuurstofspanning slapen mensen echter over het algemeen slechter op hoogte. Wat er precies tijdens de slaap op hoogte gebeurt, is nog onduidelijk. Daarom onderzochten Stadelmann en collega’s dit door gezonde deelnemers op verschillende hoogtes te laten slapen en hun slaap uitgebreid te analyseren.

Metingen tijdens de slaap

Aan deze studie deden 44 gezonde mannen (gemiddeld 25 jaar) mee. Het onderzoek duurde 5 nachten. De deelnemers zijn in 4 groepen verdeeld, die in verschillende volgorden 1 nacht op 490 m hoogte sliepen, 2 nachten op 1630 m en 2 nachten op 2590 m. Elke nacht is van de deelnemers een EEG gemaakt. Hierbij is onder andere de Slow-Wave-Sleep (SWS) is gemeten. SWS speelt een belangrijke rol in het opslaan van herinneringen en het herstel van de cognitieve functies. Ook zijn gegevens over de ademhaling (bijvoorbeeld apneu) en zuurstoftransport en -saturatie tijdens de slaap genoteerd. Vervolgens zijn de EEG-data met een geavanceerde methode geanalyseerd.

Slaapverstoringen op hoogte

Uit de resultaten blijkt dat slapen op matige hoogte kleine maar significante effecten had op de structuur van de slaap. De SWS nam bijvoorbeeld gemiddeld op beide hoogten af met 14% vergeleken met slapen op 490 m hoogte. Het totale aantal gevallen van apneu (het kort stoppen van de ademhaling) en de gevallen van apneu per deelnemer namen toe. Hoe vaker iemand last had van apneu, hoe minder lang de SWS slaap was. De zuurstofsaturatie nam bij grotere hoogte af. In de 2^e nacht herstelde dit zich echter wel, wat duidt op een aanpassing van het lichaam aan de lagere zuurstofspanning. De SWS verbeterde echter niet in de 2^e nacht. De volgorde waarin de deelnemers op 1630 en 2590 m sliepen maakte geen verschil.

Conclusie

De resultaten van dit onderzoek bevestigen dat mensen minder goed slapen op hoogte. Aangezien slaap nodig is voor een optimaal herstel, is het belangrijk dat coaches en atleten hier rekening mee houden. Naast het herstel van fysieke inspanning tijdens hoogtetraining, moeten ook de cognitieve functies herstellen dankzij voldoende slaap. Atleten die tijdens hoogtetraining slechter gaan presteren zouden daarom misschien meer aandacht kunnen besteden aan hun slaappatroon.