Spring naar content

Vraag acclimatiseren Rio de Janeiro

Een sporter moet ongeveer 2 weken lang iedere dag minimaal 60 minuten matig tot intensief trainen bij dezelfde klimatologische omstandigheden als in Rio de Janeiro om volledig geacclimeerd of geacclimatiseerd aan de start te verschijnen. Acclimeren betekent in gesimuleerde omstandigheden (bijvoorbeeld in een klimaatkamer) wennen aan de omstandigheden van een bepaalde locatie. Daarentegen is acclimatiseren het wennen aan de omstandigheden op de locatie zelf.

De gemiddelde middagtemperatuur tijdens de Olympische Spelen zal ongeveer 24°C zijn bij een luchtvochtigheid van ongeveer 72%. Dit is vergelijkbaar met de omstandigheden in Nederland. De omstandigheden kunnen echter aanzienlijk variëren in Rio (ten tijde van de Spelen) met een maximale temperatuur en luchtvochtigheid ongeveer 29°C en 92% [3].

Aanpassen aan warmte

Er is een grote variatie tussen sporters in de snelheid waarmee zij kunnen aanpassen aan warmte. Daarom is het van belang om een aantal maanden voor de Olympische Spelen al 2 weken te trainen in dezelfde omstandigheden als in Rio ten tijde van de Spelen (bijvoorbeeld tijdens een trainingsstage). Aan de hand van deze eerste stage is een individueel protocol op te stellen voor het individuele acclimatie-protocol. Daarnaast is het aan te raden dat de sporters ongeveer een maand voor de Spelen nogmaals 2 weken in de omstandigheden van Rio trainen. Dit is nuttig wanneer de sporters kort voor de wedstrijd aan zouden komen in Rio. Sporters acclimatiseren vervolgens waarschijnlijk sneller zodra zij in Rio zijn. Acclimeren in een klimaatkamer is echter niet zo effectief als het acclimatiseren op de locatie zelf. Het is dus belangrijker om in Rio de tijd te nemen zodat sporters aan het klimaat kunnen wennen.

Acclimeren/Acclimatiseren

Acclimeren of acclimatiseren is het lichaam zich aan laten passen aan andere klimatologische omstandigheden. Bij acclimeren went iemand aan de omstandigheden op een andere locatie door in de thuissituatie gebruik te maken van gesimuleerde omstandigheden (bijvoorbeeld in een klimaatkamer). Acclimatiseren is het wennen aan de omstandigheden op de locatie zelf [2].

Waarom acclimeren/acclimatiseren?

Het is van belang om te acclimatiseren aan de omstandigheden in Rio de Janeiro omdat de gemiddelde temperatuur gedurende de Olympische Spelen daar iets hoger is dan in Nederland. Acclimatisatie zorgt ervoor dat een sporter goed kan presteren op de Spelen (dit geldt met name voor duurprestaties), omdat het lichaam dan voldoende warmte kwijt kan [1]. Na een acclimatisatieperiode verbetert de warmteregulatie door onder andere een verbeterde zweetrespons tijdens inspanning waardoor de kerntemperatuur en hartfrequentie dalen [1].

Hoe lang acclimatiseren?

Een sporter is na ongeveer 14 dagen acclimeren/acclimatiseren in staat om in warme omstandigheden een goede duurprestatie te leveren [2]. Gedurende de eerste week in de warmte vindt ongeveer 75-80% van de fysiologische aanpassingen plaats. Dit betreft onder andere een verbeterde zweetrespons wat leidt tot een verlaging van de kerntemperatuur en een verlaging van de hartfrequentie tijdens inspanning [1]. Voor deze aanpassingen moeten sporters wel minstens 60 minuten per dag matig tot intensief trainen in de klimatologische omstandigheden die verwacht worden in Rio [2].

Specifiek acclimatiseren

Wanneer geacclimatiseerde sporters teruggaan naar “normale” omstandigheden, lijkt het erop dat zij zich vervolgens sneller aanpassen aan warmte. Wanneer een sporter na 2 weken acclimatisatie aan warmte weer terugkomt in “normale” omstandigheden, lijken de effecten binnen 2-4 weken verdwenen te zijn. In deze 2 tot 4 weken kan de sporter zich sneller acclimatiseren zodra hij zich opnieuw in de warmte bevindt [2,5]. De onderzoekers stellen dat een sporter voor iedere 5 dagen dat hij weer in “normale” omstandigheden doorbrengt, 1 dag nodig heeft om opnieuw te acclimatiseren [4].

Tot slot

De snelheid van acclimatisatie aan warmte verschilt tussen sporters. De ene sporter kan binnen een paar dagen al grotendeels geacclimatiseerd zijn, terwijl een ander daarvoor misschien 2 weken nodig heeft. Het is dus van belang om geruime tijd voor de wedstrijd, met iedere sporter 2 weken acclimatisatie-trainingen uit te voeren [2]. Het meten van de hartfrequentie bij eenzelfde submaximale intensiteit op verschillende momenten tijdens de acclimatisatie is een simpele manier om te controleren in hoeverre een sporter al is geacclimatiseerd [2]. Wanneer een sporter meer vermogen levert bij eenzelfde submaximale hartfrequentie tijdens de trainingen in de warmte, is dat een indicatie voor acclimatisatie.

De kans is natuurlijk aanwezig dat de klimatologische omstandigheden in Rio niet veel verschillen met die in Nederland. In dat geval is een acclimatie-periode niet noodzakelijk als de sporters ook al twee weken van tevoren aanwezig zijn in Rio. Het zou verstandig kunnen zijn om sporters te laten acclimeren aan de meest extreme omstandigheden die te verwachten zijn in Rio (29°C en 92% luchtvochtigheid [3]), zodat een sporter niet plots overvallen wordt door warme omstandigheden.

Met dank aan K. (Koen) Levels

Bronnen

  1. Périard JD, Racinais S, Sawka MN (2015) Adaptations and mechanisms of human heat acclimation: applications for competitive athletes and sports. Scand. J. Med. Sci. Sports, 25(S1), 20-38
  2. Racinais S, Alonso JM, Coutts AJ, Flouris AD, Girard O, González-Alonso J, Hausswirth C, Jay O, Lee JK, Mitchell N, Nassis GP, Nybo L, Pluim BM, Roelands B, Sawka MN, Wingo J, Périard JD (2015) Consensus recommendations on training and competing in the heat. Sports Med., DOI: 10.1007/s40279-015-0343-6
  3. Rio-boekje NOC*NSF i.s.m. Topsport Topics
  4. Taylor N A (2000). Principles and practices of heat adaptation. J. Human Env. Syst. 4(1), 11-22
  5. Weller AS, Linnane DM, Jonkman AG, Daanen HA (2007) Quantification of the decay and re-induction of heat acclimation in dry-heat following 12 and 26 days without exposure to heat stress. Eur. J. Appl. Phys., 102(1), 57-66