Vraag blokkeren zonnestraling

Doordat Rio de Janeiro relatief dicht bij de evenaar ligt, valt de zonnestraling onder een vrij rechte hoek op het aardoppervlak. De straling legt daarom een kortere afstand af door de atmosfeer, bereikt hierdoor zonder veel filtering het aardoppervlak en levert daardoor veel energie. Deze energie wordt in de huid omgezet in warmte waardoor de huidtemperatuur snel oploopt. De kerntemperatuur neemt pas (iets) toe bij een langdurende blootstelling aan zonnestraling. Hoe hoog de huid- en kerntemperatuur uiteindelijk oplopen is van veel factoren afhankelijk zoals de duur van de blootstelling, de omgevingstemperatuur en eventuele wind.

Aangezien een hogere lichaamstemperatuur (een combinatie van huid- en kerntemperatuur) bij aanvang van een wedstrijd kan leiden tot een minder goede prestatie, ligt het voor de hand om de zonnestraling te blokkeren. Dit kan met een parasol. Onderzoek laat zien dat een parasol de stralingswarmte en daarmee de stijging van de huidtemperatuur kan reduceren of zelfs teniet kan doen. Welk effect de gebruikte parasol uiteindelijk heeft is afhankelijk van de reflectieve capaciteit van de stof en de dichtheid waarmee het materiaal is geweven. Het advies is dan ook om tijdens de Olympische Spelen op zonnige dagen als de zon het hoogst staat (09:00-15:00 uur) zoveel mogelijk in de schaduw te verblijven. Indien dat niet mogelijk is, kan de zonnestraling geblokkeerd worden met een parasol.

Zonnestraling Rio de Janeiro

De hoeveelheid zonnestraling en de verdeling daarvan over het aardoppervlak bepalen grotendeels het weer en het klimaat op aarde ^[7]. Hoe sterk de zonnestraling precies is en hoeveel energie deze daardoor afgeeft, is mede afhankelijk van de geografische locatie en daarmee de hoek waaronder de straling op de aarde komt. Doordat Rio de Janeiro iets onder de evenaar ligt (22°55’S) staat de zon een groot deel van de dag hoog in de lucht. Hierdoor staat de straling redelijk recht op aarde waardoor deze relatief weinig atmosfeer hoeft te passeren en veel energie kan geven. Gemiddeld levert de zonnestraling in Rio de Janeiro in augustus 14,77 MJ/m² aan energie per dag ^[1]. Dit is iets minder dan het jaarlijkse gemiddelde van 16,71 MJ/m²/dag en aanzienlijk minder dan de 23,25 MJ/m² aan energie die de straling dagelijks in februari levert. Van deze dagelijkse hoeveelheid stralingsenergie wordt in augustus ongeveer 80% geleverd tussen 09:00 en 15:00 uur ^[1].

Effect straling op huid- en kerntemperatuur

Op basis van het voorgaande is het advies om tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro op zonnige dagen tussen 09:00 en 15:00 uur zoveel mogelijk uit de zon te blijven. Indien dat niet mogelijk is, is het aan te raden de zonnestraling te blokkeren met een parasol waarbij de gebruikte stof zoveel mogelijk zonnestraling moet reflecteren.

Met dank aan prof. dr. H.A.M. (Hein) Daanen