Vraag compressiepak

Kort antwoord

Het dragen van een compressiepak na inspanning heeft voornamelijk een psychologisch effect op het herstel. Atleten hebben het gevoel beter te slapen en te herstellen. Objectieve bewijzen blijven uit. Dat blijkt uit een uitgebreide literatuurscan en inzichten van rapporten opgestuurd door Saucony, één van de fabrikanten van compressiepakken. Uiteraard is het gevoel van atleten een belangrijke maat. Aangezien er geen nadelige effecten te verwachten zijn kan het geen kwaad een compressiepak te dragen. Verwacht echter geen wonderen op het gebied van het herstel na het dragen van een compressiepak.

Uitgebreid antwoord

Veel topatleten dragen compressiekleding. Zo draagt Bram Som geregeld compressiekousen en wordt er bij de nationale dameshockeyselectie gebruikgemaakt van compressiepakken. De veronderstelling van de atleten die de compressiekleding dragen is dat het de prestatie kan verbeteren of het herstel kan bevorderen. Dat dit leeft bij sporters en coaches blijkt wel uit een eerder gestelde en beantwoorde vraag over de bewezen effecten van compressiekousen. Wahl en collega’s geven een mogelijke theorie achter het effect van compressiekleding op het herstel ^[1]. Het idee van deze auteurs is dat compressie de bloedstroom zou kunnen versnellen en daarmee sneller het lactaat zou kunnen afvoeren. Een artikel van Wahl is samengevat door Topsport Topics. Hieronder zal specifiek ingegaan worden op de nieuwe vraag wat de effecten op het herstel zijn bij het dragen van een zogenoemd compressiepak. Er zijn maar weinig studies gepubliceerd in wetenschappelijke vakbladen die ingaan op de effecten van een compressiepak op het herstel. De studies die er zijn hebben voornamelijk gekeken naar de subjectieve uitkomstmaat zelf ervaren spierpijn en de objectieve uitkomstmaat de concentratie creatinekinase (CK) in het bloed, een indicator van spierschade. Het herstel ten aanzien van de prestatie na het dragen van een compressiepak is (nog) niet onderzocht.

Een van de fabrikanten die compressiepakken produceren is Saucony. Navraag naar de bewezen effecten van het pak van Saucony leverde een aantal rapporten op die de marketingafdeling van dit bedrijf aan het Topsport Topics-team heeft toegestuurd. De beschreven effecten in de stukken van Saucony omtrent het herstel richten zich vooral op verbeterde slaapkwaliteit en de positieve ervaringen van sporters wat spierpijn en slaap betreft. Er wordt beweerd dat de slaap verbetert op het moment dat de atleet in een herstelpak slaapt en dat de zelf ervaren spierpijn minder is na zware inspanning. Helaas kunnen deze uitspraken niet wetenschappelijk geverifieerd worden. Uiteraard is de mening van atleten zeer belangrijk, maar het blijft subjectief en het is niet te objectiveren.

Naast de rapporten van Saucony is er ook nog een drietal wetenschappelijke publicaties ^[2-4] verschenen die gekeken hebben naar de mate van herstel na inspanning bij het dragen van een compressiepak. Alle drie de studies tonen aan dat de zelf ervaren spierpijn 24 uur na inspanning lager is bij sporters die een compressiepak gedragen hebben gedurende deze 24 uur.

Als er vervolgens gekeken wordt naar een meer objectieve maat, namelijk de concentratie CK in het bloed, dan lijken de resultaten wat minder eenduidig. Duffield en collega’s ^[2] concluderen dat de CK-concentratie onafhankelijk is van het dragen van een compressiepak. Dit volgt na metingen 24 uur na een intensieve circuittraining van tachtig minuten uitgevoerd door rugbyers.

De resultaten van een andere studie van Duffield, uitgevoerd met zijn collega Portus ^[3], lijken tot andere conclusies te leiden. De onderzoekers concluderen namelijk dat de CK-concentratie bij de sporters, in dit geval cricketers, 24 uur na een intensieve werp- en sprinttest lager is na het dragen van een compressiepak. Maar wat volgt er uit een wat uitgebreidere blik op de resultaten? De mate van de concentratietoename CK in het bloed na 24 uur verschilde niet tussen de dragers van een compressiepak en de controleproefpersonen (gemiddeld zo’n 230% toename). Dus de conclusie dat het dragen van een compressiepak leidt tot het verlagen van de concentratie CK op basis van deze studie lijkt wat te kort door de bocht. Verder blijkt dat de studie gefinancierd is door een van de fabrikanten van compressiepakken. Dat vraagt nog meer alertheid als het gaat om de interpretatie van de studiegegevens. De vraagtekens over de betrouwbaarheid van deze studie zijn zo groot dat het beter is deze buiten beschouwing te laten in de eindconclusie.

De resultaten van een studie van een grote onderzoeksgroep van de universiteit van Connecticut ^[4] lijken het meest positief. Kraemer en zijn collega’s vinden namelijk 24 uur na een zware krachttraining lagere concentraties CK na het dragen van een compressiepak ten opzichte van de proefpersonen die geen pak droegen. De proefpersonen waren krachtgetrainde mannen en vrouwen. Toch is onduidelijk wat het precieze effect is van het dragen van het compressiepak, aangezien de data van de metingen voor de training niet zijn gepubliceerd. Zo kan er niets gezegd worden over de verschillen tussen de groepen. Misschien hadden de proefpersonen zonder compressiepak ook voor de training al hogere CK-concentraties en was de procentuele toename niet verschillend tussen beide groepen. Hier valt, door de wijze van publiceren, niet zinnigs over te zeggen.

Atleten die een compressiepak dragen na zware inspanning hebben dus vooral een bewezen psychologisch voordeel. Zij zijn veelal positief over het herstel, wat blijkt uit de ervaren spierpijn die minder is na het dragen van een compressiepak. Het objectieve aangetoonde effect van het dragen van een compressiepak op het herstel blijft in de wetenschappelijke literatuur uit. Dit ligt in lijn met de conclusies die MacRae en collega’s ^[5] trekken op basis van een literatuurstudie naar onder andere de effecten van allerlei soorten compressiekleding op herstel.

Hoewel er geen objectieve bewijzen zijn voor een positief effect van het dragen van een compressiepak lijkt er ook geen schadelijk effect te zijn. De sporter lijkt zich er prettig bij te voelen. Het pak kan dus zonder problemen worden gedragen, maar verwacht er geen wonderen van op het gebied van herstel.