Vraag cryotherapie

Kort antwoord

Cryotherapie is een behandeling waarbij een sporter zich blootstelt aan koude lucht met een zeer lage temperatuur. Er is echter geen overtuigend bewijs dat een dergelijke therapie zorgt voor minder spierpijn, sneller herstel of betere prestaties. Studieresultaten spreken elkaar tegen en een placebo-effect is vaak niet uit te sluiten. Daarnaast is er weinig onderzoek gedaan naar de mogelijke nadelige effecten van een therapie met extreme kou. Het lijkt er echter op dat geregelde blootstelling aan kou na een training er mogelijk voor zorgt dat spieren zich minder goed aanpassen aan de training. Aangezien het nut van cryotherapie niet is aangetoond en er mogelijk wel nadelige gevolgen zijn, is het op dit moment niet aan te raden om over te gaan op deze therapievorm.

Uitgebreide antwoord

Extreme kou

Cryotherapie is een behandeling waarbij een sporter zich blootstelt aan extreme kou. Gedurende twee tot vijf minuten onderwerpt de sporter zich hierbij aan temperaturen van -110°C tot  -190°C ^[7]. Deze lage temperaturen worden bereikt door het verdampen van vloeibare stikstof. De kou kan toegediend worden in een kamer, zodat het gehele lichaam koelt, maar kan ook plaatselijk toegediend worden. Sporters die cryotherapie toepassen doen dit met het idee dat ze hierdoor minder spierpijn ervaren, sneller herstellen en misschien zelfs beter gaan presteren. Sterk wetenschappelijk bewijs hiervoor ontbreekt echter.

Spierschade

Intensieve inspanning zorgt ervoor dat spierweefsel beschadigt. Onderzoeksresultaten naar het effect van cryotherapie op het verminderen van deze spierschade zijn niet eenduidig. Hoewel uit meerdere studies blijkt dat sporters die cryotherapie toepassen mogelijk iets minder spierpijn ervaren dan sporters die na inspanning passief herstellen ^[2,7,10], zijn er zijn ook studies waaruit dit niet blijkt ^[7-9]. Hetzelfde geldt voor objectievere indicatoren voor spierschade. Wanneer er gekeken wordt naar de hoeveelheid creatinekinase in het bloed dan blijkt uit sommige studies dat blootstelling aan extreme kou zorgt voor minder creatinekinase in het bloed, terwijl uit andere studies geen aantoonbaar verschil of zelfs een stijging blijkt ^[7-10]. Ook de concentratie van een andere marker voor spierschade, myoglobine, lijkt niet lager na cryotherapie ^[3].

Ontsteking

De door intensieve inspanning veroorzaakte spierschade brengt een ontstekingsreactie teweeg in het lichaam. Er is geen overtuigend bewijs dat deze ontstekingsreactie vermindert door cryotherapie. Er zijn veel verschillende indicatoren voor ontsteking onderzocht, maar onderzoeksresultaten zijn tegenstrijdig ^[3,4,7,9,10].

Prestatie

Als gevolg van een intensieve training kan de prestatie tijdelijk achteruit gaan, bijvoorbeeld doordat een sporter minder kracht kan leveren. Er is geen overtuigend bewijs dat cryotherapie dit tijdelijke prestatieverlies kan verminderen of de duur hiervan kan verkorten. Ook wat dit betreft zijn er studies waaruit blijkt dat de prestaties verbeteren na cryotherapie en studies die dit niet aantonen ^[1,4,5,7-10]. Bij het merendeel van de studies waarin de prestaties verbeterde na cryotherapie is een placebo-effect echter niet uit te sluiten. In deze studies werd cryotherapie namelijk vergeleken met passief herstel. Er was geen placebogroep die een schijn-behandeling kreeg. Dit betekent dat niet uit te sluiten valt dat de sporters beter gingen presteren doordat ze geloofden in het nut van cryotherapie. Uit de enige twee studies waarbij er ook een groep was die een schijn-behandeling kreeg, bleek cryotherapie niet beter te zijn dat deze schijn-behandeling ^[9,10]. Cryotherapie kon zelfs resulteren in een slechtere spierfunctie ^[9]. 

Nadelige effecten

Naast het feit dat er geen overtuigend bewijs is voor het nut van cryotherapie is er nog maar weinig onderzoek gedaan naar de mogelijke nadelige effecten. De meeste studies hebben de effecten van een eenmalige of enkele behandelingen met extreme kou onderzocht, maar niet naar de lange termijn effecten gekeken. Het lijkt er echter op dat geregelde blootstelling aan kou na training de aanpassing van spieren aan de training vermindert ^[6]. Aangezien het nut van cryotherapievorm niet is aangetoond en er mogelijk wel nadelige gevolgen zijn, is het op dit moment niet aan te raden om deze therapievorm toe te passen.